erfgoedobject

Groot Ter Doest en omgeving

landschappelijk geheel
ID
135176
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135176

Juridische gevolgen

  • omvat de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Site Abdij Ter Doest
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Ten westen van het Boudewijnkanaal tussen Brugge en Zeebrugge en ten zuiden van Lissewege (Brugge) ligt het gebied 'Groot Ter Doest'.

De bodem bestaat uit klei en zavel van getijdenafzettingen uit de 11de eeuw die slechts een dunne laag vormen boven een oudere getijdenafzetting. Volgens de bodemkaart behoort het gebied tot de zogenaamde middellandpolders en lokaal ligt door vergraving ook zogenaamd oudland aan de oppervlakte. Deze polders kennen gedurende het gehele jaar een zeer hoge grondwaterstand door hun lage ligging. Enkele percelen zijn door ontvening en uitgraving van ander materiaal kunstmatig verlaagd. Rond Monnikenwerve en ten zuidoosten van de abdijhoeve zijn de gronden ontveend. Ten oosten van de abdijhoeve, rond de boomgaard, is waarschijnlijk klei uitgegraven voor bakstenen.

Door de natte bodemcondities zijn grote stukken van dit gebied permanent grasland gebleven, terwijl op de drogere hogere gronden ten noorden en oosten van de hoeve akkerland voorkwam. Momenteel is nog veel grond als grasland is gebruik wat resulteert in een rijke en hoofdzakelijk vochtminnende flora. Vooral in de laaggelegen ontveende en uitgegraven gronden komen zoutminnende soorten voor door de capillaire stijging van brak grondwater. In de polderstreek komt zoutminnende vegetatie algemeen voor rond fossiele krekenstelsels, wat hier echter niet het geval is.

De perceelsstructuur hangt vast aan de hoeve van het abdijcomplex Groot Ter Doest en bestaat uit grote regelmatige percelen begrensd door grachten met rietvegetatie. Binnen de percelen zijn soms ontwateringslaantjes aanwezig en vooral rond de abdijhoeve zelf zijn nog resten van knotbomenrijen langs de perceelsgrenzen aanwezig. In de grachten vormt water- en moerasvegetatie een rijke begroeiing en een ideaal biotoop voor talrijke avifauna.

Tijdens de middeleeuwen stond de Abdij Ter Doest, een zusterabdij van de cisterciënzerorde van de Abdij Ten Duinen, op de plaats van de huidige hoeve, die tijdens de godsdienstoorlogen in de 16de eeuw vernield werd. In 1652 werden met het puin van het klooster en de kerk de huidige hoeve en stallingen gebouwd in Vlaamse renaissancestijl. De duiventoren en de ongelijke bouwlagen zijn opvallende kenmerken van het woonhuis en aangrenzende stallen. De monumentale dwarsschuur of zogenaamde 'grangiae' vormt de blikvanger in de omgeving door haar grootte en door de vorm. Aan het begin van de toegangsdreef naar de hoeve staat een de opvallende barokke Onze-Lieve-Vrouwekapel met een veelzijdig grondplan. Deze dreef geeft uit op de toegangspoort naar de hoevegebouwen zelf. De gebouwen zijn omringd door een opgaande bomenrij aangevuld met knotbomen.

Het Lisseweegs Vaartje vormt de noordelijke grens van de ankerplaats en was in zekere zin de middeleeuwse voorloper van het Boudewijnkanaal, omdat het verbond Brugge met de zee verbond. Ook de gave dorpskern van Lissewege, met een gevarieerde, overwegend witgekalkte dorpsbebouwing behoort tot de ankerplaats. De massieve toren van de Onze-Lieve-Vrouw Bezoekingskerk in Vlaamse baksteengotiek vormt in blikvanger in de omgeving.

In het oosten wordt de ankerplaats visueel begrensd door het dijklichaam van het Boudewijnkanaal en door de begeleidende bomenrijen erlangs. Ze vormt tevens een buffer tegen de industriële haveninfrastructuur ten oosten van het kanaal. In het westen vormt een spoorwegtalud ook een visuele begrenzing van deze ankerplaats.


Bron: Ankerplaats 'Groot Ter Doest'. Landschapsatlas, A30068, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Strobbe, Marika; Deventer, Wouter; Lievens, Filip
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Groot Ter Doest en omgeving [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135176 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.