Beschermd monument

Mijnkrater Maedelstede

Beschermd monument van tot heden

ID
97649
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/97649

Besluiten

Mijnkrater Eerste Wereldoorlog Maedelstede
definitieve beschermingsbesluiten: 07-02-2018  ID: 14596

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft de mijnkrater uit de Eerste Wereldoorlog genaamd Maedelstede.



Waarden

De mijnkrater van de Eerste Wereldoorlog genaamd Maedelstede, die het resultaat is van de ontploffing van een Britse dieptemijn op 7 juni 1917, relict van de mijnenslag, is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

archeologische waarde

Mijnkraters vormden na hun ontstaan ideale locaties voor constructies, zoals schuilplaatsen of nieuwe aanzetten tot ondergrondse galerijen. Op hun beurt werden kraters als versterking in de frontlinies ingebouwd. Zij vormen dus ook potentiële vindplaatsen van archeologische resten van de Eerste Wereldoorlog.

ruimtelijk-structurerende waarde

De mijnkrater van Maedelstede was ruimtelijk structurerend voor de naoorlogse heraanleg van het stratenpatroon. Hij was bepalend voor de heraanleg van de Oosthoekstraat na 1918, die ter hoogte van de krater in een brede bocht de vorm van de kraterlip volgt.

technische waarde

Ook al zijn ondermijningen traditionele vormen van oorlogsvoering, de ondergrondse oorlog in de Westhoek evolueerde en kende technische vernieuwingen. De grote mijnkrater van 1917 is het resultaat van de plaatsing van een dieptemijn, grote hoeveelheden springstof (42,6 ton) die diep (30 m) in de ondergrond werden ingegraven. Technisch werd dat pas mogelijk nadat met behulp van stalen zinkschachten de moeilijk bereikbare tertiaire kleilagen in de ondergrond konden worden aangeboord. De omvang van de krater is representatief voor de fase in de oorlog waarbij men op grote diepte, vanuit de diepliggende droge kleilagen, het front ondermijnde. De springlading van Maedelstede was de op één na grootste van de hele Wijtschateboog.

culturele waarde

Bij de explosie van de ingegraven mijn kwamen manschappen om die op dat moment de voorste loopgraven bezetten. Niet alleen Duitse, maar ook Commonwealth troepen kwamen om. Want de Maedelstede-mijn explodeerde 12 seconden later dan voorzien, terwijl intussen al het startsein voor 9e infanterieaanval was gegeven. De aanstormende manschappen werden gekwetst of gedood. Voor deze mensen is de mijnkrater hun laatste rustplaats gebleven. Bijzonder voor Maedelstede is de associatie met de dood van de Ierse nationalist, William Redmond, die deel uitmaakte van het Britse leger maar tegelijk een periode van streven naar zelfbestuur vertegenwoordigde. De Maedelstede mijnkrater heeft een bijzondere betekenis voor de herdenking van Eerste Wereldoorlog in Ierland. De herinnering aan de Eerste Wereldoorlog kent nog altijd een breed maatschappelijk en internationaal draagvlak. Het open zicht vanaf de Vierstraat op de hoger gelegen kraterlip draagt bij tot de publieke belevingswaarde van dit relict.

historische waarde

De mijnkrater getuigt van de ondergrondse mijnenoorlog zoals die in de periode 1914-1918 op het front in de Westhoek werd gevoerd. Kenmerkend voor de Eerste Wereldoorlog was zijn statische karakter: een vier jaar durend, bloedig conflict dat tot volledige stilstand was gekomen. Bovengronds lukte het niet om tot een doorbraak te komen en dus probeerde men het ondergronds. Historisch gezien paste de techniek van ondermijningen in de traditie van de belegering van vestingen, zoals die in lang vervlogen tijden vaak was toegepast. De Maedelstede mijnkrater is één van de restanten van de mijnenslag die op 7 juni 1917 met de gelijktijdige ontploffing van 19 dieptemijnen uitbarstte. De site maakt deel uit van het slagveld van de derde slag om Ieper (juni-november 2017) en markeert samen met de andere relicten de historische frontlijn van waaruit het geallieerde offensief vertrok. Bijzonder aan de mijnenslag is dat hij een in de tijd en ruimte beperkte doorbraak op het front in de Westhoek realiseerde, in tegenstelling tot eerdere initiatieven elders op het westelijke front. Het schema van de mijnenslag onderging in de jaren tussen het bedenken van het plan en de uitvoering verschillende veranderingen. Het toevoegen van nieuwe locaties aan het oorspronkelijke schema was er daar één van: Maedelstede was één van die laatste toevoegingen. Pas enkele dagen voor het offensief was de springlading klaar. Goed bewaarde landschappelijke relicten van de Eerste Wereldoorlog die nog zichtbaar zijn op het terrein, zijn zeldzaam. Na de oorlog lag de frontzone bezaaid met miljoenen granaattrechters en resten van militaire infrastructuur. Tijdens de reconversie van het oorlogslandschap naar een genormaliseerde, leefbare agrarische omgeving werden de meeste oorlogsrestanten weggewerkt: gronden werden geëffend, landbouwterreinen gediepgrond, loopgraven ontmanteld, percelen opnieuw gebruiksklaar gemaakt. De mijnkrater is één van de weinige relicten van het vroegere oorlogslandschap die nog in situ op het terrein herkenbaar is. De Maedelstede krater geeft de ligging van de Duitse linies aan.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Mijnkrater 7/6/1917 Maedelstede

Oosthoekstraat 1 (Heuvelland)
De mijnkrater bij de hoeve Maedelstede is een restant van de ontploffing van een dieptemijn uit de Eerste Wereldoorlog. Het was één van de elf locaties aan het front van de Eerste Wereldoorlog waar de mijnenslag werd uitgevochten. De explosie van 19 dieptemijnen op 7 juni 1917 luidde het begin van een geallieerd offensief in (derde slag om Ieper).


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.