erfgoedobject

Rectorswoning klooster Barberendal

bouwkundig element
ID
200161
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200161

Juridische gevolgen

Beschrijving

Enige resterende vleugel van het klooster van Barberendal, ook Mariadal genoemd. Dit nonnenklooster werd in 1388 gesticht door de augustijnermonnik en prior van het klooster van Lens-Saint-Rémy.

Historiek

Tijdens de godsdienstoorlogen was het klooster ten prooi aan algemeen verval en verwaarlozing, wat werd versterkt door de gedeeltelijke inrichting tot fort door de hertog van Parma. Dank zij liefdadige steun volgde in de 17e eeuw een algemene heropleving wat leidde tot heropbouw en verfraaiing van de gebouwen. Bij de Franse Revolutie werd het klooster openbaar verkocht.

In 1850 werd er in de gebouwen een fabriek van aardappelbloem opgericht, in 1856 uitgebreid met een stokerij van bietalcohol. In 1857 werden fabriek en stokerij omgevormd tot een suikerfabriek. Wanneer precies de resterende kloostergebouwen werden gesloopt is niet bekend. De enige bewaarde vleugel is de rectorswoning en het bijhorende perceel.

Beschrijving

Het huidige volume is het resultaat van verschillende bouwfases, waarvan de oudste uit de 16e eeuw en de jongste van circa 1950 dateert. De centrale kern van het gebouw, in de vorm van een zes traveeën breed en twee bouwlagen hoog breedhuis met zadeldak, werd volgens een gevelsteen in de zuidgevel in 1539 gebouwd.

Het is opgetrokken in traditionele bak- en zandsteenstijl met gebruik van kalkzandsteen voor de plint- en kroonlijst, steigergaten en deur- en vensteromlijstingen. Het ontbreken van speklagen en de niet als een doorlopende ketting aangebrachte kalkstenen bevestigen deze vroege datering.

De op het noorden gerichte voorgevel is op de verdieping opengewerkt met kruisvensters en kloosterkozijnen waarvan de meesten intact bleven bewaard. De vensters op het gelijkvloers werden vermoedelijk tijdens de vorige eeuw aangepast, met behoud van de kalkzandstenen stijlen van de oorspronkelijke kruisvensters.

Voor zover de 19e-eeuwse aanbouw tegen de zuidgevel een exacte beoordeling toelaat was deze op het kloosterpand gerichte gevel blind op enkele verdiepingsvenstertjes na.

De beide puntgevels met aandak en schouderstukken vertonen geen vlechtingen, maar zijn bovenaan afgewerkt met een wigvormige baksteenlaag. De westgevel bezit een overhoeks geplaatst topstuk rustend op een gotische console. De jaarsteen (1641) wijst vermoedelijk naar de restauratie na de verwoesting van 1635. In de oostgevel bleef een dichtgemetseld houten kozijn bewaard. Het momenteel met pannen afgedekte zadeldak met traditioneel eiken kapgebint rust op fraaie houten dakconsoles.

Dit breedhuis werd, vermoedelijk circa 1750, aan de westzijde uitgebreid met een bescheiden volume met zadeldak tussen zijpuntgevels met vlechtingen en schoderstukken. De storende bijbouwsels aan de zuid- en oostkant dateren van circa 1897 en 1950. Alle gevels zijn afgewerkt met diverse witsellagen, met onderaan een gepikte plint.

Alhoewel de binnenindeling herhaaldelijk werd aangepast bleven interessante interieurelementen zowel uit de 17de als de 18e eeuw bewaard.

  • DE RIDDER F. 1911: Historiek der straten en openbare plaatsen der stad Tienen in Hagelandse Gedenksschriften, 135-140.
  • KOHL W., PERSOONS E. & WEILER A. G. (ed.) 1976: Monasticon Windeshemense, 1, Belgien, (Archives et bibliothèques de Belgique, extra nummer 16), Brussel, .
  • S.N. s.d.: Monasticon Belge. Prieuré du Val-Sainte-Barbe, à Tirlemont, 1353-1359.
  • S.N. 1985: TIENEN 1635, Geschiedenis van een Brabantse stad in de zeventiende eeuw, tentoonstellingscatalogus, Tienen.
  • WAUTERS A. 1882: Géographie et histoire des communes belges. Arrondissement de Louvain. Canton de Tirlemont., Brussel, 158-160.

Bron: Beschermingsdossier DB000086
Auteurs: Paesmans, Greta
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Rectorswoning klooster Barberendal [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200161 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.