erfgoedobject

Amerikaanse mitrailleurpost

bouwkundig element
ID
213572
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213572

Juridische gevolgen

Beschrijving

Betonnen militaire constructie ingebouwd in een schuur op de boerderij Helleketelweg nr. 15, op bijna 400 meter ten westen van Nine Elms British Cemetery, op ongeveer twee kilometer ten westen van het centrum van Poperinge. De omgeving is landelijk en licht heuvelachtig.

Historische beschrijving

Mitrailleurpost, opgetrokken in een bestaand wagenhuis van een vooroorlogse schuur. De inscripties maken duidelijk dat de militaire post is opgetrokken door Amerikaanse genietroepen in 1918. De post vormt een onderdeel van de West Poperinghe Line, een geallieerde verdedigingslijn ten westen van Poperinge, die pas tijdens de laatste oorlogsmaanden is aangelegd.

In tegenstelling tot het Duitse leger, dat na de Tweede Slag bij Ieper massaal stellingen uitbouwt met talrijke betonnen militaire versterkingen, blijft de betonbouw bij de Britten eerder een lokaal initiatief. De Britse legerleiding is er namelijk van overtuigd dat het front niet lang stil zou staan en dat stevige betonnen verdedigingsconstructies niet nodig zijn. Bovendien bezetten de Britse troepen hoofdzakelijk lagergelegen posities ten aanzien van – en dus ook in het zicht van –  de Duitsers, waardoor de bouw van betonnen militaire posten in de Ieperboog niet evident blijkt te zijn. De Britten opteren veeleer voor de uitbouw van deep dugouts, heuse ondergrondse systemen die wel gemakkelijk uit het zicht van de vijand gerealiseerd kunnen worden.

Na het rampzalig verlopen offensief in de zomer en herfst van 1917 (Derde Slag bij Ieper) beginnen de Britten eveneens met een veralgemeende aanleg van betonnen militaire posten. Na het Duitse Lente-Offensief (voorjaar 1918) worden in hoog tempo verdedigingslijnen uitgebouwd in het geallieerde hinterland, waaronder de East Poperinghe Line, de L'Abeele Line en de Watou Line die met steunpunten en bunkers worden versterkt. In de zomer van 1918 wordt ook de West Poperinghe Line uitgebouwd met de hulp van Amerikaanse engineers, die in de regio actief zijn om ervaring op te doen. Deze nieuwe stellingen vinden in noordelijke richting aansluiting op eveneens nieuw uitgebouwde Belgische stellingen.

De omgeving van de hoeve, waar de mitrailleurpost is opgericht, bevindt zich in het Britse hinterland. Hier bevindt zich dan ook heel wat infrastructuur ten behoeve van troepen die hier kantonneren, waaronder barakkenkampen en hospitalen. Net ten westen van de boerderij ligt Makay Camp.

Wellicht werd de mitrailleurpost nooit gebruikt. Na de oorlog is een nieuw wagenhuis opgetrokken tegen de zuidoostelijke buitenmuur van het oorspronkelijke wagenhuis, waardoor de schietgaten van buitenaf niet zichtbaar zijn. Er zijn pogingen ondernomen om de betonnen constructie af te breken, maar de dikte van de betonnen muren hebben een afbraak verhinderd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de constructie naar verluidt gebruikt als schuilplaats. In de jaren ’80 zou de gemeente Poperinge onderzoek hebben laten uitvoeren naar het gebruik van de constructie als schuilplaats bij een eventuele atoomoorlog.

Beschrijving

Bovengrondse betonnen militaire constructie, bestaande uit twee bouwlagen. De militaire constructie is ingebouwd in het wagenhuis van een vooroorlogse schuur.

De betonnen constructie is grotendeels gegoten tegen bestaande bakstenen muren (aan zuidoostelijke zijde) of tegen een houten bekisting. Langs de buitenzijde en bovenzijde zijn ook afdrukken van golfplaten in het beton te zien. De muren binnenin zijn witgekalkt. Hier en daar zijn ronde wapeningsijzers te zien. Voor het plafond van het gelijkvloers en de eerste verdieping is ook kippengaas in het beton verwerkt.

De benedenverdieping bestaat uit twee grotere ruimtes (ca. H. 170cm  x Br. 250 x D. 350cm) met ertussen een kleinere ruimte (ca. H. 170 x Br. 150 x D. 350cm), die aan noordwestelijke zijde met elkaar verbonden zijn via een gang. Deze gang is bereikbaar via twee smalle, hoge deuropeningen aan noordwestelijke zijde (kant vooroorlogse schuur).

De twee grotere ruimtes bevatten elk in de zuidoostelijke muur een schietopening voor mitrailleurs, die naar buiten toe verbreedt. Deze schietopeningen, elk met een verschillend bereik, zijn ingewerkt in de vooroorlogse bakstenen buitenmuur van het wagenhuis. De houten bekleding van deze schietopeningen is nog grotendeels aanwezig.

In het plafond boven de kleinere, middelste ruimte steekt een rechthoekig mangat waarlangs de eerste etage bereikt kan worden. Het plafond van deze eerste verdieping is deels afgebroken. Vermoedelijk is er op deze verdieping nog een opening (kijk- of schietopening) in de zuidoostelijke muur.

De militaire post bevat nog verschillende nissen en openingen in muren en plafonds, al dan niet (nog) bekleed met houten beplanking.

Aan de noordoostelijke buitenzijde zijn inscripties terug te vinden, waarvan volgende ontcijferd kan worden: “USA / 1918 / Engineers”.

  • OLDHAM P. 1995: Pill-boxes on the western front. A guide to the design, construction and use of concrete pill-boxes 1914-1918, London.
  • The Imperial War Museum Trench Map Archive on CD-rom [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press in association with the Imperial War Museum], Abeele, 27 NE4, Ed. 1A, 4/7/1918.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/33021/102.1, Hoevesite met Amerikaanse mitrailleurpost (WO I), Helleketelweg 15 (DECOODT H. & VANNESTE P., 2013)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Helleketelweg

  • Is deel van
    Hoeve met losse bestanddelen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Amerikaanse mitrailleurpost [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213572 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.