erfgoedobject

Meldert

landschappelijk geheel
ID
135105
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135105

Juridische gevolgen

  • omvat de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskern Meldert
    Deze bescherming is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Kasteel van Meldert: kasteeldomein
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Meldert is gelegen ten zuidwesten van Tienen. Het is een landelijk dorp in de vallei van de Molenbeek, gesitueerd tussen de grote kouters. De gebouwen van het voormalige molencomplex op deze Molenbeek werden sterk gerenoveerd. In de drassige vallei komen talrijke boomgroepjes voor, op de flanken vinden we taluds.

Centraal in het afgebakende gebied ligt de Sint-Ermelindiskerk met erachter de Sint-Ermelindiskapel, een gekend bedevaartsoord. De kerktoren, gebouwd in een overgangsstijl, dateert uit de 13de eeuw, hij werd verhoogd in gotische stijl met een spits uit de 17de en een portaal uit de 18de eeuw. De kerk werd in verschillende bouwcampagnes opgericht. Het ommuurde kerkhof ligt op een hoogte, een eind van de kerk verwijderd. De pastorie is een classicistisch dubbelhuis uit de 18de eeuw, typisch voor de streek.

Als gesloten hoeve kan de 18de-eeuwse Prins Kardinaalhoeve vermeld worden. Kort bij deze hoeve ligt de donjon van Meldert. De eerste vermelding van de heren van Meldert dateert van 1279, maar pas in 1408 verscheen de omschrijving ‘versterkte woning’, omgracht en toegankelijk via een smalle ophaalbrug. Hoewel het gebouw in 1568 door brand geteisterd werd, trad het definitief verval pas in de 18de eeuw in. Slechts twee niveaus van de donjon zijn overgebleven: de kelder en het eerste niveau.

Na de brand van 1568 werd iets zuidelijker een nieuw kasteel gebouwd, dat circa 1850 vervangen werd door het huidige gebouw, een uniek voorbeeld in Vlaanderen van een gaaf bewaard, neogotisch geïnspireerd kasteel. Het ligt temidden van een ongeveer 47 ha groot verwaarloosd park, op een helling ten zuidwesten van het dorpscentrum en ten zuiden van de vallei van de Molenbeek. Aan de zuidkant ligt een U-vormige dienstvleugel. De oranjerie, die nadien als kapel ingericht werd, is een ontwerp van Hendrik Beyaert. In 1911 werd de oudere 19de-eeuwse parkaanleg in romantische geest vervangen door een ontwerp van Louis Van der Swaelmen. Het is voor de Belgische tuinarchitecten een vrij uniek voorbeeld van de ‘composite style’. Niettegenstaande het park momenteel verwilderd is, zijn de hoofdlijnen van de parkaanleg nog herkenbaar, evenals een langwerpige vijverpartij die in 1850 aangelegd werd door het opstuwen van een zijarm van de Molenbeek.

Het voormalige openluchtzwembad met bijhorend rustiek cementen kleedhokje zijn eveneens componenten van deze tuinaanleg. Sinds 1957 is het kasteel in het bezit van de Aalmoezeniers van de Arbeid, die er een jongensschool met internaat in onderbrachten, beter bekend als het Sint-Janscollege.


Bron: Ankerplaats 'Meldert'. Landschapsatlas, A20049, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Deneef, Roger; Wijnant, Jo; Cresens, André
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Kasseiweg Sint-Ermelindestraat

  • Is deel van
    Meldert


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Meldert [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135105 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.