Gemeentehuis van 1952 in moderne landelijke bouwtrant (het oude gemeentehuis van 1823 werd in 1945 vernield, zie gedenksteen in de hal).

Baksteenbouw onder leien schilddak met rechthoekige muuropeningen. In risaliet, half verheven hardstenen beeldhouwwerk door L. Van Esbroeck, voorstellend Onze-Lieve-Vrouw, patrones van Essen en van de abdij van Tongerlo met rechts monniken en prelaat Hermans die zijn wapenschild aan Essen schenkt, links de Essense bevolking (man, vrouw, kind); onderaan de symbolen staf en mijter, twee ossenkoppen en de woorden "Fortiter" en "Patienter" (sterkte en geduld).