erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Anna met kerkhof

bouwkundig element
ID
2071
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/2071

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Anna
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Parochie sedert 1783, voorheen afhankelijk van Temse.

Historiek

Bouw van een sobere bakstenen kerk in 1787 (ter vervanging van een oudere kapel, die tot 1859 verder dienst deed als koor); sterk vergroot in 1859 naar ontwerp van provinciaal architect J. Schadde: verlenging van het schip met een halve travee, bouw van transept, koor en sacristieën. In 1863 aanpassing van de vensters in het oude gedeelte aan het uitzicht van het nieuwe deel en metselen van nieuwe kroonlijst. De oude bouwvallige toren werd afgebroken en met aanbouwsels, namelijk doopkapel rechts en trapzaal links, iets meer naar voor heropgebouwd naar ontwerp van L. Blomme in 1875; hierdoor werd de kerk nog iets vergroot. Na stormschade in 1927 restauratie van de toren naar ontwerp van E. Careels. In 1929 vensters van schip en kruisbeuk vernieuwd en voorzien van maaswerk van witte steen, naar ontwerp van dezelfde architect.

Beschrijving

Neogotische éénbeukige kruiskerk, noord-zuid-georiënteerd en opgetrokken uit baksteen onder leien bedaking, parallel met de straat; kerkhof aan zuid- en oostzijde. Qua uitzicht vrij homogene constructie vermits de kenmerken van de oude kerk in de uitbreiding zijn overgenomen. Decoratief gebruik van witte steen.

De plattegrond vertoont een ingebouwde, doch licht uitspringende vierkante toren tussen trapzaal en doopkapel, een schip van drie (1787) en een halve travee (1859), een transept van één travee met vlakke sluiting en een koor van anderhalve rechte travee met driezijdige sluiting, geflankeerd door sacristieën. Drieledige toren (1875) onder ingesnoerde leien naaldspits met dakkapellen, gemarkeerd door neogotische ordonnantie: spitsboogportaal met uitgewerkt timpaan in de onderste bouwlaag; hogerop een spitsboograam en in de derde geleding gekoppelde galmgaten. Schip geritmeerd door steunberen waartussen neogotische (1927) spitsboogvensters.

Sober bepleisterd interieur; schip met kruisribgewelf en gordelbogen geschraagd door vlakke pilasters met eenvoudig kapiteel. Transeptarmen en koor met spitstongewelf, kruising met kruisribgewelf.

Mobilair

Schilderijen: enkele recente werken onder meer Boodschap aan Maria, T. Van Os; Kruisverheffing, 1985, E. Van Drommen.

Beeldhouwwerken: Buste van Heilige Anna met Maria, tweede helft 17de eeuw, hout bedekt met bladgoud; gepolychromeerde beelden van de Heilige Isidoor (1923) en de Heilige Theresia (1927).

Meubilair: hoofdaltaar, 1913, J. Gerrits; eiken biechtstoelen, 18de eeuw; twee klokken, een kleine van 1802 door Thomas Tordeur en een grote van 1894 door A. Beulens.

In de buitenmuren ingewerkte grafstenen van vroegere pastoors, onder meer in het koor Pastoor Van Mele (1785-1818).

Voor de kerk rechts bronzen beeld "Mortificatie", 1986, door H. Lannoye.

  • Provinciaal Archief Antwerpen, Kerken, Weert, Sint-Anna, dossiers 1, 3, 4, 7.
  • JANSEN J., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Antwerpen. Kanton Willebroek, Brussel-Antwerpen, 1975, p. 44.
  • MEUL V., Jozef Schadde (1818-1894), provinciale architect van het arrondissement Mechelen van 1853 tot 1869, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling KUL, 1992, p. 147-152.
  • SMET J., Het ontstaan van de parochie Weert, in Heemkundig Jaarboek, XI, 1976, p. 105-130.

Bron: DE SADELEER S., KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. 1995: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Puurs, Klein-Brabant, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Kerkhof

Het omhaagde kerkhof van Weert ligt ten oosten en zuiden van de parochiekerk. De graftekens dateren voornamelijk uit de naoorlogse periode tot vandaag. De indeling van het kerkhof werd omstreeks 2000 aangepast door de omhaging van de grafperken.

Tegen de kerk zijn graftekens te vinden uit de 18de en 19de eeuw (bijvoorbeeld pastoor Van de Broeck +1872). Ten oosten van de kerk het modernistische grafteken van kunstschilder August De Bats (+1937 met de afbeelding van een schilderspalet) en het hardstenen art-decofamiliegraf Pauwels-Seger voor de in 1940 gesneuvelde Cesar Pauwels. Het grafteken bestaat uit een plint, verhoogde zerk en stèle en is met gestileerde rozen en metalen en porseleinen applicaties versierd.

In de zuidoostelijke hoek bleven enkele kinderperken bewaard die zeker terug gaan tot de jaren 1950. Ze tonen de naoorlogse graven voor kinderen variërend van een natuurstenen miniatuurgrafteken (Stenissen +1952) en een grafteken met mozaïek (De Sager +1968) tot een persoonlijk smeedijzeren graf met een kruis, bloemenkrans en een driedimensionale duif (De Bruyn 1957).

Ten zuiden bleven een ereperk voor oud-strijders en een aantal modernistische graftekens uit de jaren 1960-1970 opgebouwd uit hardsteen en graniet bewaard.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Anna met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/2071 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.