erfgoedobject

Flanders Field American Cemetery

bouwkundig element
ID
207742
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/207742

Juridische gevolgen

Beschrijving

Amerikaanse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog. 

De Amerikaanse 27ste en 30ste divisie werden ingezet in de regio van Ieper en Heuvelland in de periode tussen 18 augustus en 4 september 1918, waar ze deelnamen aan de 'Ontzettingsgevechten'.

De Amerikaanse 91ste en 37ste divisies werden op 30 oktober 1918 ingezet in België tijdens het Geallieerde Bevrijdingsoffensief. De 91ste divisie werd net ten zuiden van Waregem ingezet, de 37ste divisie langsheen de spoorweg te Olsene. De 91ste divisie slaagde er in de vlakbij gelegen Spitaals Bosschen in te nemen. Beide divisies konden in de volgende dagen oprukken naar de Schelde, en verder richting Oudenaarde. Op 4 november werden beide divisies afgelost, om op 10 november, enkele luttele uren voor de wapenstilstand, opnieuw naar het front terug te keren. Voor de doden van de 27ste, 30ste, 37ste en 91ste divisies, de 4 Amerikaanse divisies die op Belgische bodem vochten tijdens de Eerste Wereldoorlog, werd na de oorlog een Amerikaanse begraafplaats opgericht. De familie had de keuze om het graf van hun geliefde in Europa te laten en een bezoek te brengen op kosten van de Amerikaanse staat, of om de stoffelijke resten naar de Verenigde Staten over te brengen. Ongeveer 60% van de Amerikaanse doden zou na de Eerste Wereldoorlog naar huis gerepatrieerd zijn, op kosten van de Amerikaanse regering. De anderen werden herbegraven op de Amerikaanse begraafplaats van Waregem.

Deze Amerikaanse militaire begraafplaats - 'Flanders Field' geheten naar het gedicht van de Canadese arts John McCrae - is de kleinste Amerikaanse militaire begraafplaats op het Europese continent en de enige Amerikaanse begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog in België. De grond voor de begraafplaats werd voor 'eeuwigdurend gebruik' afgestaan aan de Verenigde Staten van Amerika. De begraafplaats werd aangelegd in de jaren 1921-1922 en pas officieel ingehuldigd op 8 augustus 1937. De eerste steen voor de kapel werd gelegd in 1930.

Er liggen nu 368 doden van de Eerste Wereldoorlog begraven, waarvan er 21 niet meer geïdentificeerd konden worden. In de centrale kapel staan de namen van 43 militairen, van wie de stoffelijke resten niet meer teruggevonden werden of niet meer geïdentificeerd konden worden. Een bronzen rozet markeert de namen van hen die naderhand zijn teruggevonden.

De inrichting en het onderhoud van de begraafplaats en de herdenkingskapel is het werk van de American Battle Monuments Commission.  De begraafplaats zelf en de kapel werden ontworpen door Dr. Paul P. Cret uit Philadelphia, Pennsylvania. Landschapsarchitect van dienst was J. Greber, Parijs. Andere architecturale elementen zijn van de hand van A. Bottiau, Parijs. De sokkel van de vlaggenmast werd ontworpen door Egerton Swartwout, New York en uitgevoerd door Susse Frères, Parijs.

Beschrijving

Begraafplaats van ongeveer twee hectare groot, met ruitvormig grondplan, met centraal de gedenkkapel waarrond symmetrisch vier perken en vier paden aangelegd zijn. Behalve het toegangspad leiden de drie andere paden naar drie urnen die opgesteld staan in afzonderlijke delen van de tuin, in de hoeken van de ruitvorm. De begraafplaats wordt omgeven door een groenscherm. Ze is opgevat als een rustige, symmetrisch aangelegde tuin met veel graspartijen, die omgeven worden door hagen, struiken en bomen. De paden worden geflankeerd door leilinden. Toegang wordt verleend via een smeedijzeren poort, bevestigd aan twee witte, vierkante zuilen. Via deze poort loopt een vrij breed grindpad richting de centrale Memorial. Links bij de toegang staat een onthaalgebouw, rechts van het pad staat een vlaggenmast met de Amerikaanse vlag op een bronzen sokkel, die versierd is met acanthusbladeren, vlinders, schelpen, eikenbladeren en eikels. De vier rechthoekige perken bevatten telkens 92 graftekens uit wit marmer. Voor Joodse militairen is een grafzerk in de vorm van een davidster opgetrokken, voor alle andere een Latijns kruis.

Via stapstenen kunnen de drie aparte, iets lagergelegen tuindelen bereikt worden, waarin telkens een decoratieve urne op een witte sokkel staat. De kentekens van de vier Amerikaanse divisies die in België vochten, namelijk de 27ste, 30ste, 37ste en 91ste divisies, staan op de urnen gebeiteld.

De centrale kapel is opgetrokken uit witte natuursteen (Pouillenay-steen). De kapel met afgeschuinde hoeken staat op een achthoekig platform en is versierd met gestileerde pilasters, afgewerkt met een doorlopende kroonlijst met tandlijstmotief. Hierop staat nog een trommel met fijnere kroonlijst en vier leeuwkoppen, dienend als waterspuwers. Op de voorkant boven het venster staat het opschrift "GREET THEM EVER WITH GRATEFUL HEARTS"; op de rechterkant een reliëf met een schrijvende vrouw die de Geschiedenis symboliseert, daaronder de volgende tekst "THIS CHAPEL HAS BEEN ERECTED BY THE UNITED STATES OF AMERICA IN MEMORY OF HER SOLDIERS WHO FOUGHT AND DIED IN BELGIUM DURING THE WORLD WAR. THESE GRAVES ARE THE PERMANENT AND VISIBLE SYMBOL OF THE HEROIC DEVOTION WITH WHICH THEY GAVE THEIR LIVES TO THE COMMON CAUSE OF HUMANITY"; op de achterkant een reliëf van een vrouw met krans, symbool van Droefheid en daaronder de Nederlandse tekst "TER GEDACHTENIS VAN HUN SOLDATEN DIE IN BELGIË STREDEN EN SNEUVELDEN GEDURENDE DEN GROOTEN OORLOG WERD DOOR DE VEREENIGDE STATEN VAN AMERIKA DEZE BIDPLAATS OPGERICHT. TEN EEUWIGE DAGE ZULLEN DEZE GRAVEN GETUIGEN VAN HET HELDENOFFER DOOR HEN GEBRACHT VOOR HET ALGEMEEN WELZIJN VAN HET MENSCHDOM"; op de linkerkant een reliëf met een vrouw met waakvlam, symbool van de Herinnering, daaronder de Franse vertaling "CETTE CHAPELLE A ÉTÉ ÉRIGÉE PAR LES ETATS-UNIS D'AMÉRIQUE EN MÉMOIRE DE LEURS SOLDATS QUI COMBATTIRENT ET MOURURENT EN BELGIQUE PENDANT LA GUERRE MONDIALE. CES TOMBES SONT LE SYMBOLE ETERNEL DE LEUR HEROISME ET DE LEUR SACRIFICE A LA CAUSE COMMUNE DE L'HUMANITE".

Zware bronzen toegangsdeur in reliëf versierd met verguld kruis, omgeven door eikentakken en stralen. Boven de deur een geelgekleurd glasraam versierd met maaswerk. Aan de binnenzijde zijn in de hoeken gecanneleerde pilasters aangebracht en in de ondiepe nissen bleekroze marmeren tekstplaten. Het plafond dat trapsgewijs naar boven toe versmalt, is bedekt met een beige en goudkleurige mozaïek, versierd met vredesduiven en in het midden een vergulde olielamp onder sterrenhemel. Op de grond ligt een beige marmeren vloer. Op enkele treden staat een altaar uit wit en zwart marmer. Opzij van het altaar zijn er twee gedeeltelijk vergulde en zwart beschilderde kandelaars in Egyptische stijl geplaatst.

Op een plaat achter het altaar: een doorlopende, vergulde band met in het midden een verguld zwaard met de punt naar beneden gericht. Op de voorkant van het altaar: "I WILL RANSOM THEM FROM THE POWER OF THE GRAVE, I WILL REDEEM THEM FROM DEATH (HOSEA, XIII, 14)". Links van het altaar: bovenaan een medaillon met meandermotief met daarin een arend afgebeeld; onderaan: "IN MEMORY OF THOSE AMERICAN SOLDIERS WHO FOUGHT IN THIS REGION AND WHO SLEEP IN UNKNOWN GRAVES", de 43 namen alfabetisch gerangschikt; rechts van het altaar: zelfde tekst als links, de namen alfabetisch gerangschikt.

  • S.N., 2003: Oorlog in de Leiestreek. De grote Oorlog 14-18, De Gavergids, 10-21.
  • BOGAERT J. 2001: Oorlog in de Gaverstreke. Analyse van de bevrijding van Waregem, Ingooigem, Anzegem en Tiegem, oktober-november 1918, Shrapnel, september.
  • COUCKE S. 2007: Bezienswaardigheden. Van In Flanders Fields tor Flanders Fields. Beroemd oorlogsgedicht en unieke begraafplaats in Waregem, De Gavergids, 14.2, 5-11.
  • HOLT T. & V. 2003: Major & Mrs Holt, Battlefield Guide to the Ypres Salient, London.
  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002421, Amerikaanse militaire begraafplaats Flanders Field American Cemetery and Memorial (DECOODT H., 2009).
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Flanders Field American Cemetery [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/207742 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.