erfgoedobject

Gebouwencomplex

bouwkundig element
ID
211126
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/211126

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalige brouwerijgebouwen, thans in gebruik als een koffiebranderij.

Historiek

Het huidige gebouwencomplex is fasegewijs tot stand gekomen.

1770-1778: weergave van de site op de kaart van Ferraris als een gebouwencomplex bestaande uit verschillende gebouwen die samen een U-vormige plattegrond vertonen. Weergave van de panden Oostendesteenweg nummers 255-259.

Circa 1835: op primitief kadasterplan afgebeeld als grote site rondom volledig ombouwd middenplein met brouwerij van vier afzonderlijke "huizen". Nummers 253, 255, 257 en 259 zijn afgebeeld op het primitief kadasterplan. Toegankelijk van op de steenweg rechts van nummer 255. Aan oostzijde hiervan enkele vrijstaande landgebouwen. Reeds enkele arbeiderswoningen aan de overzijde van de steenweg.

1837: de achterliggende gebouwen worden uitgebreid onder meer aan de zijde van de Moerdijkvaart. Aan oostzijde van de site wordt een bijkomend vrijstaand landgebouw afgebeeld, evenals een ommuurde tuin. Aan de overzijde van de weg worden verschillende arbeidershuisjes gebouwd.

1886: er worden verschillende vrijstaande gebouwen aan de oostzijde vervangen door drie nieuwe brouwerijvleugels rond een nieuw binnenplein ten oosten van nummer 253. Hiervan is tot op heden enkel de straatgevel bewaard gebleven.

1905: bij nummer 251 wordt de voormalige remise geïntegreerd bij de woning en wordt een nieuwe serre ten oosten van de brouwerijsite gebouwd.

1911: de thans nog bestaande brouwerijvleugel (nummer 251) wordt uitgebreid aan tuinzijde.

1951: er worden grote delen van de gebouwencomplex rondom de centrale plaats afgebroken, aan de zuidzijde blijft de duiventoren staan. Langs de Moerdijkvaart blijven de gebouwen uit 1837 behouden. Langs de Oostendesteenweg blijven de huizen staan, evenals de brouwerijvleugel die in 1886 werd geregistreerd.

1957: men breekt een deel van de gebouwen langs de Moerdijkbeek af. Het complex wordt verkocht aan de Gullegemse koffiebrander Norbert Hanssens. Zijn zoon Julien opende een café met danszaal in de kelders.

1964: Julien installeerde een koffiebranderij in het Torenhof met de bedoeling de uitbating van de café en het park te verhuren.

1976: stopzetting van horeca-uitbating in 1976.

Nummer 251. Breedhuis met dubbelhuisopstand van vier traveeën en twee bouwlagen onder een pannen zadeldak. Verankerde bakstenen lijstgevel, beige beschilderd boven een zwart gepekte plint. Bijna blinde lijstgevel. De gevel is opengewerkt met rechthoekige muuropeningen voorzien van behouden schrijnwerk.

Nummer 253. Imposant dubbelhuis van negen traveeën en twee bouwlagen onder een pannen zadeldak. Verankerde witbeschilderde bakstenen lijstgevel boven een grijze plint. Afgelijnd met een imposante geprofileerde kroonlijst. De gevel is opengewerkt met rechthoekige muuropeningen. Centraal een deur gevat in een beschilderde omlijsting van blauwe gesinterde baksteen. Zware geprofileerde kroonlijst en centrale sluitsteen. Behouden deur- en vensterschrijnwerk. Kleine roedeverdeling en luiken op de begane grond.

Nummer 255. Café "Torenhof".

Historiek

Het Torenhof is gebouwd aan het eindpunt van het bevaarbaar gedeelte van de 'Moerdijkvaart', vroeger een belangrijke handelsweg. Oorspronkelijk was er alleen de herberg 'De Bolle': het uitbaten van een herberg op de plaats waar trafiek moest overgeladen worden was een rendabele onderneming. Deze herberg werd in 1762 verkocht door de familie Renier aan Pieter Questier. Deze familie liet in 1769 de huidige woning bouwen. In die periode werd de steenweg Oostende-Wijnendale (Torhout) aangelegd. Pieter Questier bouwde naast de weg een groot herenhuis en begon zijn commerciële activiteiten uit te breiden met een brouwerij, een oliemolen en een kalkbranderij. Uit dat bedrijf zou in de loop van de 19de eeuw brouwerij Van Sieleghem groeien. Het interieur werd tijdens een verbouwing van 1818 heraangekleed in empirestijl. In 1957 werd het complex verkocht aan de Gullegemse koffiebrander Norbert Hanssens. Zijn zoon Julien opende een café met danszaal in de kelders. In 1964 installeerde Julien een koffiebranderij in het Torenhof met de bedoeling de uitbating van de café en het park te verhuren. Er bleef aldus naast de branderij een horeca-uitbating tot 1976. In 1961 werden door Gilbert Dewilde en Jozef Folens de muren van de kelders beschilderd. Er werden enkele dranktaferelen en -spreuken in beeld gebracht. Op andere muren in de kelder werden typische beelden van een tocht door West-Vlaanderen aangebracht. Historische gebeurtenissen en personages, legendes, volkse taferelen, uitgebeelde lapnamen van steden en dorpen werden in beeld gebracht

Beschrijving

Imposant dubbelhuis van zeven traveeën en twee bouwlagen onder een pannen zadeldak (Vlaamse pannen). Bepleisterde en witbeschilderde lijstgevel met een donkere plint. Verhoogde begane grond. De gevel wordt afgelijnd door een kroonlijst op klossen. De gevel is opengewerkt met rechthoekige muuropeningen. Deur gevat in een arduinen geprofileerde omlijsting met spiegelboog. De bovendorpel is voorzien van opschrift "PIETER QUESTIER" en "ISABELLE PLYSON". Uitgewerkte sluitsteen voorzien van acanthusblad. Op de verdieping rechthoekige vensters met arduinen onderdorpels op typerende laatclassicistische consoles. Behouden deur- en vensterschrijnwerk. Boven het dak prijkt een imposante toren op vierkante plattegrond. Bovenaan voorzien van een leien dakje met een smeedijzeren windvaan. De bepleisterde en witbeschilderde toren is opengewerkt met rechthoekige muuropeningen in een geprofileerde omlijsting, en bovenaan met een rondboogvormige venteropening.

Interieur. Behouden interieurelementen. De keldermuren zijn voorzien van fresco's.

Nummer 257. Breedhuis met enkelhuisopstand van vier/ vijf traveeën onder een pannen zadeldak. Als volume weergegeven op de kaart van Ferraris (1770-1778). Oorspronkelijk één geheel met de buurpanden Oostendesteenweg nrs. 251, 253, 255 en 259. Verankerde witbeschilderde lijstgevel boven een gecementeerde grijze plint. De gevel is opengewerkt met rechthoekige muuropeningen. Behouden schrijnwerk. De vensters zijn voorzien van kleine roedeverdeling. Benedenvensters bijkomend voorzien van traliewerk. Poort voorzien van sierlijke makelaar, panelen met diamanten, kroonlijst op uitgewerkte klossen.

Nummer 259. Hoekpand bij de Provincieweg (Grondgebied Gistel), op L-vormige plattegrond. Breedhuis met dubbelhuisopstand van zes traveeën en twee bouwlagen onder een pannen zadeldak. Maakt deel uit van een eenheidsbebouwing met name het torenhofcomplex, in het gehucht Moerdijk op de grens met Gistel. Als volume weergegeven op de kaart van Ferraris (1770-1778). Verankerde bakstenen lijstgevel, witbeschilderd boven een zwarte plint. De gevel is opengewerkt met rechthoekige muuropeningen. De deur is gevat in een omlijsting van blauwe gesinterde baksteen, beschilderd. Zware kroonlijst. Behouden schrijnwerk. Oorspronkelijk voorzien van luiken (zie duimen).

  • Archief ruimtelijke ordening West-Vlaanderen - Onroerend Erfgoed, Archiefnr. W/00638.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, Primitief kadasterplan, 207: Mutatieschetsen, Eernegem, nr. 253: 1837/12, 1886/34, 1911/6, 1951/I/20.
  • VANDENBUSSCHE K., De familie Questier, de eerste bewoners van het torenhof, in Ernigahem Handelingen van de Kring voor Geschied-, Heem- en Familiekunde, jg. 6, 1987, nr. 1, p. 1-10.

Bron: GILTÉ S. & VANNESTE P. met medewerking van BAERT S., BOONE B. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ichtegem, Deelgemeenten Bekegem en Eernegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL48, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Gilté, Stefanie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gebouwencomplex [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/211126 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.