erfgoedobject

Appartementsgebouw

bouwkundig element
ID
215187
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215187

Juridische gevolgen

Beschrijving

Appartementsgebouw met handelsruimte, dat een perceel beslaat tussen de Frankrijklei en de Kipdorpvest. Een bescheiden neoclassicistisch burgerhuis uit de jaren 1860-1870, twee en een halve bouwlaag hoog en vier traveeën breed onder zadeldak, vormt de kern van het complex. Het werd in opdracht van René Bouwens verhoogd tot vier bouwlagen, en van het huidige gevelfront in beaux-artsstijl voorzien, naar een ontwerp door de architect Jan Frans Sel-Caluwaerts uit 1910. Zijn plan om zijde Kipdorpvest een met een automobiellift uitgerust garagebedrijf van drie bouwlagen op te trekken, kreeg geen bouwvergunning. Een volgende eigenaar, Eugène Lemmens, liet het pand tot zijn huidige volume uitbreiden en verbouwen als appartementsgebouw, naar een ontwerp door de architect Ferdinand Van Mierlo uit 1922. Met een nieuw gevelfront in art-decostijl aan de Kipdorpvest, telde het complex in totaal zes flats, boven een commercieel gelijkvloers. Het hier gevestigde warenhuis Grand Magasins Verco-Groote Magazijnen Verelst & Cie, liet in 1925 de pui aanpassen. Al in 1926 werd het interieur door Van Mierlo voor rekening van Guy de Vicq de Cumptich heringericht tot café, opnieuw met wijziging van de pui. De cafépui kreeg in 1948 haar huidige vorm, ontworpen door de architect Lode Regnier in opdracht van de weduwe Lemmens.

Met een gevelbreedte van vier traveeën, telt het complex vier bouwlagen onder een plat dak. Aan de Frankrijklei wordt de natuurstenen lijstgevel uit 1910 gekenmerkt door een aan de Lodewijk XVI-stijl ontleend geveldecor met guirlandes en droppanelen, typisch voor de residentiële architectuur van Frans Sel-Caluwaerts uit deze periode. De rechthoekige vensters met sluitsteen hebben een vlakke omlijsting, oplopend over de bovenste twee verdieping. Verbouwd in 1922, werd de winkel- en later cafépui over de volledige breedte bekroond door een ijzeren luifel en balkon. Deze verdwenen bij de bouw van de huidige, met basaltsteen beklede pui uit 1948, waarvan het schrijnwerk is vernieuwd.

De eveneens natuurstenen lijstgevel aan de Kipdorpvest uit 1922, heeft een eigentijds voorkomen representatief voor de vroege art-decostijl van Ferdinand Van Mierlo, die van kort vóór de Eerste Wereldoorlog tot eind jaren 1930 actief was. Vergelijkbare voorbeelden zijn de eigen woning van de architect in de Kerkstraat uit 1925, en zijn allicht belangrijkste realisatie, de verdwenen bioscoop "Nova" in de Sint-Bernardsesteenweg uit 1929. De opstand wordt door art-decolijstwerk geleed in een pui, een bovenbouw en een attiek met klassiek hoofdgestel. Asymmetrisch van compositie is de rechterhelft uitgewerkt als driezijdige erkerpartij. Parellijsten en rankwerk sieren de borstweringen van de verdiepte bovenvensters. Het houten schrijnwerk van de vensters met kleine roeden in het bovenlicht, en van de deuren met smeedijzeren traliewerk is bewaard.

De plattegrond groepeert per verdieping twee appartementen van vergelijkbare oppervlakte en indeling rond een centraal lichthof, zowel aan de Frankrijklei als aan de Kipdorpvest ontsloten door een inkom- en traphal. Beide types bestaan uit een enfilade van woon-, eetkamer en veranda, één slaapkamer, en een keuken annex badkamer. Oorspronkelijk opgedeeld in een winkel en opslagruimte, werd de begane grond in 1926 over de volledige oppervlakte omgevormd tot gelagzaal met een bovenlicht in het centrum. Dit café-interieur is vandaag verdwenen.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1910#388, 1922#14203, 1925#22742, 1926#24965 en 18#25103.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Het oude kerngebouw van het complex aan de Frankrijklei, met een gevelfront in beaux-artsstijl door Jan Frans Sel-Caluwaerts uit 1910, is gesloopt voor een nieuwbouwflat in 2017-2018. De uitbreiding aan de Kipdorpvest, het appartementsgebouw in art-decostijl door Ferdinand Van Mierlo uit 1922, is op de achterbouw na behouden en gelijktijdig gerenoveerd, met een nieuwe achtergevel.

  • Informatie verkregen van de stad Antwerpen (december 2020).
Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Appartementsgebouw [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215187 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.