Voormalig neerhof van kasteel "Oosterluys", Dieper gelegen hoevesite die zeker opklimt tot de tweede helft van de 18de eeuw, gelegen ten zuiden van de Spijkerlaan en de Beverenbeek, die van oudsher de grens vormt met de gemeente Waregem (Beveren-Leie)

Opgenomen in de niet-limitatieve lijst van merkwaardige gebouwen in het open landschap van Harelbeke, definitief vastgesteld in de gemeenteraad van 11.02.2008 (categorie 2).

Historiek

18de eeuw. Voormalig leenhof van de heerlijkheid "Oosterluys". De benaming van het kasteelgoed "Oosterluys" wordt volgens De Flou voor het eerst vermeld in 1744.

Eerste afbeelding van de hoeve op een kaart van de nabijgelegen hospitaalhoeve (zie nummer 162), opgemaakt in 1752 door Frans De Bal. De hoeve wordt aangeduid als "'t casteel ende nederhof van 't Oosterluijs". Zelfde situatie op een kaart van het foncier Oosterluys, eveneens getekend door Frans De Bal in 1757, en op een kaart uit het landboek van Harelbeke-buiten, opgemaakt in 1768 door landmeter Frans De Bal. Op de bijschriften van laatstgenoemde kaart wordt de site alsvolgt omschreven: "baron de Plotho syn casteel, nederhof, mote ende wallen rond'omme t samen groot seven hondert eene cleeme roede, gaende met synen leene t'oosteluys, palende ooste ten noorden ende suyd' ten oosten syn slefs lant in de prochie van Beveren ende syn landt in deze prochie west syn selfs volgenden lochtinck, noch west ende noort syn selfs voorgaende lant ...". Baron Charles de Plotho was de laatste heer van Oostrozebeke en Ingelmunster.

19de eeuw. In 1825 erft de Franse edelman Charles Descantons de Montblanc het kasteel van Ingelmunster en de bijhorende gronden en bezittingen zoals desbetreffende hoeve. In de legger bij het primitief kadasterplan (circa 1835) wordt hij dan ook als eigenaar opgegeven, J. Ghekiere is de gebruiker. De situatie op het plan is vergelijkbaar met die op de 18de-eeuwse tekeningen. De omwalde site is via een dreef bereikbaar vanuit het westen. Binnen de gracht ligt in het noorden een lange schuurvleugel op L-vormig grondplan, het boerenhuis in het oosten en in het zuidwesten, binnen een kleinere omwalling, een huis dat beschreven wordt als onbewoonbaar. Op de Atlas der Buurtwegen (1845) beschreven als "Ferme Donkele". In 1844 laat Charles de Montblanc het eerder onbewoonbaar verklaarde woonhuis afbreken. In 1870 wordt de site geërfd door de weduwe Descantons de Montblanc, Virginie de Rocques de Montgaillard uit Ingelmunster. Zij laat volgens het kadaster in 1884 de hoevesite aanpassen: de gracht die eertijds rond het tweede woonhuis liep, wordt gedempt, er wordt een landgebouw opgetrokken en het dwarsvolume van de bestaande schuur wordt afgebroken. Wanneer de weduwe in 1899 overlijdt, erven de kinderen de site.

20ste eeuw. Na 1950 meldt het kadaster de verbouwing van het bakhuis en de bouw van de recente landgebouwen.

Beschrijving

Thans verlaten ogende voormalige hoevesite, toegankelijk via een deels geasfalteerde, deels onverharde oprit met knik ten zuiden van de Gentsesteenweg. Deels vervallen, wit beschilderde, bakstenen hekpijlers met verjongende bekroning, waartussen smeedijzeren toegangshek. Deels begraasd (perken eertijds afgezet met betonpaaltjes), voorts onverhard erf waarlangs aan de oostzijde het boerenhuis is gelegen en aan noordzijde een lange schuur-/stalvleugel. Deels afgebroken, eind 19de-eeuws landgebouw aan de zuidzijde van het erf met er tegenaan gebouwde aanbouw.

Langwerpig, 18de-eeuws boerenhuis met eertijds geïntegreerde stal. Verankerde, wit beschilderde baksteenbouw afgedekt door een zadeldak met Vlaamse pannen met elegante dakruiter. Gewijzigde openingen onder meer links van de voordeur.

Lange schuur-stalvleugel. Verankerde baksteenbouw opgebouwd in twee fazen zie verschillende nokhoogte en dakhelling. Pannen zadeldaken met kleine overkraging. Verschillende staldeurtjes en voederluiken. Verschillende bouwsporen.