Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Kasteel en kerk van Bellem met omgeving

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
8947
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8947

Besluiten

Kasteel met park en omgeving, kapel en woning
definitieve beschermingsbesluiten: 24-09-1996  ID: 3109

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het kasteel en de kerk van Bellem zijn met hun omgeving en de bomenrij aan de Mariahovelaan beschermd als dorpsgezicht.



Waarden

Het kasteel en de kerk van Bellem met hun omgeving gelegen in de Mariahovelaan, Bellemdorpweg en Lotenhullestraat, en de bomenrijen aan de Mariahovelaan zijn beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde, wetenschappelijke waarde

als voorbeeld van een kleine dorpskern met overwegend landelijk karakter waarin de belangrijkste en historisch en artistiek waardevolle gebouwen gegroepeerd zijn, namelijk de neogotische parochiekerk met omringend kerkhof met ijzeren afsluiting en sierlijk hek, een met linden beplant dorpspleintje, een opmerkelijke neogotische grafkapel, het omgrachte kasteeldomein met neoclassicistisch kasteel en een park in Engelse landschapsstijl, twee naburige kasteelhoeven, het voormalige wethuis van Bellem uit de l8de eeuw en tenslotte de markante afzoming van de volledige Mariahovelaan met drie rijen bomen, voornamelijk beuken.

Aanduiding van

Is de bescherming van

Dorpskern Bellem

Bellemdorpweg, Lotenhullestraat 1, Mariahovelaan 2-6 (Aalter)
Het kleine dorpscentrum van Bellem, rondom een driehoekig, met linden beboomd pleintje, wordt gedomineerd door de heropgebouwde, gotische parochiekerk met omringend kerkhof en aansluitend het kasteel van Bellem, gelegen aan de Mariahovelaan.

Is de omvattende bescherming van

Beboomd dorpspleintje met gekandelaarde linden

Bellemdorpweg, Mariahovelaan (Aalter)
Het dorpspleintje bij de waterpomp is beplant met acht gekandelaarde lindebomen, een negende staat bij het kerkhof. Het is een aanplanting van zomerlinden met een paar Hollandse linden die er vermoedelijk als inboet zijn ingebracht. De bomen zijn zéér beeldbepalend in de dorpskom.


Dorpspomp

Bellemdorpweg (Aalter)
De ijzeren dorpspomp, bevond zich vroeger op het dorpspleintje en staat nu in het kasteelpark.


Hoeve met losse bestanddelen

Lotenhullestraat 1 (Aalter)
Begin 19de-eeuwse hoeve met losse bestanddelen op beboomd erf afgesloten met haag en ijzeren hek tussen bakstenen pijlers met vaasbekroning en gietijzeren wapenschildjes van het kasteel op de basis. Woonhuis van vijf traveeën en anderhalve bouwlaag onder schilddak. Ten westen, wagenhuis van drie traveeën onder zadeldak met poorten in rondboogarcade.


Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën

Lotenhullestraat (Aalter)
Binnen het gedeeltelijk omwalde terrein met de kerk staat aan de straatkant de neogotische kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën met grafkelder, opgericht circa 1854 door graaf Leopold 1e Sergeant d’Hendecourt naar ontwerp van architect de Limbourg.


Kasteeldomein van Bellem

Mariahovelaan 2-4, 4A (Aalter)
Het omgrachte kasteel Mariahove werd begin 19de eeuw heropgebouwd door de industrieel J.-L. van Caneghem. Het werd in de periode 1855-1860 in neoclassicistische stijl aangepast naar ontwerp van Bruno Renard. Het omringende park in landschappelijke stijl werd aangelegd in de tweede helft van de 19de eeuw. Ten zuiden van het park een jachtbos met dreven in sterrenpatroon. De ronde duiventoren is afgedekt met een achtkantige leien spits met windwijzer met duif en klimt vermoedelijk op tot de 16de eeuw.


Kasteeldreef met drie bomenrijen

Mariahovelaan (Aalter)
Dreef die langs het kasteeldomein de Warandestraat volgt en het kasteel in westelijke richting met de dorpskom van Bellem verbindt en oostwaarts in de richting van Hansbeke en Zomergem verloopt. Het is een asymmetrische dreef met aan de noordzijde één bomenrij en aan de zuidzijde twee bomenrijen met een tussenliggend fietspad. Het bomenbestand is gemengd en bestaat uit bruine beuk, gewone beuk en bijmengingen van zomereik en canadapopulier. De noordelijke bomenrij heeft het sterk te verduren gehad en vertoont hiaten.


Kasteelhoeve bij Kasteel van Bellem

Mariahovelaan 6 (Aalter)
Kasteelhoeve, opgetrokken in tweede kwart 19de eeuw, na de heropbouw van het kasteel in 1815. Hoeve met losse bestanddelen gegroepeerd in U-vorm rondom een met gras begroeid erf, toegankelijk via een brugje over gracht en ijzeren hek tussen vierkante bakstenen pijlers met wapenschild van de baronie. Boerenwoning van zeven traveeën en één bouwlaag onder zadeldak. Aan weerszij van het erf, haaks op de straat, staan de bakstenen dienstgebouwen onder zadeldaken, geritmeerd door gedrukte rondboogarcade.


Oud wethuis

Bellemdorpweg 2 (Aalter)
Huis van vijf traveeën met respectievelijk één en twee bouwlagen onder zadeldaken; gedateerd 1760 op de sluitsteen van de arduinen deuromlijsting. In 1779 nog voorzien van een toren. Vermoedelijk twee rechter traveeën later toegevoegd. Links aanbouwsel onder lessenaarsdak.


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Geboorte met kerkhof

Bellemdorpweg (Aalter)
Over de bouwgeschiedenis is weinig bekend. In de tweede helft van de 17de eeuw, na de vernieling tijdens de godsdiensttroebelen, heropgebouwd. Bij de restauratiewerken in 1879 kreeg de kerk een neogotisch uitzicht. Volledig uitgebrand in 1944. Gevolgd door wederopbouw in 1950, grotendeels naar het vroegere model, onder leiding van architect A. Bressers. Omringd door een ommuurd kerkhof afgesloten door fraai ijzeren hek. Rondom de kerk staan vijftien geschilderde bakstenen ommegangkapelletjes met de statiën van de Heilige Rozenkrans op doek, ingewijd in 1891, vernieuwd in 1955. Op het kerkhof staan graftekens van midden 19de eeuw tot het einde van de 20ste eeuw.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.