erfgoedobject

Oorlogsmonument

bouwkundig element
ID
212585
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/212585

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Oorlogsmonument
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Oorlogsmonument
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Na het Monument aan de Weerstand in Diest ontwerpen Braem en beeldhouwer Mark Macken in de loop van de jaren 1940 samen nog minstens vijf oorlogsmonumenten, met als hoogtepunt het Bevrijdingsmonument in Antwerpen. Van deze reeks wordt enkel het meest bescheiden ontwerp, voor het Koninklijk Atheneum van Sint-Niklaas, gerealiseerd. De opdracht gaat uit van het herdenkingscomité van de oorlogsslachtoffers van het Atheneum, ter nagedachtenis van de leerlingen en oud-leerlingen die tijdens de Tweede Wereldoorlog voor het vaderland zijn gestorven. Het monument wordt ontworpen en uitgevoerd in de loop van 1948 en wordt op 12 juni van dat jaar onthuld in de toenmalige schoolgebouwen aan de Regentiestraat.

Het monument dient te worden geïntegreerd in een blind muurveld van 3,10 meter hoog op 1,90 meter breed op de speelplaats van de school. In een reeks voorbereidende schetsen lijkt Braem in eerste instantie voor een laag wandaltaar te opteren, waarbij hij voor het beeldhouwwerk het motief van een fakkel of een vuurvaas suggereert. Het enige bekende voorontwerp vertrekt van een neutrale bakstenen wand in halfsteens verband over de volledige hoogte van het muurveld. De wand dient als achtergrond voor een afgeschuinde gedenksteen en een gebeeldhouwd reliëf, die uit de as in de onderste zone zijn aangebracht. Het motief van het reliëf is een abstract-organische vorm waaruit drie vuisten groeien die een vlaggenmast in de greep houden. Dit concept, vermoedelijk slechts een van de mogelijke varianten, is sterk verwant met het monument voor de erebegraafplaats van Schaffen uit hetzelfde jaar. Het wordt in licht vereenvoudigde vorm hernomen in het definitieve ontwerp, dat het witstenen reliëf van Macken in de middenas van de wand plaatst met de gedenksteen als sokkel. Het uitgevoerde reliëf stelt drie kampgevangenen voor.

Bij de ingebruikname van de nieuwe gebouwen van het Koninklijk Atheneum aan de Parklaan in 1960, worden enkel het reliëf en de gedenksteen overgebracht en opnieuw opgesteld in de traphal.

  • Archives d'Architecture Moderne, Archief Renaat Braem, Dossiernummer 72.
  • Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed, Archief Renaat Braem, 352.

Bron: Braeken J. (ed.) 2010: Renaat Braem 1910-2001. Architect, Relicta Monografieën 6. Archeologie, Monumenten en Landschapsonderzoek in Vlaanderen, Brussel.
Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsmonument [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/212585 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.