erfgoedobject

Duitse militaire post

bouwkundig element
ID
215888
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215888

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse militaire post
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire post, nu tussen de gebouwen van Kampstraat 11, ten zuidoosten van het bos van Houthulst, ten noordwesten van Vijfwegen, ten zuidwesten van Stadenberg en Staden. In de onmiddellijke omgeving zijn nog drie betonnen militaire posten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven.

Historiek

Duitse betonnen post, opgetrokken aan de zuidoostelijke hoek van het Bos van Houthulst, een omgeving die zwaar versterkt werd, temeer dat deze zone ook net ten noorden van Vijfwegen gelegen is, waar tijdens de oorlog een spoorwegenknooppunt was uitgebouwd met verschillende opslagplaatsen voor materiaal en munitie. Op zo’n 100 meter ten zuiden van onderhavige constructie was bijvoorbeeld een munitiedepot aangelegd, met vierkante opslagplaatsen. Een aftakking van de voormalige spoorlijn Ieper-Torhout passeerde net ten zuiden van onderhavige constructie, in westelijke richting, het bos van Houthulst in.

De hoeve werd op Belgische stafkaarten aangeduid met 'Ferme de l’Agriculture'. In de onmiddellijke omgeving van deze constructie werden – zeker vanaf de zomer van 1917, vermoedelijk ook vroeger – heel wat barakken en betonnen posten opgetrokken, evenals prikkeldraadversperringen. Volgens een Belgische kaart van juni 1918 zijn deze barakken vrij symmetrisch aangelegd. Deze constructies maakten geen deel uit van een specifieke stelling of 'Riegel' (dwarsstelling). In deze omgeving werden, zeker in 1918, wat batterijen gevestigd. De specifieke functie van onderhavige constructie is niet gekend. Mogelijk moet de constructie in verband gebracht worden met de afgetakte spoorlijn.

Deze omgeving werd aan het begin van het geallieerde Bevrijdingsoffensief veroverd. Op 28 september 1918, de eerste dag van het geallieerde Bevrijdingsoffensief, waren Belgische linieregimenten erin geslaagd het Vrijbos (bos van Houthulst) en de 'Wald Riegel' in te nemen, dit evenwel tegen hoge verliezen. De volgende dag zetten Belgische linieregimenten hun aanval in vanaf de lijn Stadenreke – Blauwepanne – Vijfwegen, die ’s nachts door de Saksische bezetters was ontruimd: vanaf hier konden ze in één ruk oprukken tot aan de weg Ondank-Stadendreef (huidige Soetestraat en Drevestraat) en de eerste reeks verdedigingswerken van de 'II. Stellung' innemen. Bij het kruispunt Ondank zou het Vierde Linieregiment nog een zware Duitse tegenaanval te incasseren krijgen. Een Duitse tegenaanval draaide uit op een slachting. De Belgische eenheden zouden uiteindelijk het pleit winnen dankzij de inzet van Franse en Belgische artillerie: om 18u was de Belgische Derde Infanteriedivisie meester van Stadenberg.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire post. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Het dak is ongeveer 75 centimeter dik. Uit het dak steken op een regelmatige afstand ijzeren haken (vermoedelijk voor camouflagenetten). In de zuidelijke muur zijn er mogelijk afdrukken van zandzakjes bewaard. Toegang aan zuidelijke zijde. Via een 'hall' wordt de binnenruimte bereikt (hoogte 150 x breedte 190 x diepte 400cm). Het plafond is versterkt met spoorwegrails. De binnenmuren zijn gewit. In de noordelijke muur steekt een opening die schuin naar boven loopt en naar buiten toe versmalt tot 30 x 40 centimeter. In de oostelijke, zuidelijke en westelijke muur steken in totaal vijf ronde openingen met een diameter van 8 centimeter. In één van deze openingen steekt een restant van een ijzeren buis.

  • Brussel, Koninklijk Legermuseum: Collectie militaire stafkaarten, Houthulst-Staden (Plan Directeur), 30/10/1917; Art.Monartskarte Ieperen-Nord, 1/9/1918 – 19/7/1918 (samengevoegde kaart).
  • Ieper, Kenniscentrum In Flanders Fields Museum: Collectie militaire stafkaarten, Lagenkarte der Gruppe Staden, 27/2/1918.
  • Zonnebeke, Memorial Museum Passchendaele 1917: Collectie militaire stafkaarten, Belgium, 20 S.E., Ed. 4A, 17/9/1917; Dixmude (Plan Directeur Armée Belge), 1/6/1918.
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National archives (CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press): Ubersichtskarte Gruppe Diksmuide, 23/9/1917; Stellungskarte Ieperen, Blatt XXII, 6/10/1917; Stellungskarte Staden, Blatt IV, 17/12/1917.
  • Mapping the front. German maps. Military mapping 1914-1918: Great War Trench Map DVD Collection (The Western Front Association in association with the Imperial War Museum), 2010: Stellungskarte Diksmuide-Süd, Blatt IX, 20/7/1917.
  • BACCARNE R. & STEEN J., Van het Vrijbos tot Roeselare. Eindoffensief, Langemark-Poelkapelle, 2002.
  • WACKENIER W., Archeologie van staal en beton: Bunkers en minierte Unterstände uit de Eerste Wereldoorlog in Staden, Westrozebeke en Oostnieuwkerke, Universiteit Gent (ongepubliceerde eindverhandeling), 2004.
  • WEEMAES M., Van de IJzer tot Brussel. Het bevrijdingsoffensief van het Belgisch leger, 28 september 1918, Marcinelle, s.d.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Duitse militaire post Corbystraat 10

  • Is gerelateerd aan
    Duitse militaire post Corbystraat 16

  • Is gerelateerd aan
    Duitse militaire post Corbystraat 8

  • Is deel van
    Kampstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse militaire post [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215888 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.