erfgoedobject

Merodese Bossen

landschappelijk geheel
ID
135039
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135039

Beschrijving

De ‘Merodese Bossen’ is gelegen in de gemeenten Herenthout en Bevel, net ten noorden van de vallei van de Grote Nete in de Zuiderkempen. De begrenzing wordt gevormd door de Nijlense Steenweg in het noorden, het centrum van Herenthout in het oosten, de Bevelse Steenweg in het zuiden en het gebied de ‘Kruiskensberg en Zwart water’ in het westen.

Op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) herkennen we het gebied van de Merodese bossen als heide met enkele delen onbegaanbaar moeras. Bijna een eeuw later (kaart van Vandermaelen, 1854) is dat open heidegebied volledig ontgonnen en is er een sterk bebost landschap voor in de plaats gekomen. Deze dichte bebossing zal het landschap tot op vandaag blijven domineren. De talrijke dreven die het gebied doorkruisen zijn van latere datum, doch reeds herkenbaar op de topografische kaarten uit het begin van de 20ste eeuw.

De huidige structuur van dit landschap is zeer goed herkenbaar in vergelijking met deze historische situatie en kan dan ook als historisch stabiel worden bestempeld. Ten noorden van het kasteel herinneren heiderelicten, alsook restanten van vroegere vennen ons nog aan de tijd van Ferraris, toen men hier één groot heidegebied had. Kasteel ‘Steyenhof’, gelegen ten westen van de eigenlijke Merodese bossen betreft een neotraditioneel kasteel dat naar verluidt in de kern opklimt tot ongeveer 1850. In 1930 werd het echter vergroot en ingrijpend aangepast. Het wordt omgeven door een beboomd domein, waarin eertijds de Stynenhoeven lagen, die reeds worden vermeld op de kaart van Vandermaelen uit 1854. Het ‘Prinsenhof’ is een oude afspanning uit het einde van de 18de en het begin van de 19de eeuw. De eigenlijke herberg wordt geflankeerd door een schuur en stallen, allen gegroepeerd rond een aarden binnenplaats zodat een nagenoeg gesloten complex wordt gevormd.

De wetenschappelijke waarde van dit gebied wordt in de eerste plaats bepaald door het oude bomenbestand van bossen en dreven, dat een aanzienlijke dendrologische waarde vertegenwoordigt. Daarnaast biedt het ideale mogelijkheden als habitat voor tal van vogelsoorten. Dit dicht beboste en daarmee landschappelijk volledig gesloten landschap is een opvallend en verrassend element binnen een verder zo goed als open landschap. Indrukwekkend zijn de oude dreven en rijen van boomgroepen die het landschap doorkruisen. Samen met het kasteel ‘Steyenhof’ en omgevend domein, vormt dit boscomplex dan ook een esthetisch aantrekkelijk geheel. Grenzend aan de ‘Kruiskensberg’ en de vallei van de Grote Nete, zijn de Merodese bossen deel van een veel uitgestrekter landschappelijk waardevol gebied.

 

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven in 1846-1854, schaal 1:20.000.
  • Topografische kaarten van België, Herziening derde editie, Militair Cartografisch Instituut, uitgegeven in 1900-1930, schaal 1:20.000.

Bron: Ankerplaats 'Merodese Bossen'. Landschapsatlas, A10051, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Van Olmen, Mira; De Borgher, Marc; Meesters, Ludo; De Clippel, Jean-Yves
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Merodese Bossen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135039 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.