erfgoedobject

Restant van het park Ten Doorn

landschappelijk element
ID
134037
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134037

Beschrijving

Overblijfselen (oude bomen) van een park in landschappelijke stijl van bijna 2 hectare aangelegd bij een in 1893 gebouwd eclectisch kasteel dat in 1914 in brand werd gestoken en rond 1929 werd afgebroken; het park werd verkaveld en bebouwd vanaf 1940.

Jules Domis de Semerpont, secretaris-generaal bij het ministerie van Justitie, provincieraadslid en burgemeester van Beigem, liet in 1893 een riante villa bouwen in de kouter ten zuiden van het Hof van Bentinck – eclectisch, een amalgaam van stijlelementen uit de middeleeuwse burchtarchitectuur (de vierkante donjon met tentdak, de ronde hoektorens, schietgatachtige raampjes), de renaissance (steekboogfrontons boven sommige ramen) en de traditionele bak- en zandsteenarchitectuur (speklagen, negblokken). Het 'nieuw kasteel' bevond zich op nauwelijks 12 m van de Lindweg, die van de Brusselbaan (de huidige Beigemsesteenweg) aftakte en diagonaal door de kouter naar het Lintkasteel liep. Deze openbare weg werd pas in 1913 in het privédomein opgenomen, maar was vermoedelijk al een hele tijd verdwenen, want op de stafkaart van 1909 wordt een gesloten landschappelijk park afgebeeld van bijna 2 hectare – 'lustgrond' volgens het kadaster – met een wegennet dat naadloos overliep in het park van het aanpalende Hof van Bentinck ('Oud Kasteel'), eveneens eigendom van Jules Domis. Het kasteel stond op het snijpunt van landschappelijk slingerende wegen in een open, door hoogstammig plantsoen omringde ruimte. De ingang van het landgoed bevond zich in de zuidwesthoek, aan de Beigemsesteenweg. Aan de noordrand van het park, bereikbaar via de Kasteelhofstraat (nu privédomein), bevonden zich het koetshuis, het bakhuis en een moestuin van 43,5 are, ook zichtbaar op de stafkaart van 1909.

Het kasteel was geen lang leven beschoren, want het werd in 1914 door de Duitsers in brand gestoken. De toenmalige eigenaar en burgemeester, graaf Etienne Cornet de Peissant, liet het verder verkommeren en uiteindelijk rond 1929 slopen. De stafkaart van 1930 laat zien hoe het park na de verdwijning van het kasteel verder één geheel vormde met dat rond het Hof van Bentinck. Rond 1940 werd de 45 m brede strook langs de pas heraangelegde en verbrede Beigemsesteenweg verkaveld. Na de oorlog werd in de rest van het park, dat bij het gesloopte kasteel hoorde, het huidige stratennet aangelegd, zodat het verder kon worden verkaveld en bebouwd, wat op enkele percelen na ook gebeurde. Tweeëntwintig bomen, verspreid over negen verschillende villapercelen, hebben de verkavelings- en bouwwerken overleefd – naast de onvermijdelijke bruine beuken (Fagus sylvatica 'Atropunicea'), Amerikaanse eiken (Quer­cus rubra) en Italiaanse populieren (Populus nigra 'Italica') ook enkele minder courante bomen, met name varenbeuk (Fagus sylvatica 'Asplenifolia') en moseik (Quercus cerris).

Merkwaardige bomen (opnamen 2 juni en 24 augustus 1999)
Het cijfer in vet geeft de stamomtrek in cm, gemeten op 150 cm hoogte.

  • 1. varenbeuk (Fagus sylvatica 'Asplenifolia') 252
  • 6. moseik (Quercus cerris) 225
  • 20. bontbladige cultivar van gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus 'Leopoldii') 224
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Kadastrale opmetingsschets Beigem 1895 nr. 1; 1930 nr. 2 (sloop), 1941 nr. 1 en 1942 nr. 2 (verkaveling).
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Oudste kadastrale legger 212 Beigem, art. 110 nr. 13; art. 576 nr. 13 (brand).
  • La noblesse belge. Annuaire de 1891 (I), Bruxelles, Veuve Monom, 1891, p. 631.
  • SLACHMUYLDERS T.H.A., Fragmenten uit het verleden van Beigem, Beigem, uitgave Theo Slachmuylders, 1990, p. 15.

Bron: DENEEF, R., 2011. Historische tuinen en parken van Vlaanderen - Noordwestelijk Vlaams-Brabant: Affligem, Asse, Grimbergen, Kapelle-op-den-Bos, Londerzeel, Meise, Merchtem, Opwijk, Wemmel, Brussel: Vlaamse Overheid. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: Deneef, Roger; Wijnant, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Restant van het park Ten Doorn [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134037 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.