Geografisch thema

Lombardsijde

ID
14529
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14529

Beschrijving

Gemeente van 320 ha aan de Middenkust, geomorfologisch behorend tot de kuststreek en de achterliggende polderstreek. In 1972 werden Lombardsijde en Westende gefusioneerd tot Westende, in 1976 fusie met Middelkerke.

Vermoedelijk ontstaan in de 12de eeuw aan de IJzermonding als "yde", namelijk vissershaventje op het vlakke strand. 1248: eerste vermelding van Lombardsijde als zelfstandige parochie "Lombardie". Lombardsijde verkreeg in het midden van de 13de eeuw stadsrechten. Vernietiging vissersnering en ontvolking in troebelen in het laatste kwart van de 16de en het eerste kwart van de 17de eeuw, met onder meer de slag bij Nieuwpoort op 2 juli 1600, welke plaats vond ter hoogte van de terreinen van het voormalig militair domein ten noorden van de dorpskern. Geleidelijk herstel met onder meer restauratie van de kerk in loop van de 17de eeuw.

Tot in het laatste kwart van de 19de eeuw vormde Lombardsijde een bescheiden kustdorp met visserij en marginale landbouw. Het dorp stond bekend als bedevaartsoord van Onze-Lieve-Vrouw van Lombardsijde, patrones van de IJslandvaarders.

Benjamin Crombez, grootgrondbezitter en stichter van Nieuwpoort-Bad, nam eind 19de eeuw het initiatief tot de ontwikkeling van een badplaats te Lombardsijde met onder meer de aanleg van de Zeelaan tussen het dorp en het z.g. "Lombartzyde-Bains" (zie kaart Militair Cartografisch Instituut, 1934) en de inplanting van een houten vakantievilla voor de Brusselse jeugd. Nog voor 1914 telde Lombardsijde enkele particuliere villa's en twee hotels nl. "A LA BELLE VUE" en "HOTEL DE L'AVENUE", later "HOTEL DE L'YSER", beiden in de Lombardsijdelaan (thans grondgebied Westende). In 1907-1909 inrichting van een golfterrein.

Volledige vernietiging van het dorp tijdens de Eerste Wereldoorlog. Wederopbouw en heropstarting van het kusttoerisme met onder meer heropening van het golfterrein in 1929. De grote concurrentie van Nieuwpoort-Bad en Westende-Bad enerzijds en de inplanting van een militair kamp in 1936 anderzijds remden deze ontwikkeling af. Vanaf 1956, met de inplanting van een eerste camping (zogenaamd "COSMPOLITE") ontwikkelde Lombardsijde zich tot een familiale badplaats, grotendeels op basis van kampeertoerisme.

Op vandaag vormt Lombardsijde een straatdorp grosso modo gevormd door de Nieuwpoort- en Lombardsijdelaan, met kerk en pastorie aan het Dorpsplein. Via laatst genoemde laan verbonden en aanééngegroeid met Westende-dorp.

Te Lombardsijde en Westende-Bad is het Sint-Laureinsstrand beschermd als landschap (B.V.E. van 1.07.1982). De natuurwetenschappelijke waarde van dit landschap wordt bepaald door de goed bewaarde geologische en geomorfologische kenmerken van de duinen, en de zeldzame duinvegetaties. Bij deze nog vrij recente duinen treden nog actieve verstuivingsprocessen op. Meer landinwaarts daarentegen is het duinreliëf al redelijk stabiel. De duinvegetatie varieert van helmgras (op locaties met verstuiving) naar duingraslanden (mosduinen en kopjesduinen) en verspreide struwelen meer landinwaarts.

  • CONSTANDT M., Het toeristisch verhaal van Westende en Lombardsijde, Middelkerke, 1988.
  • COORNAERT M., Een bijdrage tot de historische geografie van het Westvrije, in Westvlaamse Archaeologica, 1, 1988, p. 2-15.
  • DEVENT G., Zee en duinen. Kusttoerisme in de 19-de eeuw, Brugge, 1991.
  • GOBYN R. (red.), Te Kust en te Kuur. Badplaatsen en kuuroorden in België 16de-20ste eeuw, Brussel, 1987.
  • JENNES R. & BOSSCHER PH. M., Bekende veldslagen, zeeslagen en belegeringen, in Winkler Prins Geschiedenis der Nederlanden, Deel 2: Noord en Zuid in de Nieuwe Tijd (van ca. 1500 tot 1780), Antwerpen/Brussel, 1978, p. 333.

Bron: HUYS M., KERRINCKX H. & VANNESTE P. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Middelkerke, Deelgemeenten Leffinge, Lombardsijde, Mannekesvere, Schore, Sint-Pieterskapelle, Slijpe, Westende en Wilskerke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL10, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Huys, Martine; Kerrinckx, Hans; Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Bamburgstraat

  • Omvat
    Baronstraat

  • Omvat
    Bassevillestraat

  • Omvat
    Dorpsplein

  • Omvat
    Duitse observatiebunker/vuurleidingspost

  • Omvat
    Hoogstraat

  • Omvat
    IJzermonding en Sint-Laureinsduinen

  • Omvat
    Kanaal Nieuwpoort-Plassendale en omgeving Schuddebeurze

  • Omvat
    Kinderhome

  • Omvat
    Kleitendijkstraat

  • Omvat
    Nieuwpoortlaan

  • Omvat
    Oude Nieuwpoortstraat

  • Omvat
    Schoolstraat

  • Omvat
    Zeelaan

  • Is deel van
    Middelkerke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Lombardsijde [online], https://id.erfgoed.net/themas/14529 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.