Inventaris
Beschermd monument

Kasteeldomein van Laarne en dreven

Beschermd monument van tot heden

ID
9860
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/9860

Besluiten

Kasteel van Laarne: kasteelsite
definitieve beschermingsbesluiten: 24-04-1997  ID: 3177

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.
Provincie
Oost-Vlaanderen
Gemeente
Laarne
Deelgemeente
Laarne
Straat
Achterdreef, Dorpsstraat, Eekhoekstraat, Kasteeldreef, Mellestraat
Locatie
Achterdreef, Dorpsstraat, Eekhoekstraat 1-7, Kasteeldreef, Mellestraat (Laarne)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
94 936m²
Beschermingsdossiers
4.01/42010/113.1
4.01/42010/157.1
DO002016
OO000342

Beschrijving

De bescherming als monument omvat de volledige kasteelsite van het kasteel of slot van Laarne. Tot deze site behoren ook de Achterdreef, de Paardreef en de gekasseide Kasteeldreef tot aan de Sint-Machariuskerk. Het kasteel zelf werd reeds in 1943 beschermd als monument; een bescherming die in 1962 werd uitgebreid met drie paviljoenen en de omheiningsmuren van de erekoer.



Waarden

De volledige kasteelsite van het kasteel of slot van Laarne (het kasteel en zijn binnenhof met meidoorn en schandpaal; de binnen- en buitengrachten met hun oevers, bruggen en bruggenhoofden; de erekoer met ommuring, portieken, inkompoort, vier linden; de vier paviljoenen palend aan de erekoer met hun annexen; het areaal ten noorden van de erekoer; het areaal ten zuiden van de erekoer; de boomgaard ten zuiden van kasteel en erekoer; de tuin met kelder ten westen van het kasteel; de kasseibestrating en aanpalende beboomde percelen voor het kasteel (deel Eekhoekstraat en Mellestraat); de Kasteeldreef met bomenrijen; de kasseibestrating vanaf het kasteel tot achter de kerk (Kasteeldreef en Dorpstraat); de Achterdreef met bomen, aanpalende grachten en hun oevers tussen Mellestraat en Broekstraat 42; de Paardreef met bomen, aanpalende grachten en hun oevers) is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

Als gezamenlijke elementen en inherente bestanddelen van een historisch belangrijke entiteit, namelijk de omgrachte site van het Kasteel of Slot van Laarne, vroegere zetel van de heerlijkheid Laarne.

als authentiek en representatief voorbeeld van een waterburcht die architectuurhistorisch tot de voornaamste kastelen van het land wordt gerekend.

als wal grachten die in essentie onlosmakelijk behoren tot het concept van een waterburcht, hier van het type laatmiddeleeuws feodaal slot, waarvan de brede vierkante binnengracht of ringgracht van het kasteel voordien behoorde tot een ringwalsite uit de 13de eeuw, voorafgaand aan de bouw van de burcht en waarvan de rechthoekige buitenste omgrachting minstens teruggaat tot de tweede helft van de 17de eeuw, periode waarin de kasteelaanleg laatst werd gewijzigd met heroriëntatie van de kasteelingang achter een ruime rechthoekige erekoer met vier hoekpaviljoenen.

als getuige van het strafrecht uit het ancien régime, namelijk als typische schandpaal, voorzien van jaartal 1758 en wapenschild van N. Van Vilsteren, kasteelheer van Laarne.

als bak- en zandstenen boogbruggen over de binnen- en buitengracht in de as van de ingang van het kasteel, opgericht bij de wijziging van de kasteelaanleg in de tweede helft van de 17de eeuwen de oudere bruggenhoofden van de verdwenen ophaalbrug voor de oorspronkelijke toegangspoort van de burcht.

als binnen de omgrachting van het kasteel gelegen percelen waarvan de oorspronkelijke bestemming typerend was voor dergelijke kasteeldomein met onder meer: de boomgaard die als minstens sinds de eerste helft van de 17de eeuw bij het kasteel hoorde, de voorheen aangelegde kasteel tuin achter het kasteel, de erekoer voor het kasteel met vier gelijkaardige, vierkante paviljoenen van omstreeks 1660, het vroeger neerhof ten noorden van de erekoer met twee van de vier paviljoenen, waarvan inplanting en volume herinneren aan het vroegere wagenhuis met stallen en schuur van het voormalige neerhof van het kasteel.

als dreven die een onderdeel vormen van de planmatige aanleg van het kasteeldomein, namelijk: de Kasteeldreef, aangelegd in de jaren 1660 in de as van de ingang van het kasteel tot de dorpskom met parochiekerk en waarvan de bomenrijen en de kasseibestrating deze oude verbinding sterk visualiseren en er een karakteristiek, authentiek en historisch karakter aan verlenen; de oudere Kasteeldreef of Achterdreef en de haaks daarbij aansluitende Paardreef, gelegen in de landelijke omgeving achter het kasteel

als zeldzaam wordende voorbeelden van kasseiwegen, getuigend van een belangrijke fase in de evolutie van de wegenbouw.

Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Bomengroep met opgaande eiken bij Kasteel van Laarne

Eekhoekstraat, Kasteeldreef (Laarne)
Het beboomde perceel tegenover de voorkant van het kasteel, in de hoek Eekhoekstraat en Kasteeldreef, is en nog een restant dat aansloot bij de in de jaren tachtig gerooide eikendreef. De beeldbepalende bomengroep telt negen opgaande zomereiken waarvan de dikste stam een omtrek heeft van 294 cm (2016).

Gemengde dreven bij het Kasteel van Laarne

Mellestraat (Laarne)
De Achterdreef en de Paardedreef getuigen van de vroegere planmatige aanleg van de omgeving van het kasteel (vroeger kasteeldomein) en kunnen aldus tot belangrijke historische componenten van de kasteelsite worden gerekend.

Kasseiweg Kasteeldreef en Dorpsstraat

Dorpsstraat, Kasteeldreef (Laarne)
Rechte kasseiweg vanaf het kasteel van Laarne (Eekhoekstraat) tot achter de kerk van Laarne (Dorpsstraat). De brede gekasseide rijweg parallel aan de begraasde dreef visualiseert mee de belangrijke historische verbindingsas tussen het kasteel en de dorpskerk van Laarne.

Kasteeldomein van Laarne

Eekhoekstraat 1-7 (Laarne)
De kasteelsite omvat het eigenlijke kasteel en zijn binnenhof met meidoorn en schandpaal; de binnen- en buitengrachten, bruggen en bruggenhoofden; de erekoer met ommuring en zijn portieken en de inkompoort, vier linden; de vier paviljoenen met hun annexen; de boomgaard, de tuin met kelder, de Kasteeldreef, Achterdreef en Paardreef.

Opgaande eikendreef bij Kasteel van Laarne

Kasteeldreef (Laarne)
Bij de heroriëntatie van de kasteelinkom in de tweede helft van de 17de eeuw werd de brede rechtlijnige Kasteeldreef in de as van de monumentale poort naar het dorpscentrum van Laarne aangelegd. De Kasteeldreef bestaat uit vijf bomenrijen van recent aangeplante zomereiken met in het midden een voetpad en aan beide zijden in de dreef kasseiwegen.

Opgaande plataan als herdenkingsboom

Dorpsstraat (Laarne)
Op het dorpsplein van Laarne staat midden voor de kerk en naast het oud gemeentehuis een opvallende solitaire boom. Deze monumentale boom wordt lokaal als een vrijheidsboom of aanplanting die herinnert aan een vroeger bestaande vrijheidsboom aanzien.

Vier gekandelaarde lindes op het voorplein van het Kasteel van Laarne

Eekhoekstraat (Laarne)
Op het voorplein van het kasteel van Laarne staan vier lindebomen. De voortuin is netjes verdeeld in vier parterres, de bomen staan telkens in het midden ervan. De bomen hebben verschillende leeftijden, de twee gekandelaarde zomerlindes aan de staatzijde (oosten) zijn even oud. De twee bomen aan de kant van de kasteelgracht (westen) zijn Hollandse lindes. Eén ervan, de meest noordelijke, is een zéér oud gekandelaard exemplaar en de andere is een recente vervanging. Deze boomaanplantingen vormen een geheel en zijn beeldbepalend, het oude exemplaar is hier echter zéér bijzonder en bezit nog erfelijk materiaal uit vervlogen tijden.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Kasteeldomein van Laarne en omgeving

Laarne (Laarne)
Dit gebied omvat het kasteeldomein van Laarne met bijhorende dreven, omgevende graslanden en akkers. Het slot van Laarne is via een kasseiweg en dreef met de dorpskern verbonden. Aan de andere zijde bevindt zich de kleinschalige dorpskern van Laarne met parochiekerk en vrijheidsboom.

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.