erfgoedobject

Oorlogsgedenkteken beide Wereldoorlogen

bouwkundig element
ID
212444
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/212444

Juridische gevolgen

Beschrijving

Tegen de linkergevel van het toegangsportaal tot een winkelcomplex hangt deze gedenkplaat. Ze werd op 22 april 1948 ingehuldigd en kwam er op initiatief van de buurtbewoners van de dekenij en de wijkafdeling van de NSB. Men herdenkt er soldaten en opgeëisten uit de Eerste Wereldoorlog en soldaten, politieke gevangenen, weerstanders, burgerlijke slachtoffers, krijgsgevangenen, weggevoerden en werkweigeraars van tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Op het gedenkteken vindt men 3 signaturen: voor het concept tekende architect Lelubre: "ARCH. EDG. LELUBRE", de laagreliëfs zijn van de hand van "BEELDH. GEO VERBANCK" en de namen werden gekapt door "STEENH. RIGELLE".

De naamplaat zelf bestaat uit 9 panelen metamorf gesteente (graniet met inclusies van labradoriet). De letters zijn verzonken en met bladgoud ingekleurd. Het paneel linksonder is versierd met een krans van eikenloof, dat rechtsonder met een krans van laurierloof.

Rechts en links van de naamplaten staan telkens 3 taferelen boveneen in blauwe hardsteen. Linksboven omhelzen een man en vrouw elkaar; eronder houden een man en vrouw een kind op hun schouders. Het onderste tafereel links is een vrouw met op haar rechterarm een dochtertje en naast haar een zoontje, in haar linkerhand houdt ze een boek waaruit ze waarschijnlijk aan de kinderen voorleest. Waar de linkerpanelen een ode aan de liefde en de vrede lijken te zijn, verwijzen de rechterpanelen naar de dood, de oorlog. Rechtsboven hangt een schijnbaar dode man met zijn arm rond een gedaante met lang gewaad en kap. Eronder staan 3 gewapende en gehelmde soldaten. Het onderste tafereel toont ons een verschrikte vrouw die haar ene kind op de arm houdt en de andere arm troostend op het hoofd van haar ander kind legt, naast haar staat de Dood.

Het gedenkteken bevond zich voorheen elders, na de heroprichting zijn een aantal zaken niet meer teruggeplaatst, wat toch een ander aspect aan het geheel bezorgt (zie foto Stadsarchief Gent). Volgende zaken zijn onder meer wel nog op de foto uit 1979 zichtbaar : pilasters waarop verlichting was aangebracht; een kroonlijst; onder de naamplaat 'in memoriam' en een ijzeren bloembak.

Blijkbaar heeft Geo Verbanck de reliëfs langsheen de zijkanten meermaals gemaakt. Zo bevindt zich namelijk in de galerij St-John (Bij Sint-Jacobs 15A, Gent) een kopie van het onderste reliëf rechts. In de publicatie Engelen-Marx 2002 is het reliëf echter niet gedateerd, wat verdere interpretatie uitsluit.

  • Stadsarchief Gent, Fototheek Straatmeubilair, negatiefnummer 1144 (opnamedatum : juli 1979).
  • ENGELEN C. & MARX M. 2002: Beeldhouwkunst in België vanaf 1830, Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën, studia 90, 3 delen, Brussel, 1720.

Bron: Depestel Sarah 2009: Monumenten ter ere van gesneuvelden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog in Gent: een (kunst)historisch overzicht met voorstellen ter bevordering van de instandhouding en eventuele restauratie, onuitgegeven masterthesis Artesis Hogeschool Antwerpen.
Auteurs: Depestel, Sarah
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsgedenkteken beide Wereldoorlogen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/212444 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.