erfgoedobject

Maria Gorettikerk

bouwkundig element
ID
201316
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201316

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Maria Gorettikerk
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Rutger Langaskens ontwierp deze modernistische kerk in opdracht van de jezuïeten als hulpkerk van de Heilige Kerstparochie in de Blaisantwijk. De kerk werd opgedragen aan Onze-Lieve-Vrouw-Koningin waarvan de verering wereldwijd toegelaten werd sinds 1954. Intussen is de kerk echter beter bekend onder de naam van Maria Goretti, een in 1902 vermoord Italiaans meisje dat in 1950 heilig werd verklaard. Het oorspronkelijke ontwerp uit 1958 toont een kerk die sterk beïnvloed was door de architectuur die geassocieerd wordt met de wereldtentoonstelling van 1958. Door bezuinigingen werd de kerk, die in 1961 in gebruik genomen werd, kleiner en bescheidener met minder architecturale opsmuk zodat niet meer van expo-stijl kan gesproken worden. Onder invloed van de Liturgische Beweging gaan architecten na de Tweede Wereldoorlog in hun zoektocht naar een geschikte architecturale vormgeving experimenteren met nieuwe vormen. De Maria Gorettikerk behoort tot de groep van kerken met een polygoon grondplan, ietwat trechtervormig met zichtlijnen naar het altaar, die in die periode veelvuldig gebouwd worden. Door de verregaande eenvoud en de strakke lijnvoering wordt het een functionele ruimte voor religieuze beleving, overeenkomstig de architectuurvoorschriften die enkele jaren later door het Tweede Vaticaans Concilie zullen gepropageerd worden.

De ligging aan de Blaisantvest, op een perceel met onregelmatige vorm, was bepalend voor de noord-zuid oriëntatie waarbij de ingang aan de straatzijde ligt. De kerk staat iets dieper dan de gevellijn van de rijwoningen zodat een smal voorplein ontstaat. Links achter de kerk, in de tweede bouwzone ligt een wijkschool met hoofdingang in de Kaprijkestraat.

Modernistisch kerkgebouw zandkleurig baksteenparement in halfsteens verband in combinatie met venster- en deuropeningen in lichtgrijs geschilderd glad beton onder zadeldak met geprofileerde metalen platen. De opvallende voorgevel langs de Blaisantvest is symmetrisch opgebouwd en bestaat uit twee identieke geveldelen gespiegeld over een convexe stompe hoek. Door het uitgerekt, naar het koor toe versmallende zeshoekige grondplan, met de nok dwars op de Blaisantvest reikt de gevel hoger in het midden en ontstaat er een gevelveld waarop een kunstwerk aangebracht is van beeldhouwer-ceramist Paul De Bruyne (1936-2007) met de voorstelling van de gekroonde Onze-Lieve-Vrouw Koningin, omringd door maan en sterren. De grote vensterpartijen links en rechts zijn nadrukkelijk verticaal geaccentueerd door de ranke betonnen penanten. De drieledige deuropening langs de Blaisantvest wordt sterk horizontaal afgelijnd door een uitspringende luifel die een overdekt portaal creëert en wordt geflankeerd door twee vensteropeningen die zowel een horizontale als verticale betonnen verdelingen hebben waardoor een opvallend geometrisch patroon ontstaat. De drie deuren in donkerkleurig tropisch hout hebben tweeledige bovenlichten en een opvallende horizontale lijnvoering met in- en uitspringend latwerk.

Het schip van de kerk wordt aan de oostzijde geflankeerd door de winterkapel en nutsruimten met een aparte ingang in een volume van één bouwlaag onder plat dak dat de verbinding maakt met de rijwoningen van de Blaisantvest, rechts van de kerk. De klokkentoren aan de westzijde van de kerk is een opengewerkt betonskelet en draagt bovenin een klok. Onderaan maakt de constructie deel uit van de toegang tot de achterliggend parkje en de school met een eenvoudig zwartmetalen hekwerk waarin de letters MK verwerkt zijn. Aan de westzijde, ter hoogte van het koor eveneens een grote vensterpartijen die verticaal geaccentueerd wordt door de ranke betonnen penanten. De gevel achteraan de kerk waarachter zich het koor bevindt bestaat net als de voorgevel uit twee geveldelen gespiegeld over een convexe stompe hoek en is volledig blind.

Het interieur van de kerk wordt gekenmerkt door de specifieke ruimtewerking die het polygonale grondplan teweeg brengt. De zichtlijnen in de kerk trekken de aandacht naar het koor dat belicht wordt door twee grote vensters in de zijgevels. Opvallend is ook de gelijkenis met de buitengevels door het gebruik van gelijkaardige baksteen, doch in kruisverband gemetst, in combinatie met de betonnen structuur van de vensterpartijen. Op de muur die het koor afsluit werd, met de concave hoek als spiegelas, wordt door het gebruik van bruinkleurig baksteenmetselwerk over de volledige hoogte van de kerk een crucifix gevormd.

De kerk werd inmiddels omgedoopt tot Blaisantkerk en werd verbouwd naar ontwerp van architectuurbureau Avapartners tot een multifunctioneel centrum.

  • Stadsarchief Gent, Bouwaanvragen particuliere woningen, G12,1958/B/24.

Auteurs: Lenaerts, Tom
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Maria Gorettikerk [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201316 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.