Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Dorpskern Munte

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
8813
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8813

Besluiten

Geografisch pakket Munte
definitieve beschermingsbesluiten: 29-02-2000  ID: 3546

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De dorpskern van Munte is beschermd als dorpsgezicht.



Waarden

Dorpskern van Munte met omgeving van monumenten (Sint-Bonifatiuskerk, dorpsschool en twee hoeven) is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

Munteplein verkreeg met de excentrische bouw van de nieuwe parochiekerk omstreeks 1865 aan een kruispunt van oude wegen boven op de kouterrug van Munte, van toen af de functie van dorpskern van Munte. Het is een zeldzaam exemplaar van een vrij gaaf bewaard landelijk gebleven klein dorpscentrum met een opmerkelijke landschappelijke ligging waarbij de Sint-Bonifatiuskerk door zijn verheven inplanting het dorpsbeeld domineert. De dorpskern vormt historisch en visueel de onmiddellijke omgeving van dorpskerk, het voormalig kloosterhuis met dorpsschool Munteplein 5, de vroegere hoeve met olieslagmolen Ruspoel 5-7, de huisjes met bakoven Zink 1-3, de kasseiwegen Munteplein en Ruspoel, die de intrinsieke waarde van voornoemde monumenten in samenhang met hun landelijk kader tot hun recht laten komen. Overigens is de dorpskern gekarakteriseerd door veel open ruimte en een bebouwing met overwegend agrarisch karakter of dorpshuizen, van de 18de tot het begin van de 20ste eeuw, die door hun bouwtypologie het uitzonderlijk landelijk voorkomen van het dorp mede bepalen.
Volgende gebouwen bezitten er een beeldbepalend karakter:

wetenschappelijke waarde

Historisch-geografisch gezien omvat het dorpsgezicht een aantal karakteristieke landschapskenmerken die bepalend zijn voor de structuur, ontwikkeling, huidig uitzicht en bebouwingsbeeld ervan: het uitgesproken landelijk karakter staat in nauw verband met de locatie op een kouterrug, de vanouds agrarische functie van het grondgebied, de oude oorsprong van het wegenpatroon herkenbaar aan de holleweg structuur .
Dendrologisch interessante, beeldbepalende en waardevolle bomen staan in de dorpskern, hetgeen blijkt uit hun stamomvang, silhouet en ligging :

Aanduiding van

Is de bescherming van

Dorpskern Munte

Asselkouter, Houtenmolenwegel, Munteplein, Ruspoel, Torrekensstraat, Zink (Merelbeke)
Het bescheiden dorpscentrum van Munte, met het Munteplein en de Sint-Bonifatiuskerk als kern­, valt op door het vrijwel onverstoord gebleven landelijk uitzicht en zijn bijzonder aan­trek­ke­lijk karakter.

Is de omvattende bescherming van

Bruine beuk in de pastorietuin van Munte

Munteplein 6 (Merelbeke)
In de achtertuin van de voormalige pastorie van Munte staat een mooi ontwikkelde en beeldbepalende bruine beuk.


Bunker A23

Ruspoel (Merelbeke)
Belgische bunker, tijdens het interbellum opgetrokken als onderdeel van het Bruggenhoofd Gent. De bunker maakte meer bepaald deel uit van de eerste verdedigingslijn en bevat twee ruimtes met een schietopening voor mitrailleur.


Bunker Av4

Reep (Merelbeke)
Belgische bunker, tussen het interbellum opgetrokken als onderdeel van het Bruggenhoofd Gent. Deze vooruitgeschoven bunker maakte meer bepaald deel uit van de voorste verdedigingslijn en bevat en bevat twee ruimtes, elk voorzien van een schietopening voor mitrailleur en een observatiekoepel.


Bunker D13

Asselkouter (Merelbeke)
Belgische bunker, tijdens het interbellum opgetrokken als onderdeel van het Bruggenhoofd Gent. De bunker maakte meer bepaald deel uit van de tweede verdedigingslijn. De bunker bevat één bunkerruimte met een schietopening voor mitrailleur.


Gekandelaarde linde als welkomstboom

Ruspoel 14 (Merelbeke)
Twee welkomstbomen flankeren de erftoegang naar de hoeve. Links een opgaande zomereik en aan de rechterkant van de inkom een gekandelaarde zomerlinde. Het aanplanten van welkomstbomen is een zéér oud gebruik waarbij men geloofde dat door de zuiverende werking van de bomen de bewoners op het erf beschermd werden van kwade invloeden.


Hoeve Clays van Muntestede

Ruspoel 14 (Merelbeke)
D­e grote vroe­gere ­hoeve met bouwkenmerken uit de 17de-18de eeuw, geïsoleerd aan de zuidelijke rand van de dorps­kern heeft door haar opmerkelijke inplan­ting een beeldbepalend karakter. De gekas­seide oprit naar de toegangs­poort vanaf de gekas­seide holle weg Assel­kouter is geaccen­tueerd door twee opvallende, flanke­rende oude bomen.


Hoeve met losse bestanddelen

Zink 1 (Merelbeke)
Kleine aanvankelijke hoeve van het type met losse bestanddelen, ingeplant op afhellend terrein en omgeven door onbebouwde terreinen met zuiver agrarisch karakter. Het achterin gelegen lage boerenhuisje kan mogelijk nog opklimmen tot de 18de eeuw; het bewaart rechts een aandak en ook houten verankeringen in de voorgevel. Het voorin gelegen gebouw is vermoedelijk een 19de-eeuwse verbouwing van een aanvankelijk bijgebouw. Deels verscholen achter de haag aan de straat staat een bakhuis van het tweeledige type, later licht uitgebreid met een stal.


Hof van Quaetham met oliemolen

Ruspoel 5-7 (Merelbeke)
Het beeldbepalende hoevecomplex dateert van rond 1800 en omvat een oliemolen die werd aangedreven door paarden. Het grootste gebouw van de vroegere hoeve omvat het aanvankelijk boerenhuis met bovenverdieping met aansluitend onder doorlopend dak de olieperserij die naar verluidt sinds omstreeks 1910 deels tot woning met winkel werd aangepast. Het gebouw klimt ten vroegste op tot de late 18de eeuw of dateert uit het begin van de 19de eeuw. De lage en smalle bakstenen stalvleugel is met een pannen zadeldak afgedekt.


Houtkant en opgaande Hollandse linde op talud

Ruspoel (Merelbeke)
Ruspoel is ter hoogte van de hoeve "Clays van Muntestede" een holle weg. De westkant van de holle weg is voorzien van een houtkant. Het talud is in hoofdzaak beplant met gewone acacia en werd als hakhout beheerd. Acacia werd veelvuldig aangeplant voor het aanmaken van weidepalen. Op het talud staat ook een mooi uitgegroeide opgaande lindeboom.


Kasseiweg

Munteplein, Ruspoel, Torrekensstraat, Zink (Merelbeke)
Het gekasseide wegdek van Munteplein en begin van Ruspoel is een onderdeel van een historisch wegenpatroon in Munte en affirmeert sterk het historisch karakter van het huidig dorpscentrum van Munte, geconcentreerd aan het Munteplein.


Kasseiweg Houtenmolenwegel

Houtenmolenwegel (Merelbeke)
De gekasseide weg is een deel van een langere rechtlijnige straat die noordoostwaarts richting Moortsele leidt en is gelegen op de Asselkouter. Het gekasseide deel behoort tot het deel van deze kouterweg tussen Ruspoel en Hundelgemsesteenweg.


Knothaagbeuk op talud

Ruspoel 7 (Merelbeke)
Boven op een talud, in de hoek bij het kruispunt van de Asselkouter met Ruspoel, staat een oude knothaagbeuk. Hij staat typologisch correct ingeplant boven op het talud en is vermoedelijk een restant uit een verdwenen kaphaag. Daar hij in de hoek staat kan het ook een hoekboom zijn.


Okkernoot bij Hof van Quaetham

Ruspoel 7 (Merelbeke)
Een zéér mooi ontwikkelde okkernoot staat op het erf, aan de zuidkant van de hoeve. Okkernoot met een stamomtrek van 286 cm komt men zelden tegen, bovendien is hij door zijn hoogte en kruindoormeter zéér beeldbepalend in de dorpskom van Munte.


Opgaande zomereik als welkomstboom

Ruspoel 14 (Merelbeke)
Twee welkomstbomen flankeren de erftoegang naar de Hoeve Clays van Muntestede. Links een opgaande zomereik en aan de rechterkant van de inkom een gekandelaarde zomerlinde. Het aanplanten van welkomstbomen is een zéér oud gebruik waarbij men geloofde dat door de zuiverende werking van de bomen de bewoners op het erf beschermd werden van kwade invloeden.


Parochiekerk Sint-Bonifatius

Munteplein 3 (Merelbeke)
Georiënteerde, typisch 19de-eeuwse plattelandskerk met eenvoudige en traditionele platte­grond, in zijn geheel nieuw gebouwd in neoromaanse stijl, voltooid in 1867 naar ontwerp van architect E. de Perre-Montigny, ter vervanging van de te klein gewor­den oude dorpskerk aan de Torrekensstraat waarvan het oude kerkhof als begraafplaats behouden bleef. Driebeukige kerk van zes traveeën onder leien zadeldak. Hoog koor met halfronde sluiting en vrij slanke ingebouwde vierkante westtoren.


Pastorie Sint-Bonifatiusparochie met tuin

Munteplein 6 (Merelbeke)
Alleenstaande woning van het voor een pastorie gebruikelijke type dubbelhuis van vijf traveeën, aanvankelijk van één bouwlaag uit 1783; in 1858 verhoogd met een bovenverdieping, onder schilddak. De achterliggende pastorietuin bezit nog gedeeltelijk een bakstenen tuinmuur aan Rus­poel geleed door lisenen en van hardstenen dekplaten voorzien.


Vrije lagere school en bijhorend klooster

Munteplein 5 (Merelbeke)
Achter het kloosterhuis, dat paalt aan de straat, zijn enkele bijgebouwen, de speelplaats en het schoolgebouw gelegen. Het ontwerp van de schoolgebouwen en klooster werd gemaakt door architect Vande Velde uit Oudenaarde. De school opende op 1 september 1905. Het kloosterhuis is in baksteenbouw uitgevoerd waarbij de voorgevel een neogotische inslag vertoont en door het kleurrijk bouwmateriaal duidelijk aansluit bij de eclectische architectuur uit het begin van de 20ste eeuw.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.