Geografisch thema

Sas

ID
624
URI
https://id.erfgoed.net/themas/624

Beschrijving

Sterk gebogen straat, gelegen in het gelijknamige kleine gehucht in het meest noordelijk deel van de gemeente en zogenaamd naar de aanwezigheid van het Sas, aangelegd in 1589-1592.

Vermoedelijk ten gevolge van zware overstromingen in de loop van de 12de en 13de eeuw, heeft de loop van de Schelde zich verlegd en ontstond de "Oude Schelde". Beide Scheldes werden door een smalle sluis verbonden: in tijden van droogte of zware regenval was dit echter niet voldoende. Bornem dat voorheen uitstekend gelegen was voor de scheepvaart op de Schelde, raakte bovendien volledig afgezonderd. In 1589-1592 werd door Pedro van Coloma, toenmalige Heer van Bornem (1586-1621), een sas gebouwd en tegelijkertijd de verbindingsgracht tussen Oude en Nieuwe Schelde verbreed. De moerassige omgeving veranderde in vruchtbare weiden en akkers en het dorpscentrum werd opnieuw toegankelijk voor de scheepvaart. De omgeving, op de kaart van Het Land van Bornem (Sanderus, 17de eeuw) "Den Nieuwe Polder" met onder meer bewaarde schorren en Sashuis, werd beschermd als dorpsgezicht.

Vóór het sashuis: pleintje met beeld "Hulde aan Tony Van Os", kunstschilder 1886-1945, door H. Lannoye (1971).

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting, Monumenten & Landschappen, Bestuur voor Monumenten en Landschappen, Provinciale Directie Antwerpen, beschermingsdossier.

Bron: DE SADELEER S., KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. 1995: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Puurs, Klein-Brabant, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Heilige Theresiakapel

  • Omvat
    Herberg Sashuis

  • Omvat
    Italiaanse populier als bakenboom

  • Omvat
    Sas van Bornem

  • Omvat
    Scheldeschorren met rijshoutaanplanting

  • Omvat
    Verbindingsarm tussen Schelde en Oude Schelde

  • Omvat
    Vijf opgaande linden bij Heilige Teresiakapel

  • Is deel van
    Bornem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sas [online], https://id.erfgoed.net/themas/624 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.