erfgoedobject

Betonnen militaire post 4 Sanctuary Wood

bouwkundig element
ID
213617
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213617

Juridische gevolgen

Beschrijving

Restanten van een betonnen constructie in Sanctuary Wood, het huidige Hogebos, ten oosten van Zillebeke. De betonnen restanten liggen aan de oostelijke rand van het bos, tegen de flank van een krater. Vlakbij liggen er nog (restanten van) twee andere betonnen constructies. De omgeving is heuvelachtig bos.

Historische achtergrond

Vermoedelijk gaat het om een Duitse constructie die deel uitmaakte van de Duitse stellingen, die op Britse militaire kaarten aangeduid stonden met Jackdaw Avenue en Jam Avenue.

Het huidige Hogebos is kleiner als zijn voorganger, dat ook nog ten zuiden van de huidige Canadalaan (pas na de Eerste Wereldoorlog aangelegd) liep. Het bos werd met Sanctuary Wood aangeduid omdat de plek in november 1914 (Eerste Slag bij Ieper) een rustplaats was voor de troepen. Het verhaal wil dat verdwaalde militairen hier werden samengebracht onder het bevel van generaal Bulfin (2de brigade), die hen verzekerde dat ze "in sanctuary" waren en zonder zijn uitdrukkelijke toestemming nooit bij de gevechten konden worden ingeschakeld. In 1915 kwam de frontlinie steeds dichter bij Sanctuary Wood, zeker toen de Duitsers zich in mei 1915 in het oostelijk deel van het bos bevonden en de Britse en Franse manschappen opjaagden, die in het westen van het bos vertoefden.

Enkele mijnkraters in het hoogste gedeelte van het huidige Drieblotenbos, door de Duitsers Trichterstellung geheten, door de Britten The Birdcage, dateren van de zware gevechten die hier woedden eind september 1915. Op 25 september bestormden de Britten het bos, zodat ze konden verhinderen dat Duitse eenheden richting Loos zouden vertrekken. Diezelfde dag lieten ze drie mijnen ontploffen en konden ze het bos veroverden. 's Avonds hadden de Duitsers hun stellingen in het oostelijk deel van het bos alweer stevig in handen. Een Brits bataljon van de Gordon Highlanders werd hierbij omsingeld en bijna volledig vernietigd. Duitse manschappen ontdekten dat een deel van een tunnel, via één van de nieuwe kraters, nog bruikbaar was en ondergroeven op vier dagen tijd van hieruit een kleine uitstulping in de Britse linies. Van hieruit organiseerden ze zelf een tegenaanval en lieten ze op 29 september een deel van de Britse linies de lucht in vliegen. Op vijf dagen tijd vielen hier ongeveer 1.000 doden.

Tijdens de Slag om Mount Sorrel (van 2 tot 13 juni 1916) lag het bos in het centrum van de gevechten. De Canadese 3de divisie, die uit manschappen bestond die nog niet aan de gevechten hadden deelgenomen, bezette hier het front bij het uitbreken van de aanval en werd zwaar door de Duitsers onder vuur genomen. Tijdens de daaropvolgende Duitse aanval werd een groot deel van Sanctuary WoodHill 62Armagh Wood en Mount Sorrel ingenomen, ten koste van vele slachtoffers. Een slecht voorbereide tegenaanval op 3 juni mislukte. De volgende dagen werden de Canadezen nog verder achteruit gedreven, richting Ieper. Een tegenaanval op 13 juni lukte nu wel en wordt beschouwd als de eerste Canadese succesvolle aanval.

Er kon nauwelijks nog sprake zijn van bos, het terrein was herschapen in een modderpoel. Tot juni 1916 waren er drie Britse begraafplaatsen in Sanctuary Wood, allemaal ontstaan in de periode mei-augustus 1915. Ze bevatten respectievelijk 56, 55 en 101 doden. De eerste twee bevonden zich aan de westelijke zijde van het bos, de derde bevond zich in een open plek aan de oostelijke zijde van het bos. Tijdens de Slag om Mount Sorrel werden de drie begraafplaatsen volledig vernield. Er bleven alleen nog sporen van de tweede begraafplaats over, die de basis vormden van de huidige begraafplaats.

Aan beide kanten van het bos werden loopgraven, betonnen constructies en andere versterkingen aangelegd. De Duitse stellingen aan de oostelijke zijde van het bos werden op Britse militaire stafkaarten bedacht met variaties op "Ignorance" (noordkant van het bos), "Jackdaw" (centrum) en "Jam" meer naar het zuiden (deel uitmakend van het "Vince Street – Jam Row"-systeem), waar zich nu het huidige museum met de loopgraven bevinden.

Ten gevolge van de Derde Slag bij Ieper moesten de Duitsers hun terrein in Sanctuary Wood prijsgeven, doch tijdens het Duitse Lente-Offensief in het voorjaar van 1918 zouden ze het ganse bos inpalmen. Op 28 september 1918 werd Sanctuary Wood definitief veroverd door de 9th (Scottish) Division.

Kenmerken

Betonnen muur, gegoten tegen een houten bekisting, met verticale uitsparingen, tegen de flank van een krater. Vermoedelijk zijn ook nog zijmuren aanwezig.

  • COOMBS R 2001: Before endeavour fades. A guide to the battlefields of the First World War, London.
  • SCOTT M. 1992: The Ypres Salient. A guide to the cemeteries and memorials of the Salient. Norwich-Norfolk.
  • The Imperial War Museum Trench Map Archive on CD-rom [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press in association with the Imperial War Museum], Zillebeke, 28NW4 & NE3, 5a, 1/4/1917. 
  • Informatie verstrekt door Bert Heyvaert (12/9/2005).

Bron: WOI Relict (2088): Betonconstructie 4 Sanctuary Wood (Zillebeke - WOI)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Oorlogslandschap Sanctuary Wood

  • Is deel van
    Zillebeke

  • Is gerelateerd aan
    Betonnen militaire post 1 Sanctuary Wood

  • Is gerelateerd aan
    Betonnen militaire post 2 Sanctuary Wood

  • Is gerelateerd aan
    Betonnen militaire post 3 Sanctuary Wood


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Betonnen militaire post 4 Sanctuary Wood [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213617 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.