erfgoedobject

Spaans Paviljoen

bouwkundig element
ID
16764
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/16764

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Gotisch stadhuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Spaans Paviljoen
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Stadskern Veurne
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Voormalig stadhuis zogenaamd "Spaans Paviljoen". Gotisch hoekgebouw bij Grote Markt. Als stadhuis gebouwd in 1448-1452; uitgebreid circa 1530 met nieuwe vleugel aan oostelijke straatzijde. Na 1586, diverse bestemmingen onder meer verblijfplaats van Spaans garnizoen, zie in voege gebleven benaming; thans Vredegerecht. Restauratiewerken in 1890 onder leiding van architect J. Vinck (Veurne), voornamelijk met betrekking tot jongere vleugel, zie onder meer jongere materialen van borstwering, kruiskozijnen, traceerwerk en trappenbordes.

Oudste vleugel met woontorenuitzicht; twee + één travee en drie bouwlagen onder schilddak (leien) met houten dakkapel. Rechthoekig bakstenen gebouw op natuurstenen sokkel met rechthoekige kelderopening; hoekstenen op begane grond. Horizontaal gemarkeerde verdieping door middel van kordons; rondboognisje met Mariabeeld op begane grond aan oostelijke straatzijde. Borstwering met spitsboognissen en kleine hoektorens zonder bekroning. Houten kruiskozijnen verdiept in geprofileerde spitsen korfboogomlijstingen met drielobbig traceerwerk in het boogveld, afzaat en geprofileerde druiplijst met gestrekte uiteinden.

Jongere vleugel van circa 1530 met laatgotisch karakter uitgevoerd door metser-steenhouwer Ambrosius Roelants. Lijstgevel met enkelhuisopstand van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat, leien); verhoogde begane grond onder puilijst: rechthoekige kelderopening en rondboogvormige doorsteek van het Paviljoenstraatje rechts. Baksteenbouw; muurankers met gekrulde spie. Gebruik van natuursteen voor sokkel, negblokken, kruiskozijnen en geajoureerde borstwering met spuwers. Verticale gevelmarkering door middel van zogenaamde Brugse traveeën met laat-gotisch traceerwerk in boogveld en op borstwering; geaccentueerde linker travee door middel van balkon met ijzeren leuning op geprofileerde sokkel van hardsteen. Rechthoekige deur verdiept in spitsboogomlijsting met traceerwerk in boogveld, onder kasselrijwapenschild; links, gesmeed ijzeren lichtarm met lantaarn (vierde kwart van de 19de eeuw). Trappenbordes met ijzeren leuning. Vier getrapte dakkapellen. Hoge, geprofileerde schoorstenen met gotische inslag.

Interieur. Moerbalken met balksleutels voorzien van gotisch kraalprofiel op twee onderste verdiepingen van woontoren en beide verdiepingen van jongere vleugel. Voorts, neogotische mobilair uit de 19de eeuw.

  • Algemeen Rijksarchief (Brussel), inventaris, 622, nummer 892.
  • DE POTTER F., RONSE E., BORRE P.,"Geschiedenis der stad en kastelnij van Veurne", 2 delen, gent, 1873-1875 I, p. 190-195.
  • DEVLIEHER L., Beeld van het kunstbezit. Inleiding tot een inventarisatie (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, I) Tielt-Den Haag, 1965, p. 105.
  • PLETTINCK L., Furnes illustré, Veurne, (1898), p. 17-19.
  • VROMMAN F., Oude monumenten en gevels, te Veurne in West-Vlaanderen, II, 5, 1953, p. 194.

Bron: DELEPIERE A.-M. & LION M. met medewerking van HUYS M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 8n, Brussel - Gent.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Ooststraat

  • Is deel van
    Stadskern Veurne


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Spaans Paviljoen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/16764 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.