erfgoedobject

Hoeve De Pleyne

bouwkundig element
ID
209369
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/209369

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Hoeve De Pleyne
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve De Pleyne
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Historische hoeve zogenaamd "De Pleyne" op de hoek met de Zaggebroekstraat. Als monument beschermd bij M.B. van 25/06/2002.

Historiek. De toponiemen de Pleyne (de naam van een wijk, straat, hofstede en herberg) en de oostpleyne (wijk) gaan zeker terug tot de 17de eeuw. De oudst bekende vermeldingen komen voor in de kerkrekeningen van Zedelgem van 1616 en 1623. In 1616 bezit de Sint-Laurenskapel een kleine tiende, genaamd de Sint-Laurentiustiende "ten Oostpleijne". In de rekening van 1623 is sprake van ";j. lyne en de i landt nevens het oostplein". De oudst bekende verwijzing naar de hoeve en herberg komt voor in de ommeloper van Zedelgem van 1674. In een staat van goed van 1715 staat de hoeve beschreven als "eene hofstede binnen de prochije van Sedelgem oost vanderkercke in een jeghenote genaempt de Oostpleijn wesende d'hofstede..., scheure ende stallingen daer op staende".

De hoeve staat afgebeeld op de Ferrariskaart (1770-1778), de Poppkaart (circa 1845) en de Ph. Vandermaelenkaart (circa 1850). Op een kadastrale kaart (1808-1810) uit de Napoleontische periode staan twee ongeveer parallelle volumes afgebeeld, waarbij het woonhuis tegen de straatkant is gesitueerd.

Op het primitief kadasterplan (circa 1830) staat de schuur getekend als langwerpig volume met oostelijke, haakse aanbouw. De schuur zou in de 19de eeuw zijn afgebrand en heropgebouwd, in de oostgevel staat het jaartal "1836". Wellicht is dan ook het woonhuis aan de straatzijde verbreed en de aanpalende stallingen her(?)bouwd. Tijdens beide wereldoorlogen eist de Duitse bezetter de hoeve op.

In 2004 wordt de schuur gerenoveerd en uitgerust met een betonvloer met het oog op de herinrichting ten behoeve van gedragstherapie voor honden. In 2006 worden een trap en trapopening geplaatst in de voute van het woonhuis. Opmaak en uitvoering van een landschapsplan in 2006 met aanleg van een speelbosje en aanplanting van streekeigen hagen en bomen.

Beschrijving. Hoeve, in een bocht van de Loppemsestraat, met losse bestanddelen, gelegen rond een begraasd erf. Erftoegang aan de oostzijde gemarkeerd door vierkante, bakstenen hekpijlers. Verankerde, roodbakstenen gebouwen onder zadeldaken (Vlaamse pannen).

Boerenhuis. Huis met 18de-eeuwse kern met een naar het zuiden gerichte, witbeschilderde erfgevel boven een gepekte plint. Laag huis van vier traveeën met rechts twee opkamertraveeën onder overstekend zadeldak. De zijgevel heeft een 18de-eeuws geelbakstenen parement met vlechtingen. De verbouwing van 1836 valt af te lezen van het roodbakstenen parement van de achter- en gedeeltelijk de zijgevel. Licht getoogde muuropeningen aan voor- en achtergevel met vermoedelijk (vroeg-)19de-eeuws schrijnwerk. Beluikte kruis- en kloosterkozijnen met geprofileerde wisseldorpel en houten middenstijl met bovenaan een uitgewerkte houten klos, fungerend als luikenstop, schuiframen met kleine roedeverdeling. Twee kelderopeningen waarvan één uitgerust met houten spijlen. Aan westzijde aanbouw van kleiner nutsgebouw met latere uitbreiding onder onregelmatig zadeldak.

Bewaard interieur met centrale gang, rechts uitgevend op de keuken, links op de woonkamer en rechtdoor op een trapkast met recht, houten trap die via een luik toegang geeft tot de graanzolder. Tweebeukige kelder onder tongewelven. Woonkamer met balklagen met moer- en kinderbalken, brede schouw met houten schouwbalk en geprofileerde bordenlijst. Het houten muurkastje in de noordwesthoek van de kamer bevindt zich oorspronkelijk links van de schouw. Aan beide zijden van de schouw leiden twee trappen, naar de voutekamer. Het linkertrapje is in gesinterde baksteen, rechts zit een houten trapje vast op het kelderluik. Behouden deuren. Zoldergebinte met telmerken.

Stalvleugel. Aanpalend volume onder hogere nok. Aan de erfzijde met houten beplanking aan het bovengedeelte en ver overstekend zadeldak op houten schoren. Getoogde muuropeningen waarvan enkele zijn dichtgemetseld of aangepast en erboven rechthoekige laadluiken. De gesloten straatgevel is bovenaan recenter verbouwd zie de lichtere bakstenen. Kleiner stalvolume aan oostzijde.

Dwarsschuur. Gelegen ten zuiden van het erf en met aanleunende aardappelkelder onder lessenaarsdak aan westzijde en overstekend zadeldak. Rechthoekige schuurpoorten en gedichte wagenhuispoort. Oostelijke eindgevel met jaarsteen en asemgaten, gecementeerde westgevel. Enkele recente aanbouwsels tegen de achtergevel. Bewaard gebinte.

Recent nutsgebouw ten westen van het erf, centrale putvaalt en resten van bakstenen stoepen en kasseistroken. Ten westen een restant van de boomgaard. Het erf is aan oost-, zuid- en westzijde omringd door een meidoornhaag.

  • Archief Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen - Onroerend Erfgoed, Archiefnummer W/01821.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen, nummer 1607: Kaartboek met kadastrale kaarten (Napoleontische periode) van Jabbeke, Sint-Michiels, Sint-Andries, Snellegem, Varsenare, Zerkegem en Zedelgem, 1808-1810.
  • BRAET J., Beschermingsprocedure ingezet voor Zedelgemse monumenten, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jaargang 22, nummer 4, 2001, p. 150.
  • Hoeve-Smoefeltocht, 7/11/1996, K.V.L.V. Zedelgem.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve De Pleyne [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/209369 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.