erfgoedobject

Gemeentelijke begraafplaats

bouwkundig element
ID
304704
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304704

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gemeentelijke begraafplaats uit het interbellum met een crypte uit 1921.

Tot de Eerste Wereldoorlog was het kerkhof gelegen rond de Onze-Lieve-Vrouwkerk. Op militaire Belgische kaarten van 1917 staat de kerk met het omgevende kerkhof nog aangeduid. Na de verwoesting van het dorp in de Eerste Wereldoorlog en de heropbouw van de kerk, werd een nieuwe begraafplaats buiten de dorpskern opgericht. In 1921 werd op de begraafplaats een gemeentelijke crypte ingericht voor de oud-strijders van Zonnebeke.

De deels ommuurde en omhaagde begraafplaats wordt getypeerd door een traditionele opdeling met omlopende en twee kruisende paden. De bakstenen muur aan de straat wordt geritmeerd door getrapte bakstenen lisenen met ertussen spaarvelden, bovenaan afgelijnd met een decoratieve baksteenfries. Tussen de hekpijlers een smeedijzeren hek. Langs de paden, muren en hagen liggen de meest opvallende graftekens, vermoedelijk eeuwigdurende concessies. De meesten zijn opgetrokken uit blauwe hardsteen en vertonen de traditionele typologieën als stèles, zerken en tombes, vaak in combinatie met elkaar en afgetopt met kruisen of asurnen. Soms herdenkingsplaten in witte marmer. De kruisen zijn strak uitgevoerd, neogotisch van vormgeving of uitgevoerd als calvarieberg met rotsimitatie of een boomimitatie. De traditionele funeraire symboliek als immortellenkransen, asurnen, ... en stijlen (neogotisch, neoclassicistisch, eclectisch, art deco en modernisme) worden er terug gevonden. In de binnengebieden recentere graftekens van na de Tweede Wereldoorlog.

Op de begraafplaats werd in 1921 de gemeentelijke bakstenen crypte opgericht met een oppervlakte van 26,5 m² naar ontwerp van gemeentearchitect G. Hutsé. Een buitentrap leidt naar de ondergrondse ruimte die volgens de bouwplannen troggewelven had en centraal een bovenlicht. In de loop van de tweede helft van de 20ste eeuw werd de crypte zwaar gerenoveerd. In de crypte werden de lijkkisten van dertien gesneuvelden en militaire doden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog en één verzetsstrijder die stierf in een Duits kamp zichtbaar opgesteld op metalen liggers. Geen enkele van de gesneuvelden en militaire doden werd oorspronkelijk in Zonnebeke begraven. Het graf van F. Godderis, die vocht voor de Belgische onafhankelijkheid (1830), werd na de Eerste Wereldoorlog intact teruggevonden en in de crypte bijgezet. Bovenop het plat dak van de crypte worden doden uit beide wereldoorlogen herdacht met heldenhuldezerkjes.

  • Koninklijk Legermuseum Brussel, Collectie militaire stafkaarten Wereldoorlog I, Schore (Plan Directeur Armée Belge), 19/12/1917.
  • Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier 4.001/33037/108.1, De crypte van Zonnebeke en aanpalende ereperken (MERTENS J., 2016).

Auteurs: Mertens, Joeri
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Crypte oud-strijders

  • Is deel van
    Roeselarestraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gemeentelijke begraafplaats [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304704 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.