erfgoedobject

Schoolgebouw met klooster

bouwkundig element
ID
205476
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205476

Juridische gevolgen

Beschrijving

Vrije Basisschool Hulste Onze-Lieve-Vrouw van Vreugde (nummer 127) en klooster van de Gemeenschap der zusters van Liefde van Heule (nummer 129). Het klooster en de oorspronkelijke schoolgebouwen worden gebouwd in 1898 en systematisch uitgebreid in de loop van de 20ste eeuw.

Historiek

19de eeuw. Van 1886 tot 1900 starten besprekingen tussen onderpastoor E. Demeyere (1886-1900) en de zusters van Liefde van Heule over de mogelijkheid om ook in Hulste onderwijs te verschaffen en de bestaande meisjesschool op de hoek van de Brugsestraat en de Blauwhuisstraat (Brugsestraat nummers 72-76) over te nemen. In 1893 vestigen vier zusters, die voordien al les hadden gegeven in de kantwerkscholen te Hulste, zich in een woning aan de Vlietestraat die deel uitmaakt van de Stichting van Opstal en starten met het verschaffen van onderwijs. In 1898 koopt het klooster van Heule een stuk grond van 22 are en 12 centiare, waarop er in datzelfde jaar een klooster met nieuwe leslokalen wordt gebouwd. Volgens het kadaster wordt het klooster opgetrokken in opdracht van kloosterzuster Maria Deroo; het kloostergebouw wordt aan de straatkant opgetrokken (nummer 129) met ten noorden ervan een langgerekte schoolvleugel loodrecht op de straat (nummer 127). De literatuur vermeldt dat de eerste klaslokalen en het klooster op 8 oktober 1898 ingewijd worden, volgens het kadaster wordt het klooster pas in gebruik genomen in 1899 (registratie in 1900). De school bij het klooster omvat een kleuterschool voor jongens en meisjes en een lagere school voor meisjes.

20ste eeuw. Volgens het kadaster wordt in 1904 de rechtervleugel van het klooster gebouwd in opdracht van zuster Maria Deroo.

Een prentkaart uit het begin van de 20ste eeuw toont het kloostergebouw van 1898 met de rechtervleugel van 1904 (nummer 129) en het schoolgebouw van 1898 met trapgevel aan de straatkant (nummer 127); het klooster- en schooldomein is van de straatkant afgescheiden door een bakstenen muur. Tijdens de Eerste Wereldoorlog worden in het klooster vluchtelingen uit Ledegem, Dadizele en Gullegem ondergebracht en op het einde van de oorlog wordt het klooster bezet door de Duitsers.

In 1922 wordt de Gemeenschap der Zusters van Liefde van Heule gesticht en komen de gebouwen, tot 1922 eigendom van zuster Maria Deroo, in het bezit van de gemeenschap. Het kadaster registreert in 1927 de bouw van een vrijstaand volume achter het klooster dat deel uitmaakt van de "bewaarschool" (in de literatuur wordt de bouw van deze klas gedateerd in 1903); dit volume is thans in gebruik als de eetzaal.

In 1932 worden op een deel van de speelplaats vier ruime klaslokalen gebouwd (twee boven- en twee benedenklassen), waarbij de oude galerij wordt vernieuwd en uitgebreid. In 1935 krijgen de zusters een eigen kapel (eerste verdieping rechtervleugel).

De gebouwen worden tijdens de Tweede Wereldoorlog (mei 1940) ernstig beschadigd: er komt een obus terecht op de kapel en enkele schoollokalen. Tot 1953 bevindt zich ook in de rechtervleugel van het klooster een klaslokaal, waar nu de huidige kapel van de zusters is (benedenverdieping). In het begin van de jaren 1950 wordt de linkervleugel van het klooster opgetrokken naar analogie met de rechtervleugel van 1904, zie bouwaanvraag van 1950 (volgens de literatuur gebouwd in 1948, volgens het kadaster in gebruik genomen van 1953). De nieuwbouw uit het begin van de jaren 1950 bevat op de gelijkvloerse verdieping een werkplaats en een refter en op de verdieping drie cellen, een gang en een badkamer.

In 1953 worden door de Gemeenschap der zusters van Liefde van Heule opnieuw vier nieuwe klaslokalen gebouwd, aansluitend op deze van 1932 (achter het klooster). Bovendien wordt de school in deze periode van centrale verwarming voorzien. In 1954 krijgen de oudste klassen een opknapbeurt en komt er een huishoudklas. Volgens de literatuur worden in 1959 de oudste klaslokalen van 1898 gesloopt en komen er vijf nieuwe kleuterklassen, een bureau voor de directrice en een overdekte speelplaats. De bouw van deze vijf klassen dateert echter uit de jaren 1960; de bewaarde bouwaanvraag van 1963 vermeldt dat de vijf klassen gebouwd worden naar de plannen van architect Marcel Holvoet, na de afbraak van een bestaand volume.

In 1962 geven de Zusters van Liefde de opdracht aan architect Marcel Holvoet om een toneel-speelzaal te bouwen achteraan het perceel (zie bouwaanvraag van 1962).

Beschrijving

Nummer 127. Vrije Basisschool Hulste Onze-Lieve-Vrouw van Vreugde. Recente lage inkomhal aan de straatkant; baksteenbouw (bruine en grijze steen) onder een platte bedaking, straatgevel met ijzeren letters "OLV VAN VREUGDE" en drie vlaggenmasten.

Achtergelegen schoolgebouwen slechts deels zichtbaar vanaf de openbare weg. School met U-vormig grondplan rondom een grote speelplaats. De twee schoolgebouwen aan de zuidzijde van de speelplaats dateren (van oost naar west) van 1932 en 1953; baksteenbouw van twee bouwlagen onder pannen zadeldaken. Aan de noord- en westzijde van de speelplaats bevinden zich klassen uit de jaren 1960; voor dit éénlaagse bakstenen volume is er volgens bouwaanvraag van 1963 gebruikt gemaakt van geel bezande gevelsteen, silexplaten onder de kroonlijst, arduin of silexplaten en witte keien voor de plint en witsteen voor de vierkante vensters.

Achteraan het perceel bevindt zich de theater- en turnzaal uit de jaren 1960. Eénlaagse baksteenbouw onder een platte bedaking; volgens de bouwaanvraag van 1962 eveneens opgetrokken met geel bezande steen voor de gevel en witte silex onder de kroonlijst.

Het schooldomein wordt aan de westzijde afgesloten door een bakstenen muur.

Nummer 129. Voormalig kloostergebouw van 1898-1899 met rechtervleugel van 1904 en linkervleugel uit het begin van de jaren 1950. Thans in particulier bezit. Verankerde, rode baksteenbouw van twee bouwlagen onder schilddaken bedekt met blauwgrijze pannen, voorzien van hoge schoorstenen, een dakruiter met bekronend kruis op de nok van het hoofdvolume en een dakkapel onder een sterk overkragend zadeldakje aan de achterzijde. Gebruik van grijze baksteen voor de plint, de aaneengeschakelde segmentbogen, de hoekblokken van de zijvleugels en arduin voor de (doorlopende) onderdorpels. Achteruit gelegen hoofdvolume met geprononceerde middentravee met bekronende trapgevel verlevendigd door accoladeboogvormig venster; zijvleugels van twee traveeën in risaliet met centraal trapgeveltje. Dubbele muizentandfries onder de gootlijst. Segmentboogvormige muuropeningen met afgeschuinde bakstenen dagkanten; het houtwerk is vernieuwd in 2008. Rechterzijgevel met gedichte muuropeningen.

  • Archief Technische Dienst Harelbeke, Bouwaanvragen: Hulste, 1950/E. Zusters van Liefde te Heule, 1953/25, 1962/2, 1963/15.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Hulste, 1900/9, 1906/36, 1927/63, 1953/44, 1963/33.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 212: Kadastrale Legger, Hulste, artikel 689.
  • Beelden uit het verleden, Harelbeke-Bavikhove-Hulste-Stasegem, Harelbeke, 1978, p. 122.
  • KERCKHOF P., DECROIX L., Het onderwijs te Hulste, Vroeger en nu!, in De Roede van Harelbeke (De Leiegouw), nr. 17, Harelbeke, 1997, p. 74-81.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De inkom van de school is verbouwd.

  • Informatie meegedeeld door Intercommunale Leiedal (14 februari 2023).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Schoolgebouw met klooster [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205476 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.