erfgoedobject

Domein Zevenbergen

bouwkundig / landschappelijk element
ID
13822
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/13822

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Zevenbergen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Kasteeldomein Zevenbergen
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Nog bestaande uit dienstgebouwen en de funderingen van het voormalige kasteel Zevenbergen. Vierkante funderingen binnen omwatering met vijvervorming aan noordzijde, rechthoekig oostelijk voorhof met dienstgebouwen aan noord- en zuidzijden. Geheel gelegen binnen een driehoekige omgrachting.

Ten noorden van het kasteel is het prachtige parkbos gelegen. Het natuurgebied van Zevenbergen vormt een overgangsgebied waar afwisselend Kempische zanden leemlagen te vinden zijn met hun respectievelijke plantengroei. Bestaat uit eiken-, haagbeuken- en eikenberkenbos waarin tevens landbouwgronden voorkomen.

HISTORIEK

Het goed Zevenbergen, in bezit van de familie van Zevenberghen, was volgens R. Van Berchem tot circa 1450 een allodiaal goed. Daarna kwam het in bezit van de hertogen van Brabant en deed Arnould van Zevenberghen in 1461 leenverhef voor het goed en de heerlijkheid Ranst. Kasteel verder in handen van de families de Berghes (1492), van Enckenvoort (1537), van Berchem (1598), Willem Maes (1601), Godefroid Houtappel (1609). Deze laatste liet in 1613 het kasteel herstellen (?) nadat het verwoest was door de troepen van Maarten van Rossem in 1542 en Spinola in 1590. Geërfd door de Deckere in 1642 en Jacques le Roy liet grote verbeteringswerken uitvoeren in het de tweede helft van de 17de eeuw. In bezit van Macquereel (1669), Van der Ryt (1675), Jacques le Roy (1700), Cannaert d'Halmale (1703). Ferdinand Vecquemans (1722) liet het kasteel gedeeltelijk herbouwen en de interieurdecoratie uitvoeren door Franse (?) kunstenaars in 1733. Geërfd door de familie de Gilman in 1766 en later verdeeld onder de families de Gilman en le Candele. Het kasteel zelf werd in 1914 door brand vernield en in 1968 gesloopt en vervangen door prefabgebouwen. De imposante barokke deuromlijsting werd overgeplaatst naar Antwerpen, Arenbergstraat nummer 17.

BESCHRIJVING

Voorhof ommuurd en met gras begroeid, toegankelijk via bakstenen brug met boogbrug en poort bestaande uit hardstenen zuilen met schachtringen en uivormige bekroning, waartussen gesmeed ijzeren hek.

Rechthoekige dienstgebouwen aan noordelijke en zuidelijke uiteinden. Voorhofgevels van elf traveeën en twee bouwlagen onder schilddaken (leien), met kern uit de eerste helft van de 18de eeuw (?) en latere verbouwingen. Beschilderde bakstenen gebouwen met meestal beluikte rechthoekige vensters en kloosterkozijnen; beschilderde arduinen dorpels. Rechthoekige deuren en rechthoekige bovenlichten. Centrale rondboogpoort bij noordelijk dienstgebouw. Nagenoeg blinde zij- en achtergevels met enkele rechthoekige en ovale vensters

Funderingen van het verdwenen waterkasteel te bereiken via een verbouwde bakstenen boogbrug. Hoge vierkante bakstenen funderingen met Y-vormige verankeringen.

  • OP DE BEECK E., Kastelen der Antwerpse Kempen, Aarschot 1960, 38-40.
  • S.N., De Stad, vrijdag 4 april 1930, 59.

Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n2 (Ho-Ra), Brussel - Gent.
Auteurs: Wylleman, Linda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Een langgerekt park met ovaalvormige rondgang ligt ten westen van het gebouwencomplex. Een opgaande bomenrij omgeeft de buitenzijde van de omgrachting. Volgens de Ferrariskaart (1770-1778) is het "Château Sevenberghen" met opper- en neerhof toegankelijk via een brug over de gracht en is het met de dorpskern verbonden via een dreef. Binnen de omgrachting bevinden zich de moestuinen. Ten noorden strekt zich een parkbos met stervormig padenpatroon uit.

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden van Jozef Jean François de Ferraris, opgesteld tussen 1770-1778, schaal 1:11.520.
  • Topografische kaart van België, Nationaal Geografisch Instituut, uitgave 2006, schaal 1:10.000.
Auteurs: Cox, Lise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is deel van
    Bos van Ranst

  • Is deel van
    Kasteeldreef


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Domein Zevenbergen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/13822 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.