erfgoedobject

School en klooster

bouwkundig element
ID
209336
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/209336

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed School en klooster
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

School en voormalig klooster op de hoek met de Sint-Laurentiusstraat. Basisschool zogenaamd "HET DORP" en "'T KLOOSTERHOF", laatstgenoemde in gebruik als parochiaal centrum.

Historiek. In 1846 komt Louis Vande Voorde zich in de Sint-Laurentiusstraat vestigen als bakker. Zijn oudste dochters verschaffen er onderwijs als 'kantwerk- en leerschoolvrouw'. De gemeente erkent in 1857 de school. Circa 1868 wordt op de zogenaamd "Westplaatshoek" (ten westen van de kerk) een eerste 'schoollocael, houtlogie en privaten' opgericht. De beide zussen bieden in 1873 de school te koop aan. Om de continuïteit van de school te verzekeren stelt bisschop Faict voor om er een kloostergemeenschap te stichten. Ondertussen verkoopt de familie Vande Voorde terrein en gebouwen aan baron Camille van Caloen de Basseghem. Onder zijn impuls stichten de zusters van liefde uit Heule hier een veertiende congregatie. In 1875 wordt het bestaande gebouw aan de kant van het Kerkplein vergroot en nieuwe gebouwen worden opgetrokken, met name een schoolgebouw langs de Sint-Laurentiusstraat en een bakoven in de tuin. Op 22 maart 1875 doen vier zusters hun intrede.

De wet Van Humbeeck (1879), die het gemeentelijk onderwijs neutraliteit oplegt, veroorzaakt een grote overloop naar de vrije scholen. De gemeenteschool (voor jongens) in Zedelgem ziet een groot aantal jongens vertrekken naar de meisjesschool met in 1875 en 1895 uitbreidingen aan de Sint-Laurentiusstraat als gevolg. De chronische overbevolking wordt in 1905 opgevangen door de oprichting van een jongensschool aan de Groenestraat (zie Groenestraat nr. 29).

Tijdens de Eerste Wereldoorlog dienen de gebouwen als kazerne voor de Duitse soldaten. Op 19 augustus 1922 wordt de vzw "Gemeenschap der Zusters van Liefde te Heule" opgericht. Aan deze vzw wordt door de toenmalige eigenaar, de familie van Caloen, het klooster met bijhorigheden overgedragen. In 1928 volgt nog een vergroting aan de Sint-Laurentiusstraat. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt de school gedeeltelijk, en het klooster helemaal herbouwd naar opdracht van architect De Meyere uit Kortrijk. Klooster en school worden ook nu weer door de Duitsers opgeëist. In 1967 worden nog twee prefabklassen aan de Sint-Laurentiusstraat toegevoegd en in 1974-1976 vier kleuterklassen op de speelplaats.

Beschrijving. Geheel van gebouwen in rode baksteen onder schild- en zadeldaken (rode en zwarte mechanische pannen). Klooster- en schoolgebouwen, opgericht tussen 1875 en 1945, staan op U-vormige plattegrond langs de speelplaats gegroepeerd. Eenvoudige architectuur met rechthoekige muuropeningen, bij het klooster gevat in traveenissen.

Bij het klooster heeft de deur een bepleisterde omlijsting onder driehoekig fronton. Rechts opzij een gevelsteen met opschrift "PIETAS GRATITUDO/ 1875-1999/ ZUSTERS VAN LIEFDE/ VAN HEULE", in de top een kruis met mariamonogram. Vóór het klooster een verhoogde stoep afgeboord met smeedijzeren balustrade met vlaggenstok. Gedeeltelijk bewaard schrijnwerk, op de verdieping vensters met glas in lood, in het dak zitten twee dakkapellen.

Het interieur van het vroegere klooster is grosso modo bewaard, onder meer met lambriseringen, trap en aanwezigheid van kloostercellen op de verdieping. Bij de school is het schrijnwerk van de vensters, met typische roedeverdeling gedeeltelijk bewaard. Het interieur heeft nog een houten bordestrap uit de 19de-eeuwse bouwfase en een stenen bordestrap met ijzeren balustrade, wellicht uit de jaren 1940.

  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Zedelgem, 1869/16, 1875/3, 1880/6, 1887/1, 1896/5, 1905/12, 1928/39, 1945(1)/7, 1967/35, 1974/29, 1976/24.
  • BONDUEL L., Het Zedelgem, Veldegem, Loppem en Aartrijke van toen. Een verzameling foto's en prentbriefkaarten aangevuld met beknopte historische gegevens, Brugge, 1983, p. 20-22.
  • DECEUNINCK V., De Zusters van Liefde van Heule en de meisjesschool in Zedelgem, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 18, nr. 3, 1997, p. 87-121.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: School en klooster [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/209336 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.