Het Avergat is de oeroude naam van de dalwand en de aan de voet ervan lopende straat, begrensd door de zogenaamde Mosserdel en Susserdel. Het achterliggende plateau is eeuwenlang vele honderden meters uitgehold door de winning van mergel als bouwsteen. Avergat is steeds het hart van de mergelontginning geweest. Men zit daar 42 meter onder de grond en de deklaag (leem, zand, kiezel, mergel) die het gewelf vormt, is tot 30 meter dik. De oudste inscripties gaan terug tot de 17de eeuw. De door de steenwinning ontstane en met elkaar in verbinding staande gangenstelsels Driesberg, Putberg en Grootberg (de vaak ten onrechte genoemde Avergaten), vormen een totale oppervlakte van circa 30 hectare.

Veel vroegere bewoners van het Avergat hebben in de mergelgrotten als blokbreker een karig loon verdiend. Ze bewoonden met hun vaak kroostrijke gezinnen kleine mergelhuisjes die op het eerste gezicht tegen de bergwand leunden. Meestal waren er achter deze huisjes woon- of slaapruimten in de mergelwand uitgehakt of gezaagd. Soms werden deze ruimtes uitgediept en ontstonden er echte onderaardse kalksteengroeven. Het doel hiervan was tweeledig:de winning van bouwsteen en het scheppen van meer ruimte voor bijvoorbeeld land- of tuinbouwdoeleinden, zoals de opslag van veldvruchten of de (winter)stalling van vee.

Het intensieve gebruik van de ondergrond heeft door de eeuwen heen, weinig verandering ondergaan. Tot nog toe worden de ruimtes achter de huizen nuttig gebruikt. De diverse schoorstenen die vanuit de steil oplopende wanden naar buiten steken, getuigen hier nog van. Sommige huizen zijn te sterk gemoderniseerd. Toch kan men stellen dat voor het merendeel van de woningen, het karakter van de semi-troglodiete bewoning, samen met de grillige bergwand, de plaatselijk dagzomende mergel en de kenmerkende dominante ingangen van de grote gangenstelsels, bewaard is gebleven. Het vormt een uniek beeld van een woonkern, welke men slechts terugvindt in de bekende habitations troglodytiques in bijvoorbeeld Dordogne in Frankrijk.