Beschermd monument

Villa Albert

Beschermd monument van tot heden

ID
97621
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/97621

Besluiten

Sint-Arnolduspark en Tiegemberg met kapel met cultuurgoederen, villa en belvedère
definitieve beschermingsbesluiten: 31-01-2018  ID: 14577

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft de Villa Albert en het bijhorend bijgebouw (enkel de gebouwen).



Waarden

De pittoreske 'Villa Albert' met cementrustieke versieringen en afzonderlijk bijgebouw zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

ruimtelijk-structurerende waarde

Door de ligging aan de rand van het park, tegen een heuvelflank van de Tiegemberg aan, ontstaat er een uitgekiende visuele relatie tussen de 'Villa Albert' en de lager gelegen bronweide in het bedevaartpark. De beeldbepalende erker en de dakruiter van de woning, die door de Vlaamse auteur Hugo Verriest in 1903 omschreven werd als een "kijkhuizeke", vormen exclusieve uitkijkpunten op het bedevaartpark. Omgekeerd vormt de villa, bekeken vanuit de bronweide, een aanvullend pittoresk beeldelement op de zuidelijke flank van de Tiegemberg.

historische waarde

De 'Villa Albert' met afzonderlijk bijgebouw is circa 1891 door Vital Moreels, grondlegger en mecenas van het bedevaartpark, geconcipieerd als een huurvilla voor kunstenaars. De villa stond tijdens het interbellum ook bekend als 'Villa Moortgat', genoemd naar toondichter en componist Alfons Moortgat die er vanaf 1919 zijn intrek nam. De 'Villa Albert' sluit sterk bij aan het Sint-Arnolduspark dat vanaf 1882 in pittoreske stijl werd uitgebouwd. Enerzijds bestaat er een uitgekiende visuele relatie tussen de 'Villa Albert' en het bedevaartpark, anderzijds zijn er duidelijke stilistische gelijkenissen tussen de fantasierijke, pittoreske villa en de cementrustieke constructies in het park. Toondichter en componist Alfons Moortgat was van groot belang voor de artistieke uitstraling van het Sint-Arnolduspark tijdens het interbellum. Vanuit de 'Villa Albert' componeerde hij onder meer de openluchtspelen 'De Passie van Ons Heer' en 'Arnoldusspel', die respectievelijk in 1933 en 1935 opgevoerd werden in het park. Voor de opvoering van het passiespel in 1933 werd de 'Villa Albert', met zijn beeldbepalende ligging vanuit de bronweide in het bedevaartpark, tijdelijk omgebouwd tot het Paleis van Pilatus. De kunstenaarswoning vormde ook een literaire ontmoetingsplaats waar Alfons Moortgat vooraanstaande schrijvers zoals Stijn Streuvels, Hugo Verriest en Ernest Claes uitnodigde. Ook schilders zoals Valerius De Saedeleer, Modest Huys en Gustave Van de Woestyne bezochten de 'Villa Moortgat'.

architecturale waarde

De 'Villa Albert' vertoont een fascinerende wisselwerking tussen een traditionele baksteenbouw met trapgevels en de pittoreske toepassing van cementrustieke elementen. Het vormelijk eenvoudige breedhuis onder zadeldak ontleent een grote elegantie aan de symmetrische opbouw en aan de gedetailleerde en rijke vormentaal: de rots waaruit de naar het bedevaartpark gerichte lijstgevel met cementrustieke erker oprijst, het zadeldak met de centrale dakruiter, de getrapte dakvensters, de zijgevels enzovoort. Het afzonderlijk bijgebouw onder lessenaarsdak, eveneens met trapgevels, is architecturaal ondersteunend. De uitbreiding van de 'Villa Albert' tijdens het interbellum, met een een modernistisch getinte vleugel onder plat dak, werd op subtiele wijze geïntegreerd door een torenrisaliet. De erker en de dakruiter vormen belangrijke elementen binnen de uitgekiende visuele relatie tussen de 'Villa Albert' en het bedevaartpark.

artistieke waarde

De pittoreske 'Villa Albert' met een erker in cementrustiek rijst als het ware op vanuit een kunstmatige rotspartij. Door deze toepassing van 'trompe l'oeil'-kunst sluit de villa sterk aan bij de cementrustieke constructies van het Sint-Arnolduspark. De uitvoering van de erker in cementrustieke materialen, waarbij boomstammen en - takken worden geïmiteerd, vormt een uitzonderlijk voorbeeld van vroege betontechniek. Boomstammen in diverse formaten en posities vormden hiervoor de inspiratiebron, waarbij de architectuur expliciet de natuur imiteerde.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Villa Moortgat

Warandedreef 3 (Anzegem)
Woning gelegen ten noorden van het Sint-Arnolduspark. Vermoedelijk opgetrokken circa 1891, zie kadastrale gegevens, door Vital Moreels, onder wiens initiatief ook het park werd (her)aangelegd. De woning wordt in 1897 en in 1983 langs de achterzijde uitgebreid. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt de woning beschadigd; herstel circa 1919. Vanaf 1919 bewoond door toondichter en taalkundige Alfons Moortgat.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.