erfgoedobject

Hoeve bij karmelietenklooster

bouwkundig element
ID
207364
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/207364

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalig hersteloord "Karmelberg", eertijds klooster van de zusters karmelietessen van de Apostolische Kerk met geïntegreerde Sint-Jozefskerk. De site bestaat uit een voormalige hofstede en klooster. Sinds begin 2009 verlaten door de zusters en sindsdien liggen er plannen op tafel om er na zware verbouwingen een seniorie in onder te brengen.

Historiek

18de-19de eeuw. In de loop van de 18de eeuw tot ver in de 19de eeuw is weinig gekend over het voormalige kloosterperceel. Naar verluidt zou het domein in de 18de eeuw een uitgestrekt, onbebouwd heidegebied zijn met de naam "Hulle Beirgh" (berg zie hoogste punt van Waregem circa 35 m). Mogelijk wordt het gebruikt als jachtgebied. Rond 1880 is het domein eigendom van de Fransman Eugène Delespaul, woonachtig in Kortrijk, die hier een buitenverblijf laat bouwen. Enkele jaren later wordt het uitgebreid met twee torens en een koetshuis. Na zijn overlijden in 1895 komt het in handen van zijn dochter Malvina.

20ste eeuw. In 1922 verkoopt Malvina het domein dat amper nog wordt bezocht aan de zusters karmelietessen van de Apostolische Kerk. Het domein, zogenaamd "Kasteel van den Berg", bestaat uit "maison de campagne, parc, potager, remise, ferme, terres, prés et chemins" en beslaat een oppervlakte van 23 hectare en 18 are. In 1923 komen de zusters zich er vestigen. De hofstede wordt niet uitgebaat door de zusters maar door een pachter. Aangezien de zusters elke dag een priester oblaat moeten gaan ophalen om de eucharistie aan de zusters op te dragen, laat Malvina, die haar werk als medewerkster van die stichting blijkbaar wil afwerken en verzekeren, in 1927 een woning bouwen voor de aalmoezenier van het klooster. Ondertussen ondergaat het oorspronkelijke kasteeltje verschillende uitbreidingen. Na de Tweede Wereldoorlog richten de zusters een hersteloord op in hun klooster en vanaf 1950 ook een kleuterschooltje, dat geleidelijk aan uitgroeit tot een kleine lagere school (het "Kleurenbos") die jaren later deel uitmaakte van de basisschool Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart aan de Keukeldam. In 1972 worden de bestaande gebouwen gesloopt en een volledig nieuw complex gebouwd.

21ste eeuw. Omdat het oord niet langer kon voldoen aan de hedendaagse eisen inzake gezondheidszorg wordt het begin 2009 definitief verlaten. De zusters trekken zich terug in het Virgo Fidelis te Torhout en de gebouwen zouden in de nabije toekomst worden verbouwd als seniorie.

Beschrijving

Voormalige hoeve, gelegen aan de straatkant, net vóór het kloostergebouw, met klein, deels begraasd en deels verhard erf aan de kant van het klooster omgeven door een betonnen omheining en ijzeren hek tussen twee als betonnen boomstammen uitgewerkte pijlertjes. De bouw van de hoeve dateert vermoedelijk uit het einde van de 19de eeuw. Eenlaags volume van verankerde baksteen onder vernieuwd, licht overkragend zadeldak met zwarte mechanische pannen met dakruiter. Verschillende bouwnaden en grote aangepaste vensteropeningen. Komende vanaf de Galgestraat, twee fraaie rechthoekige pijlers van afwisselend horizontale banden van witte en oranje baksteen onder arduinen afdekplaat; tussenin sierlijk, zwart hek.

  • ALGOET G., Enkele gegevens omtrent de geschiedenis van de Karmel te Waregem, in De Gaverstreke, jg. 1, 1973, p. 93-102.
  • Karmelberg: Een zonvriendelijk huis, een oase van rust, in De Gavergids, jg. 7, 2000, nr. 2, p. 3-10.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Het voormalige klooster en hersteloord werd gerenoveerd tot een modern woonzorgcentrum, waarbij een deel van de gebouwen werd gesloopt en vervangen door nieuwbouw. In een latere bouwfase werd de lagere school het Kleurenbos vervangen door een nieuwe vleugel, aansluitend bij de nieuwbouw. In de gebouwen werd ook onder meer een lokaal dienstencentrum ondergebracht. Het park werd opengesteld voor het publiek. De hoeve aan de straat bleef bewaard.

  • MESDAG J. 2021: Uitbreidingswerken wzc De karmel gestart: “Willen plaats van ontmoeting worden” [online], https://www.hln.be (geraadpleegd op 9 augustus 2022).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Aalmoezenierswoning

  • Is deel van
    Karmeldreef


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve bij karmelietenklooster [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/207364 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.