erfgoedobject

Duinpaviljoentje

bouwkundig element
ID
205980
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205980

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Duinpaviljoentje
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duinpaviljoentje
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

De duinpaviljoentjes te Bredene, De Haan, Middelkerke en Wenduine zijn belangrijke getuigen van de groeiende belangstelling voor het ongerepte duinenlandschap van zowel de kusttoeristen als de plaatselijke bewoners. Ze zijn opgetrokken op hoge duintoppen, in het verleden veelal strategische militaire uitkijkposten, waardoor ze in de loop van de 20ste eeuw ook enkele malen herbouwd zijn geworden. Hun bijnaam "Spioenkop" verwijst naar de Boerenoorlog (1899-1902), meer bepaald naar de gelijknamige Zuid-Afrikaanse heuvel waar het Boerenleger onder bevel van generaal Louis Botha op 24 januari 1900 de Britse troepen van generaal Redvers Buller verslaat.

De oorspronkelijke duinpaviljoentjes zijn alle opgericht in het begin van de 20ste eeuw. Het duinpaviljoen van Bredene wordt reeds afgebeeld in een vroeg-20ste-eeuwse promotiebrochure van de jonge badplaats en literatuurbronnen vermelden 1902 als bouwjaar voor dat in Wenduine.

De archiefdiensten van het Ministerie van Openbare Werken en van het Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust van de Vlaamse overheid werden gecontacteerd met het oog op inzage in de heropbouwplannen van de paviljoentjes; tot heden werd evenwel niets teruggevonden.

Ook het kadaster registreert geen enkele mutatie, zodat het oorspronkelijk bouwjaar of jaar van heropbouw niet gepreciseerd kan worden. Vermoedelijk valt de heropbouw van de paviljoentjes evenwel in de jaren 1950-1960 te situeren. Een uitzondering is de vermelding van het jaar van ingebruikname van het paviljoentje van Middelkerke, met name in 1966. Dit paviljoen is tevens het enige dat een afzonderlijk perceelnummer heeft gekregen, doch verkeerdelijk meer noordwaarts is gelokaliseerd; de andere worden niet weergegeven op het kadastrale perceelplan van het betreffende duingebied. Na de bouw van de huidige paviljoentjes zijn in de loop der tijd nog enkele aanpassingen gebeurd, onder meer het dichten van de vensteropeningen omwille van herhaaldelijke vernielingen, waardoor het huidig uitzicht beperkt is, en later aangebrachte aankleding en zitbanken.

De paviljoentjes zijn allen opgericht op de toppen van duinmassieven die in de loop der tijd voorzien zijn van aangepaste beplanting en slingerende, verharde paden met bekleding van baksteen, asfalt of betonklinkers.

Het duinpaviljoen van Middelkerke heeft eertijds een toegangstrap, heden evenwel verdwenen. De onderbouw bestaat uit een cirkelvormige betonnen onderbouw, in Bredene met restanten van een natuurstenen sokkel eronder, in De Haan omgeven door een bakstenen omranding en dito onderbouw en in Middelkerke omgeven door betonklinkers. De opengewerkte paviljoenen met telkens vier afgescheiden zitruimten zijn constructies bestaande uit een betonskelet met bakstenen (invul)metselwerk, thans geheel witgeschilderd. Oorspronkelijk zijn de muren voorzien van rechthoekige vensteropeningen boven de zitbanken, thans gedicht omwille van de herhaaldelijke vernielingen. Wellicht recentere houten zitbanken op onderbouw in bak- (Wenduine) of snelbouwsteen (Bredene) of op metalen constructie (De Haan, Middelkerke).

  • BALLEGEER J.; VANDENBERGHE E., Tussen Noord-Ee en Noordzee in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1978, nummers 19, 50, 54, 115.
  • BERNDSEN J.; SAAL P.; SPANGENBERG F., Met zicht op zee. Tweehonderd jaar bouwen aan badplaatsen in Nederland, België en Duitsland, 's Gravenhage, 1985.
  • BOTERBERGHE R., Geschiedenis van de landelijke parochies Klemskerke-Vlissegem en van de badplaats De Haan, De Haan, 2000.
  • CONSTANDT M., 100 jaar toerisme. Een eeuw vakantie in West-Vlaanderen, Tielt, 1986.
  • DEVENT G., De Oostkust van toen, van Knokke tot Bredene, Brugge, 1988.
  • DEVENT G., De Westkust van toen, van De Panne tot Middelkerke, Brugge, 1982.
  • DEVENT G., Zee en duinen. Kusttoerisme in de 19de eeuw, Brugge, 1991.
  • GOBYN R. (red.), Te kust en te kuur. Badplaatsen en Kuuroorden in België, 16de - 20ste eeuw, Brussel, 1987, p. 274, 276-277, 288-289, 302-303.
  • HENNON J., Wenduine, Dorpsbeelden uit het verleden, deel 1, Wenduine, 1993, p. 15-16.
  • JETTE J., Le littoral Belge - De Belgische kust "La Belle Epoque", Brugge, s.d., p. 261-263.
  • Le littoral. Breedene-sur-Mer (lez-Ostende). Une nouvelle station balnéaire aux limites est d'Ostende, s.l., s.d., p. 16.
  • LEPEER E., Vin Dune an de Zee, Wenduine, 1974, p. 122, 222-233.
  • MOUTON R.; WAUTERS B., Archiefbeelden Wenduine Memoires van een Prinses, Gloucestershire, 2004, p. 85-87.
  • VANDENBERGHE E.; CLAEYS G.; DE WISPELAERE Y., De Haan : van gehucht tot elegante badplaats, deel 1, s.l., 1996, p. 5.
  • WELVAERT F., Toerisme : verschijnsel in tijd en ruimte, in : WELVAERT F. (red.), 2000 jaar Zwinstreek, Knokke, 1985, p. 68-80.
  • http://www.delcampe.net
  • http://www.dekust.org

Bron: Beschermingsdossier DW002430
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Duinpaviljoen

  • Is gerelateerd aan
    Duinpaviljoentje

  • Is gerelateerd aan
    Duinpaviljoentje Le Pavillon Elisabeth

  • Is deel van
    Leopoldlaan


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duinpaviljoentje [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205980 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.