Geografisch thema

Schaarbeeklei

ID
7794
URI
https://id.erfgoed.net/themas/7794

Beschrijving

Brede en drukke uitvalsweg doorheen de bedrijvenzone "Het Broek", vertrekkend aan het Heldenplein in zuidelijke richting naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met middenberm waar tot de jaren 1990 de tram naar Brussel reed; thans resten enkel de dubbele sporen die volgens oude prentkaarten voorheen gescheiden waren door een bomenrij.

Ter hoogte van de Koepoortstraat stond voorheen de Brusselsepoort of Koepoort, één van de vier middeleeuwse stadspoorten; buiten de omwalling was er in deze omgeving tot het einde van de negentiende eeuw geen enkele baan met uitzondering van de Harensesteenweg. Het verkeer tussen Brussel en Mechelen gebeurde integraal langs de kanaaldijk via de Vlaamsepoort aan de Vlaanderenstraat en de Mechelsepoort aan de Mechelsestraat. In 1898 vestigde schepen Ferdinand Campion de aandacht op een verantwoorde verbindingsweg tussen Mechelen en Brussel via het centrum van Vilvoorde, dit in het kader van de toenemende industrialisatie. Deze nieuwe weg werd aangelegd in de periode 1903-1907 naar ontwerp van 1902 van stadsarchitect Jean Hauwaert; tegelijkertijd werd de tramlijn naar de hoofdstad gerealiseerd op de middenberm; de eerste tram reed er vanaf 1908.

Weldra werd er nabij het centrum een reeks imponerende herenhuizen gebouwd in eclectische stijl (onder meer de nummers 2-10, nummer 1 met jaartal 1912); de rest van de twintigste-eeuwse lintbebouwing is zeer heterogeen; het nummer 11 van 1914 is gesigneerd in de plint door architect Jules Waroquiers; de aangrenzende nummers 9 en 13 dragen zijn initialen, zie plint; nummers 54-56-58 met art-decoreminiscenties. Verder van het centrum vestigden zich een aantal bedrijven zoals Ça-Va Seul, producent van onderhoudsproducten, dat in 1929 een onderkomen vond in een nieuwe fabriek naar ontwerp van de Brusselse architect A. De Burbure, zoals voorheen af te lezen was uit een inscriptie in de voorgevel; de art-decogetinte gebouwen werden gesloopt in 2001. In 1925 kocht Louis Renault een terrein tussen de Schaarbeeklei en de spoorweg voor de eerste buitenlandse vestiging van het huidige Renault-concern, een automontagebedrijf dat zich in de loop van de volgende jaren sterk uitbreidde; de totale oppervlakte bedroeg in 1991 bijna 50 ha, waarvan 14 overdekt, terwijl de gevels aan de Schaarbeeklei een totale lengte van meer dan anderhalve kilometer hadden. De fabriek stopte haar activiteiten in 1997, maar vormt tot op heden een beeldbepalende site als conglomeraat van heterogene, functionele nijverheidsgebouwen zonder uitgesproken stijlkenmerken.

  • CALDERON A., Bedrijven en werkgelegenheid gedurende de XXste eeuw in Vilvoorde 1894-1994. Deel I, Vilvoorde, 2000, p. 114-120; Deel II, p. 75-81.
  • EGELS P., Grondstof, stof tot nadenken. Vilvoorde en de metaalrevolutie, Brochure Open Monumentendag 2001, p. 21-23.
  • VERHEYDEN A.L.E., Vilvoorde in oude prentkaarten deel II, Zaltbommel, 1979, nummer 78.

Bron: KENNES H. met medewerking van STEYAERT R. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Vilvoorde, Deelgemeenten Vilvoorde en Peutie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB1, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Art-nouveaugetinte burgerhuizen

  • Omvat
    Autotoonzaal en bijhorende garage

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuizen van 1912

  • Omvat
    Eclectisch hoekhuis

  • Omvat
    Gegroepeerde burgerhuizen

  • Omvat
    Gegroepeerde burgerhuizen

  • Omvat
    Modernistische tweegezinswoning Coomans

  • Omvat
    Opslagplaats van Fabricom N.V.

  • Is deel van
    Vilvoorde


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Schaarbeeklei [online], https://id.erfgoed.net/themas/7794 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.