erfgoedobject

Gemeentelijk park De Kroonwinning

landschappelijk element
ID
134583
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134583

Beschrijving

Parkje in landschappelijke stijl uit de tweede helft van de 19de eeuw, aangelegd bij de Kroonwinning, een oude site, die naast de boerderij ook een herenhuis bezat. Nu vrij verwaarloosd ge­meen­tel­ijk park dat vooral succes heeft omwille van de hen­gel­vij­ver.

Het goed is gelegen ten oosten van de samenvloeiing van de Sint-Jansbeek met de Rapertingenbeek, halfweg tussen het gehucht Rapertingen ten zuiden en het gehucht Singelbeek ten noorden en ten zuidoosten van de stad.

De Ferrariskaart (1774-1775) blijkt hier niet zeer betrouwbaar, toch niet voor de situatie of de benaming van het gehucht 'Fingelbrock' en 'Rouberdingen'. Ten noorden van de (Rapertingen)-beek noteert ze een complex tuinen tussen een alleenstaand huis en een U-vormige hoeve. Of het om de Kroonwinning gaat is echter niet zeker.

Het Vóór-Primitief kadasterplan door Ubaghs, vermoedelijk van 1813, geeft voor de site naast een boerderij met kleine boomgaard en tuin (respectievelijk percelen nr. 414, 415 en 416), een huis met lustbos, lustvijver en lust­tuin (respectievelijk nr. 419, 420, 418 en 417). De Kroonwinning had zich bij het begin van de 19de eeuw blijkbaar tot een residentieel buitenverblijf met hoeve ontwikkeld. De Vander Maelen kaart (1845) situeert op de plek een 'De Kroek Ferme' en bevestigt de bestanddelen boerderij, huis, vijver, lusttuin en bos. Op de Dépôt-kaart (opname 1868, uitgaven 1878) ziet men een klein gebouw liggen ten zuiden van een vijver en van een bos. Pas op de stafkaart van 1951 noteert men een parkje met vijver.

Ondanks de sloping van de gebouwen, bleef het parkje bestaan. De toegang ligt aan de Sin­gel­beek­straat. Het eenvoudig ingangs­hek telt vier tra­veëen, de twee middelste als poortvleugels, gevat tussen twee vier­kante, aan de kop gepunte monolitische pijlers van blauwe hardsteen. De twee vaste hekken staan op een plint van baksteen met deksteen van blauwe hardsteen. Het witgeschilderd smeedwerk van platte stijlen, onder-, tussen- en bovenregels, heeft spijlen met roodgeschilderde lanspunten. De hoekstijl­en zijn fraaie zuiltjes van gietijzer met geprofi­eerde sokkel, gladde schacht en kleine, ook rood ge­schil­derde pagodelantaarntjes als bekroning. Het is fraaie makelij uit de 19de - 20ste eeuw. Het hek onderbreekt de haag van gewone haagbeuk (Carpinus betulus) en de gracht langsheen de Kroon­win­nings­straat en de Sin­gel­beek­straat die het goed begrenzen. De oprit ligt deels in kas­sei, deels in maasgrind. Verderop werd een recentere, brede doorgang voor dienstauto’s geopend.

Het park bestaat uit een grasveld met een vijver en een bomengor­del die ten noorden over­gaat in park­bos met veel zomer­eik (Quercus robur) en tamme kastanj­e (Castanea sativa).

Bomen

Ameri­kaanse eik (Quercus rubra), fijne spar (Picea abies), gewone beuk (Fagus sylvatica), gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus), gewone robinia (Robi­nia pseudoacacia), gewone lijs­terbes (Sorbus aucuparia), scherpe hulst (Ilex aquifolium), V-vormige tamme kas­tanj­e, vederesdoorn (Acer negundo), zilverl­inde (Tilia tomentosa) en zomer­eik. Moseik (Quercus cerris) (396 cm stamomtrek op 150 ch hoogte, ent op 1 m hoogte) met een kruin van 16 m naar het oosten, 15 m naar het zuiden, 20 m naar het westen en 10 m naar het noorden, waar concurren­tie van een bruine beuk (Fagus sylva­tica 'Atropunicea'), zomereik, cultuurvariëteit 'Heterophylla' (Quercus robur 'Heterophylla') (178 cm stamomtrek op 150 cm hoogte, inclusief de klim­op), bruine beuk (Fagus sylvatica 'Atropunicea') (362 cm stamomtrek op 150 cm hoogte, ent op 1 m).

  • Kadasterarchief Limburg, Primitief plan zonder jaartal.

Bron: DE MAEGD C. EN VAN DEN BOSSCHE H., 2006: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg. Deel 2: As, Beringen, Diepenbeek, Genk, Ham, Hasselt, Heusden-Zolder, Leopoldsburg, Lummen, Opglabbeek, Tessenderlo, Zonhoven, Zutendaal, Brussel: Vlaamse Overheid. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: De Maegd, Christiane; van den Bossche, Herman
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Herenhuis

  • Is deel van
    Hasselt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gemeentelijk park De Kroonwinning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134583 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.