erfgoedobject

Anderstadthoeve

bouwkundig element
ID
10054
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10054

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Anderstadthoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalige "Anderstadthoeve", sedert 1932 zuivelfabriek; huidige benaming "Sint-Clemens". Reeds vermeld als "Randerstadt" in 1247.

Volgens A. Lens eertijds een middeleeuwse versterkte burcht, toebehorend aan Floris Berthout. Deels afgebrand in 1585. Resterend gedeelte afgebroken in 1784 en als staatsdomein verkocht in 1808. Gelegen tussen de Nete en het Netekanaal ten zuidwesten van de stadskern.

Complex met brede hofgracht, bestaande uit verscheidene hoeven en fabrieksgebouwen en toegankelijk via gekasseide oprit. Zogenaamde Welvaartshoeve bestaande uit een woonstalhuis ten westen en bijhorende schuur, heden melkerijgebouw, ten noordwesten bottelarij van 1967 ten noorden. Verder ten noorden tweede woonstalhuis, in kern opklimmend tot de 18de eeuw. T-vormig complex met oude kern en latere bijgebouwen ten noordoosten. Verwilderde boomgaard ten noorden en ten westen; omhaagde boomgaard ten zuidwesten.

Welvaartshoeve, gedateerd 1906 (zie gedenkplaat rechter zijgevel). L-vormig woonstalhuis, opgetrokken uit baksteen met verwerking van gele en zwarte baksteen voor onder meer muurbanden en ontlastingsbogen; lijstgevel van één bouwlaag en vijf traveeën op gecementeerde plint onder zadeldak (mechanische pannen); rechthoekige muuropeningen waaronder drielicht met arduinen tussenstijlen; ijzeren I-balken met rozetten; sierankers. Aflijnende fries met witgeschilderde casementen in omlijsting van gele baksteen; houten kroonlijst.

Zijgevels gemarkeerd door lisenen en aflijnende getrapte fries; rondboogvensters. Rechter zijgevel met gedenkplaat: "Mevr. We Ern. Grisar-Van Den Nest/ 1906/ Welvaartshoeve/ Me Karel Stappers Beheerder/ Leon Wellens Architecte Lier."

Achtergevel en haaks stalgedeelte (afgesnuit zadeldak, Vlaamse pannen) met gelijkaardig uitzicht: rechthoekige stalvensters met houten latei en getoogde muuropeningen met ijzeren I-balk. Aan noordwest-zijde: twee haakse aanbouwsels.

Oorspronkelijke schuur, waarvoor mogelijke bouwaanvraag van 1923, ten noordwesten; in 1932 omgevormd tot melkerijgebouw en vanaf 1935 geleidelijk aangepast en uitgebreid: sobere bakstenen gebouwen geritmeerd door lisenen; oorspronkelijk gedeelte onder zadeldak (mechanische pannen), latere delen onder platte daken; rechthoekige muuropeningen met betonnen lateien.

Tweede woonstalhuis ten noorden: bakstenen constructie van twee + vijf traveeën onder zadeldaken (Vlaamse pannen). Bepleisterd en beschilderd woonhuis op gepikte plint met eenvoudige rechthoekige beluikte vensters en rechthoekige deur met dito bovenlicht. Breder uitgebouwd stalgedeelte: rechthoekige muuropeningen met houten lateien.

T-vormig complex ten noordoosten, naar verluidt eertijds gedateerd 1612; voormalige stallen (?).

Combinatie van deels bepleisterde en deels beraapte gebouwen, oorspronkelijk van één bouwlaag onder gecombineerde zadeldaken (mechanische pannen). Westvleugel van zeven traveeën met hoger oplopend middenrisaliet van drie traveeën, eindigend op puntgevel met wapenschild in top. Traveeën op de begane grond geritmeerd door steekboogarcade op pilasters met verdiepte schacht: eenvoudige rechthoekig muuropeningen. Hogerop rondboogvormige vensters geflankeerd door rechthoekige in vlakke omlijsting met sluitsteen; doorgetrokken lekdrempels op consooltjes. Voorts gelijkaardige rechthoekige beluikte vensters met beschilderde lekdrempels en versierde borstweringen; bekronende druiplijst met sluitsteen. Linker zijgevel gemarkeerd door een arduinen serliana (luiken). Later aanbouwsel onder lessenaarsdak. Lange muurankers en twee rechthoekige betraliede keldergaten in aansluitende achtergevel.

Twee rechtse traveeën (voorgevel): circa 1920 opgehoogd tot twee bouwlagen met gelijkaardig uitzicht; gecementeerde zijpuntgevel van drie traveeën met begane grond zoals in middenrisaliet van voorgevel. Hogerop rondboogvensters in beschilderde omlijsting met imposten en sluitsteen; kordonvormende lekdrempels op consoles. Twee kleinere rechthoekige vensters in top.

Beraapte achtergevel met beschilderd kordon; rechthoekige vensters in beschilderde omlijsting onder druiplijst met afgevlakte diamantkopsluitsteen; versierde borstwering. Aangebouwde veranda.

Haakse witgeschilderde vleugel van één bouwlaag onder zadeldak met twee klimmende dakvensters; lange muurankers en gepikte plint; meestal rechthoekige aangepaste muuropeningen. Beraapte zuidoost-gevel geritmeerd door steunberen.

Ten oosten: bijgebouwen uit het eerste kwart van de 20ste eeuw, onder meer bakstenen stal onder zadeldak (mechanische pannen); muurbanden van gesinterde baksteen en sierankers; rechthoekige muuropeningen onder ijzeren I-balk met rozetbouten. Aanpalend wagenhuis onder lessenaarsdak (golfplaten). Voorts nog een witgeschilderde constructie op rechthoekig plattegrond onder plat dak, heden in gebruik als hondenhok; rondbogige of rechthoekige muuropeningen.

  • Openbare Werken Lier, Bouwingen, 1923, januari - april.
  • Lier 5 eeuwen in kaart en beeld , Tentoonstellingscatalogus, Lier, 1990, p. 28.

Bron: KENNES H. & WYLLEMAN L. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Lier, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Zowel de Anderstadthoeve als de zuivelfabriek van n.v. Sint-Clemens werden omgebouwd tot woningen en lofts.

  • VAN ROMPUY C. 2010: Fabriekshallen van Melkerij worden tot lofts verbouwd, online publicatie (geraadpleegd op 4 apil 2018).
  • Informatie verkregen van IOED IGEMO, maart 2018.
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Anderstadthoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10054 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Lier

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.