erfgoedobject

Gesloten hoeve

bouwkundig element
ID
213994
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213994

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Gesloten hoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Gesloten hoeve
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

In oorsprong quasi gesloten hoeve uit midden 19de eeuw, gelegen aan de zuidelijke rand van het Marnixbos, aansluitend op het Kapucijnenbos van het Zoniënwoud. De hoeve werd gebouwd in opdracht van Charles de Marnix van het naburige kasteeldomein om de op het Zoniënwoud ontgonnen gronden te laten bewerken. Toegankelijk via een korte gekasseide toegangsweg uitkomend op het poortgebouw.

Historiek

In de loop van de 19de eeuw evolueert Jezus-Eik na ontbossingen tot een agrarisch dorp. Na het K.B. van 29 oktober 1825 werd het grondgebied van het Zoniënwoud verdeeld onder de aangrenzende gemeenten, zo werden er aan Jezus-Eik (Overijse) de grote kadastrale secties M en N toegevoegd. Vanaf 1830 begon de Société Générale met de verkoop van deze perifeer gelegen percelen van het Zoniënwoud. Een groot deel van de percelen in sectie N kwam in het bezit van koning Leopold I. In 1853 verkocht Leopold I zijn hele domein in sectie N ten oosten van de Brusselsesteenweg aan zijn hofmaarschalk en diens vrouw, graaf en gravin Charles en Sophie de Marnix. Graaf de Marnix zal hierna nog verschillende percelen bijkopen. Vervolgens begon men met de gedeeltelijke ontbossing van de percelen die ingericht werden als landbouwland. Om dit land te bewerken liet de Marnix deze hoeve optrekken. De bouw van de hoeve werd kadastraal geregistreerd in 1856. Hij kocht ook een hoeve langs de Brusselsesteenweg om de bewerking van zijn landerijen mogelijk te maken.

Beschrijving

Witgeschilderde verankerde bakstenen vleugels op gepikte plint, geschikt rond gekasseid erf met centrale met gras begroeide zone (oorspronkelijk mestvaalt?), oostelijke hoek afgesloten met muur. Zadeldaken met mechanische pannen en leien. Ten noordoosten de schuur, ten zuidoosten wagenhuis en stal, ten zuidwesten de boerenburgerwoning en melkerij. Ten noordwesten geen gebouwen, hier bevond zich oorspronkelijk de koeienstal. Achter de hoeve (ten noordwesten) bevinden zich nog boomgaarden (?).

De zuidoostelijke vleugel bevat het poortgebouw, stallen en het open wagenhuis. Poortgebouw van één bouwlaag met steekboogvormige doorgang, houten poort, blauwe hardstenen omlijsting en dito sluitsteen in bakstenen boog. Zadeldak met mechanische pannen, sterk overkragend, vooral aan de erfzijde. Hier rechthoekige doorgang onder houten latei. Stallen en wagenhuis van anderhalve bouwlaag onder zadeldak met leien, rechthoekige laadvensters met blauwe lekdrempels onder dakrand. Aangepaste stallen, interieur met troggewelfjes. Open wagenhuis met grote steekboogvormige openingen op bakstenen pijlers, houten zoldering. In de hoek tussen de zuidoostelijke en zuidwestelijke vleugel kleine varkensstal onder lessenaarsdak.

De zuidwestelijke vleugel bevat het onderkelderde woongedeelte, negen traveeën en twee bouwlagen onder leien zadeldak. Dubbelhuis met strakke opeenvolging van oorspronkelijk beluikte rechthoekige vensters met blauwe hardstenen lateien en lekdrempels. Centrale inkomtravee hoger opgetrokken en uitgewerkt als puntgevel. Rechthoekige deur met bewaard schrijnwerk, blauwe hardstenen schouderboogvormige omlijsting met rocaillesluitsteen. In puntgevel verdiept rondboogvenster met blauwe hardstenen rechtstanden en bakstenen boog, mogelijk oorspronkelijk laadvenster.

Links tegen de woning lager tweelaags gebouw onder zadeldak met mechanische pannen, vermoedelijk personeelswoning. Vijf traveeën in dubbelhuisopstand, centrale travee eveneens als puntgevel uitgewerkt, en is voorzien van een rondbogig laadvenster op imposten. Rechthoekige deuren en vensters met blauwe hardstenen lekdrempels, in de eerste travee dichtgemetselde deur met blauwe hardstenen omlijsting.

Rechts tegen de woning naar verluidt de melkerij, lager tweelaags gebouw onder zadeldak met mechanische pannen en golfplaten. Vijf traveeën in dubbelhuisopstand, centrale travee eveneens als puntgevel uitgewerkt en voorzien van een rondbogig laadvenster uitgewerkt als bij de woning.

Ten noordwesten bevond zich de koeienstal, hiervan is de muur aan de erfzijde bewaard als ommuring, hierin twee rechthoekige deuren in blauwe hardstenen omlijsting.

De schuur, ten noordoosten, draagt in de zuidoostelijke gevel een gevelsteen "M 1884 M", vermoedelijk verwijzend naar een heropbouw of aanpassing, de huidige schuur is een stuk korter dan de oorspronkelijke (zie kadaster). Tweebeukige bakstenen langsschuur onder zadeldak met mechanische pannen. In het meest oostelijk gedeelte bevonden zich de paardenstallen (zie staldeuren), het westelijk gedeelte is aangepast tot woningen. Rondboogpoorten met blauwe hardstenen rechtstanden, bakstenen bogen.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Overijse, afdeling I (Overijse), 1856/25.
  • WILLAERT C. 1999: Lanck sieck en sibilijck genesen, Bijdragen tot de geschiedenis van IJse-, Lane- en Dijleland XVII, Overijse.

Auteurs: Thomas, Hans; Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gesloten hoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213994 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.