Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Dorpskom Oudegem

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
8169
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/8169

Besluiten

Dorpskom van Oudegem
nietigverklaringen: 24-06-1998  ID: 11159

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming omvat de dorpskom van Oudegem. Centraal is de parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart gelegen; de aanpalende straten, Hofstraat, Oudegemse baan, Ouburg, Mevrouw Courtmansstraat en Lambroeckstraat bepalen verder de afbakening. De gevels op de grens van de afbakening (Mevrouw Courtmansstraat 14-24, Varenbergstraat 1-5 en hoekpand Oudegemse baan met Varenbergstraat) maken deel uit van de bescherming. Voor twee percelen werd de bescherming vernietigd bij arrest 74.522 van 24 juni 1998 van de Raad van State.

De Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) bracht een advies uit waarbij de historische waarde van de dorpskom van Oudegem als volgt werd gemotiveerd: de historische waarde van de in hoofdzaak 19de-eeuwse bebouwing met zowel herenhuizen als kleinschalige arbeiderswoningen, alsook omwille van de historische waarde van de nauwe en bochtig verlopende straatjes die uitmonden op de Ouburg en Bleien en in harmonie zijn met de kleinschalige bebouwing; tevens omwille van de historische waarde van de monumentale gebouwen die het dorpsbeeld domineren en perspectiefsluitingen in de straatwanden vormen.

  • Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, beschermingsdossier DO000798, Dorpskom met verscheidene monumenten, advies KCML (1987).


Waarden

De dorpskom van Dendermonde (Oudegem) is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

-


Aanduiding van

Is de bescherming van

Dorpskom Oudegem

Hofstraat, Lambroeckstraat, Mevrouw Courtmansstraat, Nederstraat, Ouburg, Oudegemse baan, Varenbergstraat, Zijpestraat (Dendermonde)
Het centrum van de gemeente Oudegem wordt bepaald door voornamelijk 19de-eeuwse bebouwing met zowel herenhuizen als kleinschalige arbeiderswoningen. Voornaamste straten zijn de Hofstraat, Oudegemse baan, Ouburg en de Lambroeckstraat.

Is de omvattende bescherming van

Arbeiderswoning

Nederstraat 6 (Dendermonde)
Bewaarde rechter woning van oorspronkelijk samenstel van drie huisjes van telkens twee traveeën en één bouwlaag onder doorlopend zadeldak, in kern opklimmend tot het midden van de 19de eeuw.


Arbeiderswoning

Nederstraat 7 (Dendermonde)
Eind 19de- of begin 20ste-eeuws voorkomen, volgens kadastergegevens in kern opklimmend tot 1869 en in de loop van de tweede helft van de 19de eeuw herhaaldelijk vergroot en verbouwd.


Arbeiderswoning

Nederstraat 13 (Dendermonde)
Reeds afgebeeld op een kadasterplan uit 1834. Haaks op de weg gesitueerd enkelhuis van drie traveeën en één bouwlaag onder zadeldak in Vlaamse pannen.


Beluik van arbeiderswoningen

Nederstraat 18-26 (Dendermonde)
Eenzijdig bebouwd steegbeluik van arbeidershuizen. Samenstel van vijf enkelhuizen van elk twee traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak.


Brouwerswoning d'Hollander

Ouburg 16 (Dendermonde)
De brouwerij D’Hollander werd gesticht door bierbrouwer Joannes Josephus Maria D’Hollander uit Moerzeke in 1838. Bij de nieuwe brouwerij richtte hij tevens een herenwoning op, die circa 1858 tot het huidig volume werd vergroot. Herenhuis gelegen achter voortuintje, afgesloten door vernieuwd ijzeren hekwerk in ingangshek aan bakstenen pijlers. Huis van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak.


Brouwerswoning Dubois

Ouburg 2 (Dendermonde)
De brouwerswoning is een opvallend en beeldbepalend herenhuis van circa 1880-1892 achter een door sierlijk gesmeed hekwerk afgesloten voortuintje. De bijhorende mooi aangelegde tuin is volledig ommuurd en deels met gesmeed hekwerk afgesloten en voorzien van de nodige aanhorigheden. Het voormalige koetshuis is gelegen links van het woonhuis; een vrijstaand dienstgebouwtje achter de woning was eertijds bestemd als stal. De aanhorigheden zijn opgetrokken in dezelfde materialen als het woonhuis en maken inherent deel uit van het wooncomplex.


Burgerhuis

Mevrouw Courtmansstraat 17 (Dendermonde)
Achterin gelegen huis, reeds afgebeeld op het Primitief Plan van 1817; in 1912 gedeeltelijk herbouwd. In binnenblok gelegen voormalig dubbelhuis in neoclassicistisch getinte stijl van vier traveeën en twee bouwlagen onder schilddak bedekt met kunstleien. Bepleisterde en witgeschilderde gevel boven een grijsgeschilderde plint.


Burgerhuis

Ouburg 5 (Dendermonde)
Woning met dubbelhuisopstand van vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak in mechanische pannen. Lijstgevel met granitobekleding, verlevendigd door donkergekleurde banden, onder meer omlopend rond de bovenzijde van de rechte muuropeningen.


Burgerhuis

Hofstraat 21 (Dendermonde)
Breedhuis uit 1881 van vijf traveeën en anderhalve bouwlaag onder vernieuwd zadeldak. Bewaarde natuurstenen deuromlijsting op hoge neuten en met verkropte kroonlijst.


Burgerhuis

Hofstraat 24 (Dendermonde)
Dubbelhuis met centraal deurrisaliet, bestaande uit drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak in kunstleien, volgens kadastergegevens circa 1893 gebouwd.


Burgerhuis

Oudegemse baan 3 (Dendermonde)
Breedhuis uit 1936 van drie traveeën en twee bouwlagen onder geknikt zadeldak met twee dakkapellen. Oranjerode bakstenen lijstgevel met benadrukte centrale travee gevat tussen lisenen, gekenmerkt door een driezijdige erker in de tweede bouwlaag onder bekronend balkon.


Burgerhuis

Zijpestraat 7 (Dendermonde)
Volgens kadastergegevens een totale reconstructie van een ouder huis, in 1909 opgetrokken en in 1913 in twee gesplitst. Breedhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Gevelbreed tegeltableau op de borstwering van de tweede bouwlaag en per travee gegroepeerd op het hoofdgestel.


Dorpswoning

Hofstraat 25 (Dendermonde)
Eclectisch getinte dorpswoning uit 1928. Enkelhuis van twee traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak in kunstleien. Roodbakstenen gevel verlevendigd door gebruik van witgeglazuurde stenen voor de banden en ontlastingsbogen.


Dorpswoning

Lambroeckstraat 6 (Dendermonde)
Enkelhuis van twee traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak, in 1836 opgetrokken.


Dorpswoning

Oudegemse baan 4 (Dendermonde)
In 1843 door winkelier Constantin Grijsolle heropgebouwd op de plaats van oudere bebouwing. Voorheen naar verluidt ook afspanning. Breedhuis van acht traveeën en anderhalve bouwlaag onder pannen zadeldak. Ontpleisterde roodbakstenen lijstgevel met een in de jaren 1950 aangepaste en verhoogde bovenverdieping. Nieuwe deur gevat in een fraaie classicistische omlijsting voorzien van pilasters en kroonlijst, met een tussendorpel waarin jaartalinscriptie 1843.


Gemeentehuis Oudegem

Oudegemse baan 2 (Dendermonde)
Gemeentehuis van totaal zeven traveeën, waarvan afgeschuinde hoek van drie traveeën, en twee bouwlagen onder zadeldak, gebouwd naar ontwerp van architect Ed. Bouwens in 1870, zie de herdenkingssteen. Heden bakstenen lijstgevel met dubbelhuisopstand op arduinen plint. Toegang en pui zijn aangebracht voor de afgeschuinde middenpartij. Arduinen gevelbrede pui met twee trappen met smeedijzeren borstwering, rechthoekige deur onder de trap.


Heilige Antoniuskapel

Mevrouw Courtmansstraat (Dendermonde)
Voorbij de straatbocht, schuin ingeplante witgeschilderde rechthoekige kapel met driezijdige apsis onder zadeldak, kadastraal genoteerd in 1858, bij de brouwerij D’Hollander, evenals de vergroting van de ernaast gelegen brouwerij.


Herenhuis

Hofstraat 3 (Dendermonde)
In kern minimaal opklimmend tot het eerste kwart van de 19de eeuw, zie afbeelding van bebouwing op het primitief kadasterplan van 1817, en volgens kadastergegevens gelijktijdig met het aanpalende nummer 1 in 1870 tot het huidige volume verbouwd. Breedhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak in Vlaamse pannen.


Hoekhuis

Oudegemse baan 16 (Dendermonde)
Hoekhuis, gebouwd in 1925 en ingeplant in de straatbocht op de hoek met de Varenbergstraat. Woning van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak in mechanische pannen, met bakstenen gevel geritmeerd door een vooruitspringend middenrisaliet en hoeklisenen.


Hoeve

Zijpestraat 15 (Dendermonde)
Dorpswoning, voormalig hoevetje, in 1916 gebouwd op de plaats van oudere bebouwing. Van de straat verwijderde woning toegankelijk langs verhard wegeltje. Vrijstaand dubbelhuis van vier traveeën onder vernieuwd leien zadeldak, met verankerde bakstenen gevel verlevendigd door zwartgesinterde banden. Achterliggend natuurgebied.


Landhuis J. Van Mossevelde met tuin

Ouburg 10 (Dendermonde)
Dokterswoning met kasteelallures in neoclassicistische stijl uit 1832. De monumentale villa bevindt zich op een ommuurd terrein met aan de straatzijde een gesmeed ijzeren hekwerk met poort, en met aan Ouburg een aangelegde voortuin met een waardevol bomenbestand. Het hoofdgebouw met dubbelhuisopstand telt vijf traveeën en twee bouwlagen onder een schilddak. De woning wordt aan weerszij begrensd door een haaks naar achter gelegen vleugel van twee bouwlagen met bekronende balusterborstwering.


Landhuis R. Van Mossevelde met tuin

Ouburg 9 (Dendermonde)
Dit monumentaal herenhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen in neoclassicistische stijl van 1870 is centraal ingeplant in een uitgestrekt park voorzien van romantische tuinelementen zoals onder meer de achtvormige vijver met gesmeed ijzeren bruggetje en Mariagrot. Schuin achter de villa in de zuidoosthoek van de tuin is een voormalig koetshuis uit eind 19de eeuw bewaard. In het interbellum werden in de tuin schoolgebouwen opgericht in opdracht van de zusters van Onze-Lieve-Vrouw Presentatie, die ten oosten grenzen aan het koetshuis.


Oorlogsmonument

Ouburg (Dendermonde)
Herdenkingsmonument oorlogsslachtoffers Eerste en Tweede Wereldoorlog, gemaakt naar een ontwerp van architect Alfons Singelijn uit Aalst en plechtig ingehuldigd op 11 mei 1952. Een centraal verhoogd cirkelvormig element voorzien van begroeiing omkadert een zwaar gemodelleerd beeld uit blauwe hardsteen van de hand van beeldhouwer Jos De Decker, voorstellende een hurkende soldaat, opgeëiste en een burgerlijk slachtoffer in vorm van moeder met kind.


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart

Oudegemse baan (Dendermonde)
Pseudobasilicale kerk opgetrokken uit zandsteen. De oudste delen van de kerk, kruisingstoren en deel van koor, klimmen vermoedelijk op tot de tweede helft van de 13de eeuw, meermaals vergroot. Driebeukig schip van vijf traveeën, uitspringend transept met ongelijke transeptarmen van één travee, driebeukig, vlak afgesloten koor en aangebouwde sacristie en berging aan de noordzijde, in de oksel van zuidbeuk en transeptarm, aangebouwd portaal.


Pastorie Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartparochie met tuin

Hofstraat 7, 7A (Dendermonde)
Oude pastorie vernield eind 16de eeuw. In 1608 nam de Gentse priester-dichter en pastoor Justus de Harduwijn zijn intrek in de nieuwe pastorie van zeven traveeën en twee bouwlagen onder schilddak. De pastorie werd in het derde kwart van de 18de eeuw vergroot en verbouwd. Ingeplant in een uitgestrekte beboomde tuin, aan de straatzijde afgesloten door een lage bakstenen muur, en een segmentboogvormige deur in geblokte arduinen omlijsting, gedateerd 1758, met gebogen waterlijst. Links opzij, inrijpoort tussen bakstenen pijlers met een arduinen dekplaat met bolbekroning.


Schrijnwerkerij

Hofstraat 1, 1B (Dendermonde)
Hoekpand van drie traveeën en twee bouwlagen onder half schilddak met bepleisterde en groengeschilderde gevel, voorzien van vlakke bossage in de pui en schijnvoegen in de tweede bouwlaag van de deurtravee uitgewerkt als risaliet. Reeds afgebeeld op het primitief kadasterplan van 1817 als onderdeel van een grotere woning en volgens kadastergegevens in 1870 tot het huidige volume verbouwd.


Twee arbeiderswoningen

Nederstraat 27-29 (Dendermonde)
Ensemble van twee arbeidershuizen, volgens kadastergegevens in 1880 volledig herbouwd. Twee aanpalende woningen van één bouwlaag en elk drie traveeën onder pannen zadeldak.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.