Voor het eerst vermeld in 1107 als Sconclo (van het germaans "skauni", loon en "lauki", bosje op hoge zandgrond). Gemeente gelegen op de westelijke rand van Vochtig-Haspengouw, aan Demer en Herk; ten westen, het Schulensbroek een één tot twee kilometer brede vlakte gevormd door de Demer, Gete, Herk, Velp en de Mangelbeek (tussen de gemeenten Halen, Herk-de-Stad, Donk, Schulen, Linkhout en Lummen); een gesloten depressie met veenlagen; thans gedeeltelijk uitgegraven tot wachtbekken voor overtollig water.

Neolithische en Romeinse vondsten. Deel der vrijheerlijkheid Lummen. De oorspronkelijke dorpskern met driehoekig dorpsplein (Sint-Jansstraat) lag ten zuidoosten van het latere straatdorp aan de weg Herk-de-Stad - Lummen. De oude baan van Herk-de-Stad naar Schulen liep tot de 19de eeuw via de Hondsblokstraat, Gulkerveldstraat en Sint-Jansstraat om bij het Dorpsplein uit te komen. Door het feit dat de Sint-Jan-Baptistkerk ten noorden werd opgetrokken, groeide het, zich tijdens de 20ste eeuw oostwaarts uitbreidende straatdorp langs de Kerkstraat; tussen laatsgenoemde en de Dorpstraat zeer recente verkaveling. Aan de Stapstraat en de Sint-Jorislaan (andere verbinding met Lummen) toenemende lintbebouwing sinds de Tweede Wereldoorlog.

Oorspronkelijk landbouwgemeente met een drietal pannen- en baksteenbakkerijen tijdens tweede helft van de 19de eeuw (fabricatie van de "Schulense pannen"), gebruik makend van de klei uit het Poterijbroek (plaatselijke benaming voor Schulensbroek), vandaar tal van versteende hoeven in vakwerk naast de nog schaarse leembouw; plattegronden van langgestrekt naar semi-gesloten. Door de ligging ten opzichte van Hasselt en Diest, evolutie naar forenzengemeente.

Oppervlakte: 1.140 hectare. Aantal inwoners (1976): 3.544.