erfgoedobject

Modernistisch burgerhuis

bouwkundig element
ID
11649
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11649

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in modernistische stijl gebouwd in opdracht van de heer H. Bruyns, naar een ontwerp door de architecten François Dens en Gustaaf Van Meel uit 1937.

De woning Bruyns is representatief voor het gemeenschappelijke oeuvre van François Dens en Gustaaf Van Meel, die gedurende een drietal jaar geassocieerd waren, van begin 1935 tot eind 1937 of begin 1938. Voor beiden betekende de gezamenlijke praktijk een kortstondig intermezzo in een zelfstandige loopbaan, die voor Dens dertig jaar en voor de twaalf jaar jongere Van Meel een tiental jaar eerder van start was gegaan. Behalve een beperkt aantal eengezinswoningen, villa’s en appartementsgebouwen, waaronder de villa Lecluyse-Langmans uit 1936 aan de Della Faillelaan, tekenden zij samen voor het ontwerp van een zwembad annex schaatsbaan in de Harmoniestraat. Hun realisaties bouwden consequent voort op het zakelijke baksteenmodernisme, waarnaar de architectuur van beiden in de voorgaande periode geëvolueerd was. Dens die als architect actief was vanaf 1906 tot begin jaren 1950, ontplooide een succesvolle loopbaan in dienst van de burgerij en het bedrijfsleven. Zoals zijn generatiegenoot Alfred Portielje, legde de architect zich vanaf de jaren 1920 in het bijzonder toe op de ontwikkeling van de typologie van het standingvolle appartementsgebouw. Zijn architectuur evolueerde tijdens de jaren 1920 en 1930 in stijl van beaux-arts, over art deco naar een zakelijk modernisme. In de Nieuw-Parkwijk “Den Brandt” ontwierp hij eerder al de villa Steenackers-Dens aan de Berkenlaan, en in 1936 voor eigen rekening een vandaag verdwenen villa aan de Eglantierlaan (voorheen nummer 19). Van Meel, die na een stage bij de architect Max Winders actief lijkt te zijn geweest van midden jaren 1920 tot zijn overlijden in 1953, liet zich vooral opmerken met modernistische eengezinswoningen en villa’s, naast parochiekerken als de Sint-Jozefskerk te Merksem, en ziekenhuizen als Sint-Augustinus te Wilrijk. In de Nieuw-Parkwijk “Den Brandt” realiseerde hij het appartementsgebouw Van Praag aan de Cederlaan.

De rijwoning met voortuin en een gevelbreedte van twee traveeën, omvat twee bouwlagen onder een plat dak. Met een L-vormige plattegrond die de suggestie wekt van een half open bouwtype, doorbreekt het pand de straatwand van dit verder gesloten bouwblok. Deze oplossing, die ruimte laat voor het zijdelingse inkomportaal en de garage-oprit, verleent het bouwvolume een grotere dynamiek in vergelijking tot de aanpalende en tegenoverliggende panden. Het gevelparement bestaat uit geel baksteenmetselwerk met typische Dudokvoeg - dieperliggende lintvoegen in combinatie met platvolle stootvoegen. Voor de plint en het tuinmuurtje is baksteen van een contrasterende paarse tint gebruikt, voor de raamomlijstingen en de bekronende fries natuursteen of simili. De architectuur onderscheidt zich door een compacte, plastische volumetrie, met een getand profiel en een nadrukkelijk horizontaal effect. Tot de meest typische kenmerken behoren de erkerpartij met balkon die asymmetrisch uit het gevelvlak naar voor springt, de bandramen opgevat als hoekvensters, de betonnen inkomluifel, de patrijspoorten van toilet en badkamer, en de sterk geprononceerde houten kroonlijst. De houten inkomdeur en garagepoort, en het oorspronkelijke stalen vensterschrijnwerk zijn bewaard.

De plattegrond is opgebouwd rond de halfronde inkom- en traphal in de oksel van het gebouw. Volgens de bouwplannen neemt het salon de straatvleugel in, en bevinden de woonkamer en de inpandige garage bevinden zich aan de tuinzijde, waar een lage L-vormige aanbouw het oorspronkelijk overdekte terras, de keuken en een bergplaats herbergt. De verdieping omvat drie slaapkamers, de badkamer, de meidenkamer en een kleine berging.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 238#4907, 18#4527 (villa Dens).

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Modernistisch burgerhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11649 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.