erfgoedobject

Koetshuis van 1893

bouwkundig element
ID
208636
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208636

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Koetshuis van 1893
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalig koetshuis van 1893, restant van het kasteel van de stokerijfamilie Serruys. Heden in gebruik als woning. Tevens ruïneus restant van de orangerie.

Geschiedenis van de site

De Ferrariskaart (1770-1778) toont een conglomeraat van een drietal gebouwenclusters waarvan één omwalde site. De kasteelsite is hierop nog niet aangeduid. Op het primitief kadasterplan (circa 1835) is de situatie ingrijpend veranderd. De eigendom van de weduwe en kinderen van Jacques Serruys, eigenares uit Oostende wordt afgebeeld als een quasi aaneengesloten gebouwencomplex op U-vormige plattegrond. Twee volumes dwars op de straat en het woongedeelte aan de zuidzijde liggen rond het centrale voorerf. Ten zuiden van het woongedeelte liggen enkele waterpartijen, ten oosten van de kasteelsite liggen de stokerijgebouwen van de familie Serruys (nr. 36), ten westen een hoeve (nr. 32). De Atlas der Buurtwegen (circa 1846) geeft dezelfde situatie weer. In 1859 is de stoker cofinancier van de kasseiweg van Koekelare (vanaf de "Kapelhoek") naar Moere (Gistel) of het noordelijke deel van de huidige Moerestraat.

Het kadaster tekent in 1879 verbouwingen op uit 1866, uitgevoerd door weduwe Karel Serruys (Rotterdam): het woongedeelte aan de zuidzijde wordt uitgebreid met twee dwarse vleugels, ook het westelijke bijgebouw wordt aan de zuidzijde verlengd. In de tuin wordt een broeikas geregistreerd. In 1884 verkoopt Gerard Debruyne-Serruys, wijnkoopman uit Rotterdam, het kasteel en de stokerij aan de "maatschappij Debruyne-Serruys compagnie Stokers, Koekelare" en wordt een grote achterliggende 'lusthof' aangelegd. Het omliggende gebied ten zuiden van de Moerdijkbeek wordt verkaveld en voorzien van een drevenstructuur. In 1891 breekt Antonius Vanlede-Debruyne, eigenaar uit Londen (later Koekelare) de oude stokerijgebouwen ten oosten af met inbegrip van de oostelijke vleugel van het kasteel. Dit laatste wordt in 1893 door het huidige koetshuis vervangen. Ook wordt in 1892 een lange serre gebouwd tegen de verbindingsmuur met nr. 36. In 1891 wordt het stokersbedrijf overgenomen door de Amsterdamse gerant Pierre Adan en voortgezet aan de overzijde van de Moerdijkbeek op grondgebied Moere (Gistel). Deze nieuwe stokerij wordt tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Duitse bezetter grotendeels gesloopt. In 1903 registreert diezelfde eigenaar een oostelijke aanbouw aan het woongedeelte. Vanaf 1934 verkoopt de Kortijkse handelaar Henri Decock verschillende percelen aan de eigenaren van nrs. 32-36. In 1953 zijn het woongedeelte, de oostelijke vleugel en de orangerie in het kadaster beschreven als "puin". Circa 1956 wordt het woongedeelte afgebroken.

Beschrijving

Een duiker over de Moerdijkbeek geeft toegang tot een gekasseid erf, het voormalige centrale voorerf of 'cour d' honneur' van het kasteel. Aan de oostzijde van het erf, groot éénlaags voormalig koetshuis. Baksteenbouw van zes traveeën onder vernieuwd zadeldak (gewolfd aan straatkant, nok loodrecht op de straat, zwarte Vlaamse pannen, dakvlakvensters vervangen de oorspronkelijke dakkapellen), vernieuwde dakgoot. Gecementeeerde gevels met natuurstenen plint. De erfgevel is geritmeerd door geblokte pilasters en dieper liggende velden, afgeboord door getrapte tandlijst. Korfbogige poortdoorrit met negblokimitatie, getoogde vensteropeningen met natuurstenen onderdorpels en vernieuwd schrijnwerk naar oud model (één vensteropening vervangen door een voordeur). Lage aanbouw onder plat dak (van 1963).

Aan de westzijde van het erf, restant van de orangerie onder lessenaarsdak, thans gebruikt als opslagplaats.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Koekelare, 1879/28, 1884/2 of 9, 1886/9, 1891/9, 1893/8, 1903/24, 1934/32, 1953/71, 1954/38, 1955/50, 1956/37, 1957/93, 1958/48, 1963/62, 1967/67, 1969/44/2.
  • ARREN R., De Koekelaarse dinsdagmarkt en haar invloed op het dorpsbeeld, in Coclariensia Jaarboek, jg.6, Koekelare, 1987, p. 71.
  • De Kooklarenoeneroute, Gemeentebestuur Koekelare, 1990, p. 11.
  • DEREEPER T., Koekelare in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972, prentkaart 24.
  • HEUS J., Eeuwelingen beschermen, in Spaenhiers. Jaarboek, jg. 7, 1999, p. 73.
  • SEYS R., Koekelare, gisteren en op de drempel van morgen. Een verzameling foto's, prentkaarten en tekeningen, met beknopte historische en andere toelichtingen, Sint-Niklaas, 1987, p. 74-76 (iconografie).
  • SEYS R., COMMEINE L., Lange Max. Het groot kanon van Leugenboom, Koekelare, 2002, p. 31-34.

Bron: VANNESTE P. & BAERT S. met medewerking van BOONE B., CREYF S. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Koekelare, Deelgemeenten Bovekerke en Zande, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL46, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Kasteel Van Lede de Bruyn

  • Is deel van
    Moerdijkbeek Oost


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Koetshuis van 1893 [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208636 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.