Geografisch thema

Verversdijk

ID
4318
URI
https://id.erfgoed.net/themas/4318

Beschrijving

Van Hoogstraat naar Spinolarei. Beginnend bij Molenbrug (zie Hoogstraat) en eindigend bij Strobrug (zie Spinolarei). Parallel lopend met Sint-Annarei, een vermoedelijk gekanaliseerd overblijfsel van een brede actieve geul die via de Langerei in verbinding stond met de zee. 13de-eeuwse naamgeving naar de hier wonende rood- of blauwververs of werklui die het laken kleurden en gebruik maken van het Reiewater.

Gekasseide straat met licht gebogen tracé. Vanaf late 13de eeuw tot 14de eeuw zijn de terreinen aan de Verversdijk en de Boomgaardstraat verkaveld en bebouwd. Marcus Gerards (1562) tekent diephuizen met bijhorende tuinen en soms met een doorgang naar de Hoornstraat en het Sint-Maartensplein, laatst genoemde lag in Engelse handelswijk, belangrijk voor textielnijverheid. Uitzicht van de wijk is drastisch gewijzigd door het bouwen in de loop van de 17de eeuw van Sint-Walburgakerk en ook het jezuïetencollege dat nog steeds de Verversdijk domineert.

Basisbebouwing van overwegend heren- en burgerwoningen, doch ook enkele kleinere panden. Zowel diep- als breedhuizen. Diephuizen van drie à vier traveeën en twee à drie bouwlagen onder zadeldak beantwoorden aan het 16de tot 17de-eeuwse straatbeeld; enkele trapgevels doch weinig oorspronkelijke gevelopstanden onder meer ten gevolge van in de loop van de 18de tot 19de eeuw aangepaste muuropeningen en verfraaiende ingrepen, al dan niet als "Kunstige Herstelling", zie nummer 13 onder meer omvormen van punt- tot trapgevel in 1929; nummer 14, "Kunstige Herstelling" in 1929 naar ontwerp van architect L. Vermeersch onder meer verhogen van gevel, invoegen van kruiskozijnen, geblokte ontlastingbogen met mascaron als sluitsteen, in 1980 "Kunstige Herstelling" van schouw met rechthoekige, in veelhoek overgaande schoorsteenschacht; nummer 2 met verbouwde begane grond van 1936; nummer 3 met in 1962 toegevoegde poort.

Ook breedhuizen met opvallende schaalverschillen van twee à zeven traveeën en twee en een halve à drie bouwlagen onder schild- of zadeldak al dan niet afgewolfd. Overwegend beschilderde al dan niet bepleisterde lijstgevels. Enerzijds 17de-eeuwse lijstgevels met haast gevelbrede getrapte top en anderzijds 19de-eeuwse lijstgevels soms met oude kern en tot stand gekomen na samenvoeging van twee oudere panden.

Straatbeeld grondig gewijzigd door nieuwbouw geïnspireerd op enerzijds 16de-eeuwse uitzichten zie nummer 1 van 1936; nummer 8 met Brugse travee, type I van 1957 naar ontwerp van architect R. Van Oyen; nummer 9 van 1946 naar ontwerp van architect Vanmaeckelberghe (Brugge) vervangt bepleisterde lijstgevel, vanaf 1965 met doorrit naar achterliggende parking. Anderzijds nummer 19 van 1965 naar ontwerp van architect A. Degeyter (Brugge) in plaats van lijstgevel van 1849.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, archief, doss.0038/W.
  • Dienst Monumentenzorg en Stadsarcheologie, Nota, 21 november 1996.
  • Stadsarchief Brugge, Bouwvergunningen, nr. 75/1849, nr. 594/1929, nr. 352/1936, nr. 722/1946, nr. 95/1958, nr. 353/1962, nr. 572/1964, nr. 444/1965.
  • DEVLIEGHER L. 1975: De huizen van Brugge, Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen 2-3, Tielt, 402-404.
  • DEWITTE H., HILLEWAERT B., Jaarboek Brugge Stedelijke Musea, Archeologisch jaarrapport 1981-1982, 1989-1990, 1991-1992, 1999.

Bron: GILTÉ S. & VANWALLEGHEM A. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Brugge, Oudste kern, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 18nA Noord, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Spiegelrei, Gouden-Handrei en Sint-Annarei met omgeving

  • Omvat
    Burgerhuis Sint-Andries Cruycke

  • Omvat
    Classicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Ensemble van stadswoningen

  • Omvat
    Herenhuis Den Roosen Hoedt

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Huis Den Hert

  • Omvat
    Jezuïetencollege

  • Omvat
    Orangerie Sint-Walburga

  • Omvat
    Pastorie van de Sint-Walburgakerk

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning met lijstgevel

  • Omvat
    Stadswoning met trapgevel

  • Omvat
    Stadswoning met trapgevel

  • Omvat
    Stadswoningen

  • Omvat
    Woning Den Blauwen Arent


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Verversdijk [online], https://id.erfgoed.net/themas/4318 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.