erfgoedobject

Dorpskern Pulderbos

bouwkundig element
ID
127447
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/127447

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpskern Pulderbos
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Dorpskern Pulderbos
    Deze bescherming is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskern Pulderbos: zuidoostzijde
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

De dorpskern van Pulderbos ontwikkelde zich rond een driehoekig dorpsplein. Rond het plein bevinden zich onder andere de parochiekerk, twee pastorieën, een dorpsbrouwerij en het voormalig gemeentehuis.

Historiek

Omstreeks 1200 werd Pulderbos van de moederkerk Pulle afgescheiden. Op die manier ontstond de Onze-Lieve-Vrouweparochie, onder het patronaat van de heren van Brabant.

De Brabantse hertog verpandde kort na 1500 de heerlijkheid aan lokale heren zoals Pieter van der Moelen (1505) en Gaspar Schetz (1559). Midden 17de eeuw verkocht Filips IV de heerlijkheid aan Emerence de Cotereau (1644) en in de 18de eeuw werd de markies van Asse eigenaar.

Beschrijving

De oude dorpskern van Pulderbos bevindt zich in het zuidelijke deel van de gemeente. Centraal ligt het driehoekig dorpsplein, bestaande uit een grasperk met opgaande bomen. Rond het plein staat de oudste bebouwing.

Aan de oostzijde van het dorpsplein staat de Onze-Lieve-Vrouwekerk met ommuurd en omhaagd kerkhof. Ten zuiden van de kerkhof bevindt zich het huis Sint-Huybrecht met omhaagde tuin. Aanvankelijk deed de woning dienst als pastorie, vanaf de 18de eeuw als onderpastorie en nadien als kosterswoning. Tegenover de kerk staat het vroegere tramstation, later café. Ten noorden van de kerk bevindt zich het voormalige gemeentehuis van 1867 naar ontwerp van Eugeen Gife, later onder meer apotheek. Aan de overkant van de straat staat de voormalige dorpsbrouwerij, ook wel Hel genaamd. Het woonhuis dateert mogelijk uit 1648. Ten westen van de brouwerij bevindt zich het zogenaamde Vagevuur, ook wel Dieltienshof genoemd. Het is een classicistisch herenhuis mogelijk opklimmend tot de 18de eeuw, maar met huidige uitzicht uit de eerste helft van de 19de eeuw. Ten oosten van de brouwerij ligt ten slotte de voormalige pastorie De Hemel. Het betreft een omwald herenhuis met oudere, mogelijk 17de-eeuwse kern. De huizen Hemel, Hel en Vagevuur lagen oorspronkelijk binnen dezelfde grote omwalling.

Voorts bevat de dorpskern enkele kleine 19de-eeuwse arbeidershuisjes (oost- en westkant), hoeven (westkant) en rijhuizen uit de eerste helft van de 20ste eeuw (zuidzijde).

  • VANDEPUTTE O., 2011, Erfgoedbibliotheek van de Belgische gemeenten. De provincie Antwerpen. Tielt, 363.

Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Brouwerij De Swerte Arend

  • Omvat
    Gemeentehuis Pulderbos

  • Omvat
    Huis De Hemel

  • Omvat
    Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw met kerkhof

  • Omvat
    Pastorie Sint-Huybrecht

  • Omvat
    Tramstation

  • Is deel van
    Pulderbos


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dorpskern Pulderbos [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/127447 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.