erfgoedobject

Vier Duitse militaire posten Canopus Trench

bouwkundig element
ID
213560
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213560

Juridische gevolgen

Beschrijving

Vier halfondergrondse militaire constructies op één lijn gelegen in een weide naast de boerderij op adres Wijngaardstraat 1, ten noordwesten van de Brugseweg, op ongeveer 700 meter ten zuidwesten van de dorpskern van Sint-Juliaan. Vlakbij loopt een kerkwegel die ook als fietsroute is ingericht. De omgeving is vlak en landelijk.

Historische achtergrond

Vier oorspronkelijk Duitse militaire posten, die in de periode tussen de Tweede en Derde Slag bij Ieper (voorjaar 1915 – zomer 1917) opgetrokken worden als onderdeel van een loopgraaf, die op Britse militaire stafkaarten Canopus Trench wordt genoemd. Deze loopgraaf maakt deel uit van een Duitse verdedigingslinie, de zogenaamde Albrechtstellung. De vooroorlogse boerderij bij deze militaire posten – door de Britten Juliet Farm genoemd, door de Duitsers Hof Roode Karriere – moet iets ten zuiden van de kerkwegel gesitueerd worden.

Juliet Farm / Hof Roode Karriere ligt tijdens de oorlog op enkele tientallen meters ten zuidoosten van een (nu verdwenen) bosje dat op militaire stafkaarten wordt aangeduid met Kitcheners of Kitchener’s Wood (wellicht afgeleid van het Franse Bois-de-Cuisiniers) op Britse stafkaarten, met Granat Wäldchen op Duitse stafkaarten. Dit bosje wordt vooral berucht tijdens de Tweede Slag bij Ieper omwille van de gevechten die Canadese eenheden hier dienen te leveren nadat de Duitsers op 22 april 1915 de eerste grote gasaanval inzetten waardoor er een kilometerslange bres in de geallieerde verdediging ten noorden van Ieper ontstaan is.

Nadat deze regio in het voorjaar van 1915 door de Duitsers ingenomen wordt, beginnen ze met de uitbouw van diverse opeenvolgende stellingen. Kenmerkend voor de uitbouw van de stellingen in deze regio is het grote aantal betonnen militaire posten die de Duitsers in deze loopgraven integreren. De betonnen versterkingen zijn als het ware schouder tegen schouder opgetrokken. De geallieerden blijken wel in staat om de Duitse stellingen (onder meer via luchtfotografie) min of meer in kaart te brengen, maar ze blijken niet op de hoogte van het feit dat de Duitsers massaal betonnen versterkingen in hun loopgraven opgetrokken hebben. Dit wijst er op dat de betonnen constructies goed gecamoufleerd zijn.

Ondanks de talrijke versterkingen slaagt de Britse 39ste divisie er in deze verdedigingslijn te veroveren op 31 juli 1917, de eerste dag van het grootse geallieerde offensief in de zomer van 1917 (Slag bij Pilkem – Derde Slag bij Ieper). Hierbij worden de infanterie-eenheden bijgestaan door tankeenheden, die erin slagen de verdedigingslijn ter hoogte van Juliet Farm / Hof Roode Karriere te doorbreken.

Militaire posten die na hun verovering al te zeer beschadigd zijn, worden met rust gelaten. De andere constructies worden in de mate van het mogelijke aangepast (‘gekeerd’) in functie van de gewijzigde frontsituatie, door de muren en toegangen aan de nieuwe frontzijde (voorheen de ‘veilige’ achterzijde) te versterken met bijkomende betonnen muren van 70 à 80cm dikte. In de betonnen muren van de oorspronkelijke frontzijde, nu achterzijde geworden, worden tegelijk nieuwe toegangen gehakt.  

Na het Duitse Lente-Offensief (voorjaar 1918) komen de betonnen versterkingen van Canopus Trench bij Juliet Farm / Hof Roode Karriere pal op de Duitse frontlijn te liggen. De zone net ten westen van de (huidige) Wijngaardstraat blijft in geallieerde handen.

Na de oorlog wordt het grootste deel van de betonnen structuren afgebroken. Op een kaart uit 1924 worden er tussen Kitchener’s Wood en de Steenbeek nog 75 betonnen militaire posten van deze Albrechtstellung aangeduid. Nog in 1964 worden elf gelijkaardige betonnen constructies afgebroken.

Beschrijving

Vier halfondergrondse betonnen militaire constructies uit de Eerste Wereldoorlog, op één lijn gelegen, noordwest – zuidoost georiënteerd, en telkens op ca. twee meters van elkaar verwijderd. De betonnen constructies zijn verstevigd met ronde wapeningsijzers en zijn gegoten tegen een houten bekisting of tegen rijshout. De daken zijn telkens ongeveer 70cm dik en nagenoeg vlak.

De constructies hebben een rechthoekig grondplan, gaande van 640 x 300cm tot 920 x 360cm. Ze zijn onderverdeeld in twee of drie ruimtes van ongeveer 200 x 200cm, met respectievelijk twee of drie toegangen.

Bij drie van de vier constructies is een bijkomende muur van circa 70 à 80cm dikte gegoten aan de noordelijke zijde van de constructies, waar de oorspronkelijke muur slechts 15cm dik is. Door deze bijkomende muur zijn de oorspronkelijke toegangen aan deze zijde gedicht. Tegelijk zijn aan zuidelijke zijde nieuwe toegangen gecreëerd in de circa 70cm dikke muren.

Aan de constructie die het meest noordwestelijk is gelegen, is niets aangepast vermoedelijk wegens al te grote beschadigingen. Bij de constructie die het meest zuidoostelijk gelegen is, is de bijkomende betonnen muur gegoten tegen de deuropeningen van de middelste en rechterkamer. De linkerkamer was wellicht al te zeer beschadigd.

  • IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire luchtfoto’s W.O. I, Kitchener Wood, IFFLF684, 1/5/1917; Juliet Farm - Oblong Farm, IFFLF690 (IWM Box 92), 13/6/1917.
  • IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie foto’s / postkaarten, Reeks Duitsche schuilplaatsen bij Juliet Farm, Langemark (2 foto’s); SLACK, St-Julien (date taken 1930); SLACK, Line of concrete pillboxes near St Julien, Juni 1966 (date taken 1930).
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire luchtfoto’s W.O. I, Juliet Farm, 27/6/1918.
  • The Imperial War Museum Trench Map Archive on CD-rom (CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press in association with the Imperial War Museum): Britse militaire kaarten St-Julien, 28NW2, Ed. 5A, 1/4/1917; St-Julien, 28NW2, Ed. 6B, 30/3/1918.
  • Mapping the Front: Ypres. British mapping 1914-1918: Great War Trench Map DVD Collection [DVD uitgegeven door de Western Front Association, in association with the Imperial War Museum, 2008], The Ypres Salient, kaart met aanduiding van begraafplaatsen, gedenktekens en militaire posten, 1924; Pilckem, Ed. I, 11/7/1917.
  • Mapping the Front: German maps. Military Mapping 1914-1918: Great War Trench Map DVD Collection [DVD uitgegeven door de Western Front Association, in association with the Imperial War Museum, 2010], Stellungskarte Diksmuide-Süd, Blatt IX, 20/7/1917; Stellungskarte [Ieper-Noord], 16/7/1918.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/33040/101.1, Vier Duitse posten (WO I) Canopus Trench (DECOODT H., 2013)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Langemark

  • Is deel van
    Slagveld Pilkem Ridge


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vier Duitse militaire posten Canopus Trench [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213560 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.