Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Tolhuis en Voorhaven

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
9562
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/9562

Besluiten

Havenerfgoed
definitieve beschermingsbesluiten: 20-11-1996  ID: 3127

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming omvat de sites van het Tolhuis en de Voorhaven, met inbegrip van delen van de rails. Binnen de afbakening als dorpsgezicht zijn verschillende onderdelen beschermd als monument, waaronder enkele loodsen, de droogdokken en sluizen. De gevels die zich op de grens van de afbakening bevinden en waarvan de rest van het gebouw buiten de afbakening ligt, maken in dit geval geen deel uit van de bescherming.



Waarden

De sites Tolhuis en Voorhaven met inbegrip van delen van de rails is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

industrieel-archeologische waarde

als voorbeeld van havenaanleg uit de periode 1880-1890 inzonderheid omvattende: waterwerken, gebouwen, kunstwerken, installaties, een specifieke straatverharding en specifieke functionele ruimtelijke organisatie uitgevoerd volgens de toen heersende opvattingen en noden.

Aanduiding van

Is de bescherming van

Tolhuis en Voorhaven

Bombaystraat, Kopenhagenstraat, Liverpoolstraat, Londenstraat, New-Yorkstraat, Oslostraat, Terneuzenlaan, Tolhuiskaai, Voorhavenkaai, Voorhavenlaan, Wiedauwkaai (Gent)
De sites van de Voorhaven en Tolhuis vormen een goed bewaard voorbeeld van havenaanleg uit de periode 1880-1890 met nog overblijvende essentiële onderdelen zoals een stuw, een schutsluis, sluiswachterswoningen, havenloodsen, havenkranen en droogdokken..

Is de omvattende bescherming van

Brandweerkazerne en zestien personeelswoningen

Londenstraat 96-126 (Gent)
Brandweerkazerne met zestien bijhorende woningen voor het brandweerpersoneel, gebouwd in 1901-1902 naar ontwerp van architect Ch. Van Rysselberghe. Aan de straat telkens vier huizen aan weerszijden van de centrale doorrit met burelen en garage voor de brandweerwagens, en acht in binnenblok opgetrokken huizen, vijf rechts en drie links van het binnenplein. Bak- en natuurstenen gebouw in neotraditionele stijl met het uitzicht van een fort.


Droogdokken

Wiedauwkaai (Gent)
Geheel van twee droogdokken, een klein en een groot, van 1880-85; volledig natuurstenen bekleding. Betonnen prefabomheining uit het interbellum.


Gesloten havenloodsen

Dublinstraat 29-33 (Gent)
De gesloten havenloodsen van twee verdiepingen tellen ieder twaalf traveeën in de lengte en tweemaal vijf traveeën in de breedte. Ze zijn afgedekt door twee schilddaken met zinkbekleding en dateren uit het vierde kwart van de 19de eeuw.


Havenkranen 15 en 22

Voorhavenlaan (Gent)
Twee elektrische halfportaalkranen (nummers 15 en 22), vervaardigd door Le Titan Anversois en door de stad aangekocht in 1905 ter vervanging van de eind-19de-eeuwse stoomkranen die de Voorhaven bedienden. De kranen zijn de enige twee resterende kranen van een lot van 25 elektrische kranen die vanaf 1910 in werking waren.


Kaaimuur

Terneuzenlaan (Gent)
Kade aangelegd in 1880-1886 aan de oostelijke kant van de in 1880-1881 gegraven en circa 1100 meter lange Voorhaven. Havenuitrusting tussen de kaaimuur en de steenweg gepland door stadsingenieur E. Braun.


Omheining met gietijzeren zuiltjes

Voorhavenlaan (Gent)
Aan de straatkant werd het havenloodsterrein over de gehele lengte in 1886 afgesloten door de nog oorspronkelijke omheining, bestaande uit een een ijzeren hek met gietijzeren hekpijlers op een gemetst bakstenen muurtje met arduinen dekstenen.


Open loods

Voorhavenlaan 84 (Gent)
De open loods was aanvankelijk eveneens een volledige metalen constructie, één travee breed en drieëntwintig traveeën lang. Aan beide langszijden met een afdak onder een half zwevend en halfcirkelvormig gebogen spant.


Sluiswachterswoningen

Tolhuiskaai 2-3, 4-6 (Gent)
Sashuizen gelegen op een eilandje in het Tolhuisdok. Het eilandje is bereikbaar vanuit de Wiedauwkaai via een brugje en vanuit de Sassekaai met twee brugjes met ijzeren reling met leeuwenkopjes. Donkere neogotische gebouwen van baksteen, daterend van de jaren 1880, bij de aanleg van de Voorhaven.


Spoorwegbrug

Wiedauwkaai (Gent)
Draaibrug van 1926 met draaiend gedeelte tussen vaste overbrugging op de Linkeroever en een gewoon bruggenhoofd op de rechteroever.


Stuw tussen Wiedauwkaai en Tolhuiseiland

Wiedauwkaai (Gent)
Brugstuw met drie doorlaatopeningen segmentbogig afgedekt; hoofdzakelijk bekleed met gebosseleerde natuursteen; puntvormige stuw-(brug-)pijlers. Brugreling en delen van de reling langs de Wiedauwkaai op gietijzeren paaltjes met leeuwenkopjes.


Tolhuissluis

Tolhuiskaai (Gent)
Schutsluis van 1889, kolkwanden en sluishoofden volledig in natuursteen. Omheining sluis bestaande uit lage arduinen palen met elkaar verbonden door gesmede ketting bestaande uit zware rechthoekige schakels.


Wachterslokalen

Dublinstraat 26-28 (Gent)
Lage bakstenen, rechthoekige in elkaars verlengde liggende gebouwtjes met zadeldak en segmentbogig afgedekte ramen met kleinhouten.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.