Verbouwde watermolen gelegen in het beschermde dorpsgezicht van het kasteelpark van Wezembeek – Domein de Burbure (2002), waarvan de molen in oorsprong deel uitmaakte. De site ligt ver buiten het dorpscentrum van Sterrebeek in het gehucht "Withuis" aan de grens met Wezembeek-Oppem en Kraainem. De gebouwen zijn heden sterk gewijzigd en de moleninrichting is niet meer aanwezig.

Historiek

Molen teruggaande op het Hof van Heystvoorde al vermeld in 1378 als molen. In de middeleeuwen eigendom van de familie van der Meeren. Vanaf 1695 was de molen in het bezit van de familie de Burbure de Wezembeek.

De watermolen met bovenslagrad werd gevoed door de grote vijver ten oosten van de gebouwen (horend bij in het domein De Burbure). Het aanvoerkanaal voor het water tussen de vijver en de molen is nog aanwezig.

Volgens de literatuur werden de gebouwen begin 20ste eeuw omgevormd tot een stoommelkerij, waar ook melk- en cacaoproducten werden geproduceerd, uitgebaat door Renier Vedrin. De diverse bronnen in het domein werden ook commercieel uitgebaat en via tinnen buizen werd het water naar de "laiterie" geleid en gebotteld als het water "El viva". Volgens het artikel van Maes brandde het molenhuis in 1903 af waarna de toenmalige maalder, Frans Smets, een molen zou oprichten in de Taymansstraat. De functie van melkerij werd echter al in 1899 kadastraal geregistreerd samen met een totale reconstructie van alle gebouwen. Ook de eigenlijke watergraanmolen werd volgens het kadaster heropgebouwd, maar de functie van molen bleef behouden. Bij deze heropbouw werden de gebouwen geschikt in U-vorm (geopend naar het westen). De melkerij was waarschijnlijk een stoommelkerij daar er volgens de literatuur ook in 1899 een stoommachine werd geplaatst in de gebouwen. Tegenover de site werd gelijktijdig een dienstgebouw met personeelswoningen gebouwd, waarschijnlijk in functie van de melkerij. De molen zelf bleef dienst doen als graanmolen tot 1905/1906. De opheffing van de watergraanmolen werd kadastraal geregistreerd in 1912.

De melkerij werd al in 1921 stopgezet. Tot 1926 baatte men enkel nog de bron uit. Na de Tweede Wereldoorlog ondergingen de gebouwen aanpassingen waarbij de gebouwen in verschillende woningen werden gesplitst in de jaren 1960. De molen hoorde toen ook niet meer bij het domein de Burbure.

Beschrijving

Sterk verbouwd en aangepast U-vormig complex met witgeschilderde bakstenen gebouwen met gepikte plint onder pannen zadeldaken. Kenmerkend zijn de neotraditionele elementen als trapgevels, sierankers, muurbanden en waterlijstjes (zie ook het erover gelegen dienstgebouw met woningen).

De moleninrichting werd volledig verwijderd alsook het bovenslagrad (in 1940). Het rad bevond zich in een bijgebouw tegen het meest zuidelijke volume. De melkerij-inrichting verdween waarschijnlijk ook met de herbestemming tot woningen (jaren 1960?).