Beschermd monument

Oorlogsmonument The American Battle Monument

Beschermd monument van 18-02-2013 tot heden

ID: 8684
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8684

Besluiten

The American Battle Monument herdenkingsmonument Eerste Wereldoorlog
definitieve beschermingsbesluiten: 18-02-2013 ID: 5110

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
Oost-Vlaanderen: Gemeente
Oudenaarde: Deelgemeente
Oudenaarde: Straat
Tacambaroplein: Locatie
Tacambaroplein (Oudenaarde): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
85m²: Beschermingsdossiers
4.001/45035/101.1 4.01/45035/459.1

Typologie: oorlogsgedenktekens
Datering: interbellum
Stijl: art deco

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Thema: Erfgoed Eerste Wereldoorlog

Beschrijving

Het oorlogsmonument 'The American Battle Monument' is beschermd als monument.

Waarden

Herdenkingsmonument WO I 'The American Battle Monument' is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde

Het meerdelige herdenkingsmonument is opgebouwd uit blokken van goudgele Cruchaudsteen en staat midden op een uitbreiding van een breed, veelhoekig platform, dat is opgebouwd uit een vloer van witte steen aan de voorzijde uitgewerkt met drie treden en achteraan afgebaard met goudgele Cruchaudsteen. Sober maar sterk artistiek opgebouwd monument door zijn moderne geometrische vormgeving van de interbellumarchitectuur met sierelementen in de art-decostijl. Het wapenschild ('Stars and Stripes') geflankeerd door twee gesculpteerde en gestileerde Amerikaanse arenden in steen (kop met rechtgestrekte vleugels) symboliseren de hulde aan de 40 000 Amerikaanse soldaten die in de regio streden. De huldeteksten, oorspronkelijk uitgevoerd in bladgoud, zijn gesteld in de drie talen Engels, Nederlands en Frans. Het Amerikaans gedenkteken is een representatief ontwerp van 1929 voor het kenmerkende oeuvre van Harry Sternfeld (1888-1979), gerenommeerde architect en stadsplanner verbonden aan de Universiteit van Philadelphia, Pennsylvania. Belangrijke nationale voorbeelden van zijn moderne ontwerpen zijn het U.S. Post Office en het Court House (1937) in het stadscentrum van Philadelphia; evenals het WCAU building (1935) en het 'Germantown Jewisch Center' (1954) aldaar. Sternfeld is tevens de ontwerper van de tombe van de Onbekende Soldaat te Arlington V A. ( 1926.)

historische waarde

Ter herdenking van de Amerikaanse militaire gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog zijn in België slechts twee oorlogsgedenktekens opgericht, namelijk in Oudenaarde en in Kemmel. In 1937 huldigde 'the American Battle Monuments Commission' (ABMC) officieel een klein monument in op het Tacambaroplein te Oudenaarde voor de Amerikaanse soldaten, die deelnamen in operaties in dit gebied tijdens Wereldoorlog I. De begraafplaats 'Flanders Fields American Cemetery and Memorial' te Waregem werd tegelijkertijd met de Amerikaanse herdenkingsmonumenten in Kemmel en Oudenaarde officieel ingehuldigd op 8 augustus 1937.

historische waarde

in casu militair-historische waarde: : Het herdenkingsmonument op de locatie herinnert aan de 'Slag aan de Schelde' tijdens het eindoffensief in België in 1918, meer specifiek aan de bijdrage van de Amerikaanse divisies in de bevrijding van Oudenaarde en van de Schelde. De Amerikaanse infanteriedivisies, 'the U.S. 91st and U.S. 37th Divisions A.E.F.', samen met 'the 53rd U.S. Field Artillery Brigade', kregen half oktober 1918 het bevel het VIde Franse leger in België te vervoegen. Samen met andere legereenheden komen zij te staan onder de Groep 'Armies of Flanders' onder de algemene leiding van koning Albert I van België, die sinds 11 september 1918 het opperbevel van de drie legers had aanvaard, ondersteund door de algemene raadgever de Franse generaal Degoutte. De beide Amerikaanse divisies werden ingezet tijdens het eindoffensief voor de algemene aanval naar de Schelde van 31 oktober tot 1 november 1918. De uitvalsbasis vormde de weg Anzegem - Waregem en de spoorweg Kortrijk- Deinze. De '91st Division A.E.F.' rukte vanuit Waregem doorheen de Spitaaisbossen op naar Wortegem en zo naar Moregem. Deze bereikte op 1 november 1918 Oudenaarde. Tijdens de zware artilleriegevechten in de Spitaaisbossen tussen Wortegem, Waregem en Anzegem verloor de 91ste divisie 49 officieren en 920 manschappen. De gesneuvelden zullen worden begraven op het Amerikaans kerkhof 'Flanders Field American Cemetery and Memorial in Waregem', aan de Wortegemseweg gelegen dicht bij de Spitaalsbossen. De 'U .S. 91 st. Division' nam op 2 november 1918 een deel van Oudenaarde in en de volgende dag het overblijvende deel. De 'U.S. 37th Division' rukte op langsheen de weg van Olsene over Kruishoutem naar Heurne en Eine. Eerder op 2 november 1918 had de 37ste divisie, onder hevig vuurgevecht, een doorbraak geforceerd door de Schelde over te steken ten zuidoosten van Heurne. Op 4 november kon een Duitse tegenaanval op het bruggenhoofd worden teruggeslagen. Als aandenken werd door de Amerikaanse staat Ohio de Ohiobrug opgericht te Eine bij Oudenaarde.

sociaal-culturele waarde

Het gedenkteken heeft een bijzondere betekenis als symbool van hulde aan de 40 000 man sterke Amerikaanse troepen, die deelnamen aan de operaties in het gebied tijdens WO I. Het onderstreept tevens het internationale karakter van de Eerste Wereldoorlog. Het herdenkingsmonument te Oudenaarde is onlosmakelijk te verbinden met het enige Amerikaanse kerkhof in België voor de gesneuvelden van WO I, het 'Flanders Field American Cemetery', dat zich bevindt te Waregem aan de Wortegemseweg dicht bij de Spitaalsbossen. Hier liggen 368 Amerikaanse soldaten begraven, waarvan 21 onbekenden en herdenkt men tevens 43 vermisten. Het merendeel der graven hoort toe aan soldaten van de 37ste en 91ste divisies, die een algemeen offensief uitvoerden in de richting van de Schelde en Oudenaarde. Heel wat verliezen werden geleden bij de verovering van de Spitaalsbossen. Het merendeel van de gesneuvelde Amerikaanse soldaten werd gerepatrieerd op het verzoek van de familie. De begraafplaats is beschermd als monument bij MB van 01-04-2009. Nog altijd vindt jaarlijks, op de laatste zondag rond 'Memorial Day' (30 mei), aan de voet van het oorlogsmonument een huldebetoon met plechtige kransneerlegging plaats door oud-strijdersbonden en vaderlandslievende verenigingen, en in aanwezigheid van afgevaardigden van de Belgische en Amerikaanse autoriteiten.

Aanduiding van

Is de bescherming van