erfgoedobject

Koetsierswoning, koetshuis en paardenstallen van het hotel Meeûs

bouwkundig element
ID
10964
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10964

Juridische gevolgen

Beschrijving

Koetsierswoning, koetshuis en stallingen van het hotel Meeûs, een gebouwencomplex in eclectische stijl, naar een ontwerp door de architecten Jean Baptiste en Emile Vereecken uit 1898. Opdrachtgever was de jeneverstoker Jules Meeûs (1843-1909), echtgenoot van barones Emma de Vicq de Cumptich (1839-1917). Hij was zijn grootvader Jean Meeùs (1784-1849) en zijn vader Ferdinand Meeùs (1814-1890) opgevolgd aan het hoofd van stokerij Het Anker, een bedrijf dat opklom tot in 1753 en werd ontbonden in 1904. Vader en zoon Vereecken hadden in 1892 ook de gekoppelde hotels Meeûs aan de Grotesteenweg ontworpen, en in 1897 de stokerij aan de Oudeleeuwenrui verbouwd. Het koetshuis van het hotel Meeûs behoort tot het latere oeuvre van Jean Baptiste Vereecken, die van 1893 tot 1906 met zijn zoon Emile geassocieerd was. Vanaf midden jaren 1860 bouwde hij een succesvolle carrière uit in dienst van de belangrijkste Antwerpse makelaars- en bankiersfamilies, zoals Havenith, Grisar, Pecher, Bunge, Meeûs, Kreglinger, Good en Nottebohm. Vader Vereecken ontwierp talrijke voorname herenhuizen op de meest prestigieuze locaties van Antwerpen en Berchem zoals het Stadspark en het Prins Albertpark, naast grote aantallen burgerhuizen in nieuwe wijken als het Zuid, onder meer ook voor eigen rekening. Daarbij bleef hij trouw aan een conventioneel eclecticisme van neoclassicistische inspiratie. Vanaf midden jaren 1890 evolueerde de architectuurproductie van het bureau Vereecken, mogelijk onder invloed van zoon Emile, naar het rijker geornamenteerde neorenaissance- of neobarokidioom. Representatieve voorbeelden uit de beginjaren van de samenwerking tussen vader en zoon Vereecken zijn het hotel Vandevelde op de hoek van Louiza-Marialei en Rubenslei, hotel Pungs in de Beeldhouwersstraat, en het monumentale ensemble woon- en handelspanden in opdracht van Ernest Paul Grisar en Albert Kreglinger in de Leysstraat. Vanaf 1906 zette Emile Vereecken de praktijk in eigen naam tot midden jaren 1920 voort, met herenhuizen, bank- en kantoorgebouwen in beaux-artsstijl.

Het langgerekte, pittoreske gebouw van één bouwlaag onder zadeldaken met de nok loodrecht op de straat, bestaat achtereenvolgens uit de koetsierswoning, het koetshuis en de paardenstallen. Het geheel is opgetrokken uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband met knipvoegen, geaccentueerd door gele baksteen, met gebruik van witte natuursteen voor hoekblokken, speklagen, waterlijsten, gevel-, kraag-, dekstenen en topstukken, blauwe hardsteen voor de plint en leien als dakbedekking. Een breed, getralied rondboogdrielicht met waterlijst bepaalt de ordonnantie van de straatgevel, die wordt bekroond door een klassiek hoofdgestel met overhoekse tandfries en houten kroonlijst, doorbroken door het dakvenster met dubbele spits. De zijpuntgevel onderscheidt zich door hoekpostamenten en een overhoekse fiaal in de middenas, bekroond door bolornamenten. Het koetshuis met glazen luifel en de stallingen worden geritmeerd door poorten, staldeuren en dakvensters.

Aan de straat wordt het complex geflankeerd door een fraai gesmede, ijzeren inrijpoort met gemetselde pijlers, waarop smeedijzeren lantaarns zijn aangebracht. Volgens de bouwplannen bestond de inrijpoort oorspronkelijk uit vier pijlers, waarvan de middelste twee en de smeedijzeren poort terugweken tussen gebogen afsluitmuren.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 956#1336.
  • KURGAN-VAN HENTENRIJK G., JAUMAIN S. & MONTENS V. (red.) 1996: Dictionnaire des patrons en belgique. Les hommes, les entreprises, les réseaux, Brussel, 458-459.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Kardinaal Mercierlei met omgeving


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Koetsierswoning, koetshuis en paardenstallen van het hotel Meeûs [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10964 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.