erfgoedobject

Parochieschool

bouwkundig element
ID
214821
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/214821

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochieschool
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochieschool
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voormalige parochiale meisjesschool of zustersschool, vandaag Cultureel Centrum 't Stichelke.

Historiek

Tot in het begin van de jaren 1880 had Lovenjoel een gemeenschappelijke gemeenteschool met Korbeek-Lo. Ze lag op de grens van beide gemeentes op de Tiensesteenweg nummer 179 en bleef tot vandaag, zij het in sterk aangepaste vorm, bewaard. Ten gevolge van de schoolstrijd werd elke gemeente bij Koninklijk Besluit van 18 mei 1880 verplicht te voorzien in eigen gemeentelijk onderwijs. De nieuwe gemeenteschool van Lovenjoel werd in het begin van de jaren 1880 opgericht aan de Keizerstraat achter het gemeentehuis; de school werd kadastraal geregistreerd in 1883.

In november 1907 komen er drie zusters annonciaden uit Heverlee naar Lovenjoel en zij nemen de gemeentelijke school voor hun rekening. Vanaf februari 1908 wordt de gemengde school opgeheven en gesplitst in een meisjes- en een jongensschool: de jongens verhuizen naar de 'voorlopige gemeenteschool' aan de Rijsmortelstraat en vanaf 1913 naar de nieuw gebouwde school aan de Stationsstraat. De meisjes bleven in de Keizerstraat. Wanneer beide scholen tijdens de Eerste Wereldoorlog afbrandden (zie gemeente-inleiding) werd de school opnieuw (tijdelijk) gemengd en werden de lessen gegeven in de remise van het groot kasteel. De annonciaden bleven in dienst tot 20 september 1921; hun taak werd overgenomen door de zusters van Liefde die al sedert 1916 in Lovenjoel aanwezig waren in het kader van de oprichting van Salve Mater.

In het begin van de jaren 1920 werd er beslist een parochiale (vrije) meisjesschool op te richten. De grond voor de bouw van een nieuwe school werd geschonken door Philomena Seldeslachts, de plannen werden opgemaakt door bouwmeester M. Van den Dael van de Boerenbond te Leuven, de stenen werden in het dorp zelf gebakken en al in oktober 1922 kon de nieuw gebouwde 'zustersschool' aan de Kerkstraat betrokken worden. Bij de inwijding werd de school toegewijd aan het Heilig Hart, zie het centraal geplaatste Heilig Hartbeeld tegen de klassenvleugel. De meeste meisjes van de gemeenteschool verhuisden mee naar de parochieschool. De school werd kadastraal geregistreerd als nieuwbouw in 1921/1922 met vergrotingen in 1953 en 1963. In 1970 werd de parochiale meisjesschool overgenomen door de gemeente; de leerlingen verhuisden naar de Stationsstraat; de kleuters bleven in de Kerkstraat. In 1993 werd de schoolfunctie opgeheven; vanaf dat ogenblik werden de gebouwen gebruikt door diverse verenigingen.

Beschrijving

De klassenvleugel, oorspronkelijk met vier klassen, ligt ten oosten van de geplaveide speelplaats, vandaag aan de straat afgezet met een haag, Op een oude prentkaart zien we de volledig vrijstaande klassenvleugel met ervoor de speelplaats en ten zuiden, haaks op de klassenvleugel een afdak, gebruikt als overdekte speelruimte. Ten westen van de speelplaats aan de straat en parallel met de schoolvleugel ligt een kleinere latere vleugel die gebouwd werd door de plaatselijke Boerengilde als vergaderzaal (gildezaal), volgens literatuurgegevens in 1933, op het kadaster evenwel pas ingetekend in 1953. De verbinding tussen beide bestond oorspronkelijk uit twee klassen en sanitair, gebouwd in 1961/1962 om tegemoet te komen aan het toenemende aantal leerlingen, nadien aangepast in functie van het Cultureel Centrum. De klassenvleugel, opgetrokken uit baksteen, telt in totaal tien traveeën en één bouwlaag onder plat dak en sluit qua uitzicht volledig aan bij het algemeen voorkomende uitzicht van parochiale dorpsschooltjes uit die periode. De symmetrisch uitgewerkte lijstgevel heeft een hoger opgaand centraal gedeelte dat gemarkeerd wordt door een Heilig Hartbeeld onder neogotisch baldakijn en een paneel met geschilderd, heden onduidelijk opschrift 'Hij heerse over ons' (zie ook oude prentkaarten). Aan weerszijden van het centrale deel is er een segmentbogige toegang met houten vleugeldeur. Grote segmentboogvensters op hardstenen lekdrempels maar met vernieuwd schrijnwerk, zorgen voor een maximale lichtinval in de klaslokalen. De gevel is verticaal geritmeerd door lisenen die boven de gevel uitsteken als kleine pijlers. De horizontaliteit wordt benadrukt door een uitgewerkte baksteenfries boven de muuropeningen, de doorgetrokken rollagen en muurbanden van rechtop geplaatste, iets rodere bakstenen. Voor de decoratie werd gebruik gemaakt van panelen met overhoekse baksteenmotieven op de penanten en op de fries van het hoger oplopende middendeel.

De latere vergaderzaal aan de straat vertoont deels aangepaste rechthoekige vensters met betonnen lateien; aan de zijde van de speelplaats was er oorspronkelijk een glasraam, vermoedelijk met de voorstelling van de Heilige Brigida van Zweden, dat nu binnenin de oorspronkelijke klassenvleugel werd geplaatst. De herkomst van het glasraam is niet duidelijk: het zou geschonken zijn door familie van burggraaf de Spoelberch ten tijde van de bouw van de vergaderzaal. Naar aanleiding van de verplaatsing werd het in 1989 gerestaureerd door Zon-Land uit Korbeek-Lo. De zuidelijke zijgevel is versierd met een calvariekruis in verheven metselwerk.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Bierbeek, afdeling 3 (Lovenjoel), sectie A, 1921-1922/14, 1953/13, 1963/7.
  • DEWINTER J. 1992: De gemeentelijke meisjesschool van Lovenjoel, Oost-Brabant. Heemkundig Tijdschrift voor het Hageland en Omgeving, 29, 4, 235-240.
  • DEWINTER J. 2000: Gemeentelijk en parochiaal onderwijs in Lovenjoel, Onuitgegeven bijdrage, Lovenjoel.
  • DEWINTER J., PIRON J., SELDESLACHTS B. en SELDESLACHTS L.: Erfgoed Lovenjoel vanaf 2007, onuitgegeven inventarisnota’s, 18.

Auteurs: Dewinter, Jos; Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochieschool [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/214821 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.