erfgoedobject

De Nol

landschappelijk geheel
ID
135001
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135001

Juridische gevolgen

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Kalmthoutse Heide
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Het landschap van 'De Nol' is gelegen op grondgebied van de gemeenten Kalmthout en Essen in het noorden van de Antwerpse Kempen. De begrenzing van deze ankerplaats wordt gevormd door de Huybergsebaan in het noorden, Noordeind in het oosten, de Kalmthoutse Heide in het zuiden en de verbindingsstraat in het westen.

'De Nol', dat direct aansluit bij de noordelijke grens van de Kalmthoutse Heide, heeft, als voormalig turfwingebied, vooral een belangrijke cultuurhistorische waarde. Van de 14de tot de 18de eeuw werd er in dit gebied op grote schaal turf gewonnen. Vanuit het gebied van 'De Nol' vertrokken verschillende turfvaarten waarvan de Oude Moervaart (1358), de Roosendaalse Vaart en de in 1719 gegraven vertakkingsvaart de bekendste zijn. Via deze vaarten werd de turf naar de verhandelingscentra van Bergen-op-Zoom, Roosendaal en Breda getransporteerd. Delen van dit voormalige vaartenstelsel zijn nu nog te herkennen in de grachten en beken van het gebied en vormen daarmee opvallende ruimtelijk-structurerende landschapselementen. De Roosendaalse Vaart is de bekendste, maar ook de Oude Moervaart kan nog als kleine loop worden herkend. De turfwinningsactiviteit was gedurende eeuwen van essentieel belang voor de streek, die veenontginningen als belangrijkste activiteit had. De turfwinning heeft ook op het gehele landschap een belangrijke invloed gehad. Zo komt op vele plaatsen het huidige reliëf overeen met de basis van het voormalig afgegraven veen. Het ven van 'De Nol', dat na de ontvening deels open water is gebleven, is nu een waardevol habitat voor verschillende faunasoorten en wordt gekenmerkt door een typische venvegetatie met enkele zeldzame soorten. Als geheel heeft men hier bovendien te maken met een divers en structuurrijk landschap. Opvallend in de landschapsstructuur van deze ankerplaats is het contrast tussen de eerder gesloten oostelijke helft en de open westelijke helft. Deze gevarieerde opbouw bepaalt, samen met de historische relicten, de esthetische waarde van dit landschap.


Bron: Ankerplaats ‘De Nol’. Landschapsatlas, A10001 , Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel
Auteurs: Van Olmen, Mira; De Borgher, Marc; Meesters, Ludo; De Clippel, Jean-Yves
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: De Nol [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135001 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.